İlk “Sanksiyalar” sammiti...

Bakı:

11 °C

82 %

2 m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Arxiv / İlk “Sanksiyalar” sammiti...

İlk “Sanksiyalar” sammiti...

29.11.2025 [09:16]

Ukraynaya kömək edəcəkmi?

Rusiya-Ukrayna müharibəsində diplomatik təşəbbüslərin artdığı vaxtda cəbhə xəttində döyüşlər güclənir. Rusiya qoşunları diplomatik masada üstünlüyünü qorumaq üçün daha çox ərazi ələ keçirməyə çalışır. Belə bir şəraitdə Kiyev və müttəfiqləri hücumların miqyasını azaltmaq və Rusiyanı zəiflətmək üçün müxtəlif təşəbbüslər göstərir. Belə təşəbbüslərdən biri də Rusiyaya qarşı sanksiyaları daha da gücləndirməkdir. Kiyevdə keçirilən ikigünlük ilk “Sanksiyalar” sammiti də bu məqsədə xidmət edir.

21 ölkənin nümayəndələri bir arada...

Qeyd edək ki, sammit ABŞ, Böyük Britaniya və Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələri də daxil olmaqla 21 dövlətin nümayəndələrinin iştirakı ilə baş tutub. Açılış mərasimində Aİ-nin Ukraynadakı səfiri Katarina Maternova bildirib ki, Rusiya tərəfi diplomatiyanı deyil, yalnız gücü anlayır, məhz buna görə də təsir göstərməyin ən səmərəli vasitələrindən biri sanksiyalar olaraq qalır.

Ukrayna Prezidentinin sanksiya siyasəti üzrə müşaviri Vladislav Vlasuk isə deyib ki, sammit iştirakçıları artıq tətbiq olunmuş tədbirlərin effektivliyini təhlil edərək Rusiyaya enerji, maliyyə və kriptovalyuta sxemləri kimi əsas sektorlarda təzyiqin gücləndirilməsi imkanlarını nəzərdən keçirir. Onun sözlərinə görə, Rusiya məhdudiyyətləri aşmaq üçün kriptovalyuta sxemlərindən istifadə edir. Ukrayna Baş nazirinin müavini Yuliya Sviridenko maliyyə sanksiyalarının zəruriliyini vurğulayıb. O qeyd edib ki, kriptovalyuta və kölgə sxemləri vasitəsilə aylıq maliyyə axını milyardlarla dollar təşkil edir və bu, əks tədbirlərin işlənib hazırlanmasını tələb edir.

Aİ-nin sanksiyaların icrasına nəzarət üzrə xüsusi nümayəndəsi Devid O”Sallivan isə bildirib ki, qurumun 19 sanksiya paketi, eləcə də ABŞ, Böyük Britaniya, Kanada və Yaponiyanın məhdudiyyətləri artıq səmərə verir və Rusiyanın iqtisadiyyatına təsir edir. Onun sözlərinə görə, bu istiqamətdə iş davam etməlidir.

20-ci sanksiyalar paketi nə vaxt hazırlanacaq?

Sammitin nəticəsi olaraq beynəlxalq sanksiya koalisiyasının gücləndirilməsi üzrə əlavə planın hazırlanacağı, həmçinin Aİ-nin 20-ci sanksiya paketinə dair təkliflərin formalaşdırılacağı nəzərdə tutulur.

Bununla belə, “Politico” nəşrinin öz mənbələrinə istinadən yaydığı informasiyaya əsasən Avropa İttifaqı yeni il tətilinə qədər Rusiyaya qarşı 20-ci sanksiyalar paketində heç bir irəliləyiş gözləmir. Məlumata görə, hazırda bu məsələ Aİ üçün prioritet sayılmır. “Hazırda bu, prioritet deyil”,-deyə Avropa hökumətlərindən birinin rəsmisi bildirib. Başqa bir diplomat isə qeyd edib ki, yeni təkliflərin hazırlanmasına cavabdeh olan komissiyanın təxminən yanvar ayında ideyalar irəli sürməyə başlaması gözlənilir.

Xatırladaq ki, Avropa İttifaqına üzv ölkələr Rusiyaya qarşı sonuncu - 19-cu sanksiyalar paketini oktyabr ayında qəbul ediblər. Bu istiqamətdə işlərə hələ iyul ayında - 18-ci sanksiyalar paketi təsdiqləndikdən dərhal sonra başlanmışdı. O zaman Avropa İttifaqı “yarımçıq tədbirlərlə kifayətlənməyəcəyini” bəyan etmişdi. 19-cu sanksiyalar paketinin qəbulu isə asan olmayıb. Çünki Aİ daxilində həmin məhdudlaşdırıcı tədbirlərin qəbul olunmasına bir sıra müqavimətlər var idi. Narazılar hesab edirdilər ki, bu sanksiyalar Aİ ölkələrinə də mənfi təsir göstərə bilər. Buna baxmayaraq, ittifaq daxilində konsesusa gəlmək mümkün olub. Avropa İttifaqının 19-cu sanksiyalar paketi üzv ölkələrə Rusiyadan maye qaz idxalını qadağan edir. Bu sanksiyalar paketi, həmçinin Rusiya diplomatlarının Avropa İttifaqı ölkələri ərazisində hərəkətinə məhdudiyyətlərin tətbiqini də ehtiva edir. Qadağanın mərhələli şəkildə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur. Qısamüddətli müqavilələr üçün 6 aylıq keçid dövrü müəyyən edilib. Uzunmüddətli müqavilələr üzrə qadağa isə 2027-ci il yanvarın 1-dən qüvvəyə minəcək.

