Bakıda ilk dəfə...
07.09.2023 [11:40]
Beynəlxalq Oğuz Türkcəsi konfransı keçiriləcək
Gövhər Baxşəliyeva: Türk yazısının 130 illik tarixində mühüm araşdırmalar və yeniliklər var
Günel ABBAS
İnsan cəmiyyətinin yarandığı dövrlərdə dünya dillərinin sayı olduqca az idi. Daha sonra bir dil arasında bölünmə baş verərək bir dildən onlarla dillər yaranıb. Təbii haldır ki, dillərin yaranma prosesi zamanı da onlarla dil məhv olub. Beləliklə, dünyada 3500-dən çox dil meydana gəlib.
Həmin dillərin əksəriyyəti bir kökdən yarandığı üçün qohum dillər hesab olunur. Qohum dillərin isə hamısına birlikdə dil ailəsi deyilir. Azərbaycan dili türk dilləri ailəsinə daxildir. Qohum dillərin yaranması ağacın qol-budağa ayrılmasına bənzəyir. Məsələn, qədim ulu türk dili bu dillərə ayrılır: oğuz dili, qıpçaq dili, qarluq dili və s. Sonra isə bu dillər də öz növbəsində ayrı-ayrı dillərə ayrılır.
Oğuz dilindən türkmən dili, qaqauz dili, Azərbaycan dili və Türkiyə türkcəsi yaranır. Qıpçaq dilindən qazax, qırğız, tatar, başqırd, qumuq və s. dillər yaranır. Qarluq dilindən özbək, uyğur, salur və s. dillər yaranır. Dil şaxələrinə dil qrupları da deyilir. Azərbaycan dili, Türkiyə türkcəsi, türkmən dili, qaqauz dili oğuz qrupunu təşkil edir. Oğuz dili qrupuna aid olan dillər hər zaman tədqiqatların əsas obyekti olub. Bu türk dili ailəsi haqda çoxsaylı konfranslar, simpoziumlar, iclaslar təşkil olunur. Hər il Türkiyədə keçirilən Oğuz Türkcəsi Konfransı bu tədbirlər arasında xüsusi fərqlənir.
Yeri gəlmişkən, sözügedən konfransın bu il ilk dəfə Bakıda keçirilməsi planlaşdırılıb. Bu barədə sentyabrın 6-da AMEA-nın prezidenti, akademik İsa Həbibbəylinin sədrliyi ilə akademiyada yeni iş mövsümünün başlaması münasibətilə qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş müşavirədə məlumat verilib. AMEA-dan bildirilib ki, tədbirdə çıxış edən akademik İsa Həbibbəyli “Heydər Əliyev İli” çərçivəsində AMEA-nın Humanitar və İctimai Elmlər bölmələrinin alimləri tərəfindən görkəmli dövlət xadiminin zəngin irsinə həsr olunmuş genişmiqyaslı tədqiqatlar aparıldığını və hər biri fundamental monoqrafik əsər olmaqla, 29 kitabın işıq üzü gördüyünü söyləyib. Həmçinin bu günlərdə İsa Həbibbəylinin Türkiyəyə səfəri zamanı qardaş ölkədəki elmi qurumlarda keçirdiyi görüşlər barədə müşavirə iştirakçıları məlumatlandırılıb.
Müşavirədə Rəyasət Heyətinin üzvləri, akademiklər - Arif Həşimov, İbrahim Quliyev, Rasim Əliquliyev, Dilqəm Tağıyev, Tofiq Nağıyev, Gövhər Baxşəliyeva çıxış edərək müzakirəyə çıxarılan məsələlər ətrafında fikir və təkliflərini səsləndiriblər.
Akademik Gövhər Baxşəliyeva “Yeni Azərbaycan”a açıqlamasında bildirib ki, Atatürk Kültür, Dil və Tarix Yüksək Qurumunun tərkibinə daxil olan Dil Qurumunun hər il ənənəvi olaraq keçirdiyi Beynəlxalq Oğuz Türkcəsi Konfransı bu ilin sentyabr ayında qurumun tarixində ilk dəfə olaraq Türkiyədən kənarda, Azərbaycanda AMEA ilə birgə keçiriləcək: “Qeyd edim ki, beynəlxalq konfrans Ümummilli Lider Heydər Əliyevin və Türkiyə Cümhuriyyətinin 100 illik yubileylərinə həsr ediləcək. Ümumilikdə cari ilin sonuna kimi bu istiqamətdə 40-a yaxın nəşrin çapı nəzərdə tutulur və ərsəyə gətirilmiş əsərlər dekabr ayında AMEA-da “Heydər Əliyev İli”nə həsr olunmuş Rəyasət Heyətinin genişləndirilmiş iclasında geniş ictimaiyyətə təqdim olunacaq”.
G.Baxşəliyeva bildirib ki, hər il mütəmadi olaraq Türkiyədə keçirilən konfransın əsas məqsədi qədim oğuz türkcəsinin və türk yazılarının tədqiqatı ilə məşğul olan alimləri bir araya gətirmək və fikir mübadiləsi üçün əlverişli platforma yaratmaqdır: “2023-cü ildə bütün Türk Dünyası üçün böyük dəyərə sahib önəmli ildönümləri qeyd olunur. Qədim türk yazısı da ortaq keçmişin xəzinəsinin açarı kimi tariximizdə mühüm yer tutur. Hazırda türk yazısının 130 illik tarixində mühüm araşdırmalar və yeniliklər var. Bu 130 illik yol davamlı araşdırma və kəşflərlə müşayiət olunub. Bu yolun bir parçası kimi biz konfransı təşkil edərək, qədim türk yazısı ilə bağlı biliklərimizi dərinləşdirməyə çalışacağıq”.
Akademik qeyd edib ki, konfransda iştirakçılar öz tədqiqatlarını, türkologiyanın formalaşmasına töhfə verən fikir və təkliflərini səsləndirəcəklər: “Bundan əlavə, türk dilinin tarixi və xüsusiyyətləri, yayılma sahələri, çağdaş türk dilləri ilə davamlılığı, o dövrün digər dilləri (Çin, Soqdi, Monqol və s.) ilə qarşılıqlı əlaqəsi ilə bağlı xüsusi panellər keçirilə bilər. Konfransda qədim türk ədəbiyyatı, folkloru, mədəniyyət və incəsənəti, türk dövlətlərinin görkəmli simaları, arxeoloji qazıntılar kimi mövzular müzakirə olunacaq”.
Xəbər lenti
Hamısına baxSosial
14 Oktyabr 11:29
Xəbər lenti
14 Oktyabr 11:29
Xəbər lenti
14 Oktyabr 11:12
İdman
14 Oktyabr 11:10
Dünya
14 Oktyabr 11:09
Sosial
14 Oktyabr 10:59
Dünya
14 Oktyabr 10:57
Dünya
14 Oktyabr 10:41
Dünya
14 Oktyabr 10:14
Hadisə
14 Oktyabr 10:07
Siyasət
14 Oktyabr 10:00
Dünya
14 Oktyabr 09:54
Dünya
14 Oktyabr 09:38
Hadisə
14 Oktyabr 09:17
MEDİA
14 Oktyabr 08:34
Sosial
14 Oktyabr 07:40
İdman
13 Oktyabr 23:34
Din
13 Oktyabr 22:19
İqtisadiyyat
13 Oktyabr 21:32
Mədəniyyət
13 Oktyabr 20:18
Dünya
13 Oktyabr 19:35
Sosial
13 Oktyabr 18:21
Sosial
13 Oktyabr 17:24
Hadisə
13 Oktyabr 16:31
Dünya
13 Oktyabr 15:38
İdman
13 Oktyabr 14:26
Siyasət
13 Oktyabr 13:47
Diaspor
13 Oktyabr 13:35
Siyasət
13 Oktyabr 13:11
Hərbi
13 Oktyabr 12:48
Dünya
13 Oktyabr 12:27
Sosial
13 Oktyabr 11:46
Dünya
13 Oktyabr 11:17
İdman
13 Oktyabr 10:57
Dünya
13 Oktyabr 10:35
Xəbər lenti
13 Oktyabr 10:01
Dünya
13 Oktyabr 09:41
Dünya
13 Oktyabr 09:19
Dünya
13 Oktyabr 08:42
Sosial
12 Oktyabr 23:02
Diaspor
12 Oktyabr 22:47
Elm
12 Oktyabr 22:24
Hadisə
12 Oktyabr 22:03
İdman
12 Oktyabr 21:52
Dünya
12 Oktyabr 21:34
Dünya
12 Oktyabr 21:18
İdman
12 Oktyabr 20:57
Sosial
12 Oktyabr 20:34
Hadisə
12 Oktyabr 20:13
Dünya
12 Oktyabr 19:48
Hadisə
12 Oktyabr 19:33
Dünya
12 Oktyabr 19:11
Xəbər lenti
12 Oktyabr 18:59
Dünya
12 Oktyabr 18:26
İdman
12 Oktyabr 18:13
İqtisadiyyat
12 Oktyabr 17:55
Dünya
12 Oktyabr 17:28
Dünya
12 Oktyabr 17:14
Turizm
12 Oktyabr 16:56
Dünya
12 Oktyabr 16:27
Sosial
12 Oktyabr 16:04
Siyasət
12 Oktyabr 16:03
İqtisadiyyat
12 Oktyabr 15:36
Sosial
12 Oktyabr 15:15
Sosial
12 Oktyabr 15:09
İdman
12 Oktyabr 15:07
Siyasət
12 Oktyabr 15:02
Dünya
12 Oktyabr 14:53
COP29
12 Oktyabr 14:33
Hadisə
12 Oktyabr 14:19