Sanksiya siyahısına “kölgə donanması”nın daha 117 tankeri daxil edilib, bununla da sanksiya altında olan gəmilərin ümumi sayı 558-ə çatır. “Maliyyə” blokuna qarşı məhdudlaşdırıcı tədbirlər aşağıdakıları əhatə edir: Rusiya tərəfindən istifadə olunan təyyarə və gəmilərin üçüncü ölkəyə satıldıqdan sonra ilk 5 il ərzində sığortalanmasının qadağan edilməsi; beş Rusiya bankı ilə əməliyyatlara tam qadağa qoyulması və elektron ödəniş sistemlərinə, xüsusilə “Mir” sisteminə mövcud qadağanın, eləcə də Belarus və Qazaxıstandakı daha dörd banka qarşı sanksiyaların genişləndirilməsi. Bundan başqa, Avropa operatorlarının Rusiyada turizmlə bağlı xidmətlər göstərməsinə qadağa qoyulacaq.

ABŞ senatorları müzakirələri müvəqqəti dayandırıblar

Diqqətçəkən məqam həmin vaxt Aİ ilə yanaşı, ABŞ-ın da Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalar tətbiq etməsidir. Belə ki, Vaşinqton Rusiyanın 2 ən böyük neft şirkətinə qarşı yeni sanksiyalar tətbiq edib. ABŞ Maliyyə Nazirliyinin açıqlamasına görə, yeni sanksiyalara “Rosneft” və “Lukoyl” neft şirkətləri məruz qalıb. “ABŞ Maliyyə Nazirliyinin Xarici Aktivlərə Nəzarət İdarəsi Rusiyanın Ukraynadakı müharibənin sülh yolu ilə başa çatdırılması prosesinə ciddi sadiqlik göstərməməsi səbəbindən əlavə sanksiyalar tətbiq edir”, - deyə Maliyyə Nazirliyinin açıqlamasında qeyd olunub. Həmçinin “Lukoyl”un 6 törəmə şirkəti, xüsusilə “Lukoyl-Zapadnaya Sibir” və “Lukoyl-Kaliningradmorneft” də sanksiyalar siyahısına daxil edilib. Siyahılarda təxminən 30 törəmə şirkəti olan “Rosneft”in “Sibneftegaz”, “Rospaninterneşnl”, “RN-Purneftegaz” kimi şirkətləri də sanksiyalar siyahısına düşüb. ABŞ Maliyyə Nazirliyi açıqlamada “50 faiz qaydası”nı xatırladıb. Belə ki, “SDN List”də adıçəkilən şirkətlərin bütün törəmə şirkətləri, hətta “qara siyahı”da birbaşa adları çəkilməsə belə, sanksiya altında hesab olunur.

Bütün bunların fonunda Kiyevdə keçirilən “Sanksiyalar” sammitinin Ukrayna üçün faydasının olub-olmadığını zaman göstərəcək. Aİ rəsmilərinin açıqlamalarından da bəlli olduğu kimi, 20-ci sanksiyalar paketi ilə bağlı fəal müzakirələr gələn ildən başlayacaq. Bu arada, ABŞ senatorları da Rusiyaya qarşı sanksiyalara dair qanun layihəsinin müzakirəsini müvəqqəti olaraq dayandırıblar. “Kyiv Post” nəşrinin məlumatına görə, qanun layihəsinin müzakirəsi Prezident Donald Trampın xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoffun yaxın günlərdə Moskvaya planlaşdırılan səfəri ilə bağlıdır. Respublikaçılar isə hesab edirlər ki, qanun layihəsinin qəbulunu ləngidən əsas amil Donald Trampın mövqeyidir. Moskva əleyhinə sanksiya paketini Senata anti-Rusiya ritorikası ilə tanınan Lindsi Qrem təqdim edib. Sənəddə Rusiyadan neft, neft məhsulları, təbii qaz və uran alan ölkələrdən idxala 500 faiz gömrük rüsumunun tətbiqi təklif olunur.

“Bloomberg” agentliyinin məlumatına görə, senatorlar prezidentin dəstəyi olmadan bu sənədi qəbul etməyə hazır deyillər. Donald Tramp isə açıqlamasında qanun layihəsinin taleyinin onun şəxsi qərarından asılı olduğunu bildirib. Beləliklə, görünən odur ki, Kiyev müttəfiqlərinin Rusiyaya qarşı sanksiyalarla bağlı yeni qərarını hələ müəyyən müddət gözləməli olacaq.

N.BAYRAMLI

Paylaş:

Baxılıb: 11 dəfə