Arxeoloqlar Türkiyədə qədim zəlzələnin izlərini tapıblar
06.11.2025 [16:29]
Çanaqqala Universitetinin arxeoloqları Türkiyənin cənub-şərqində təxminən 5000 il əvvəl baş vermiş zəlzələnin izlərini aşkar ediblər. Layihə rəhbəri professor Savaş Sarıaltunun sözlərinə görə, təkanlar erkən bürünc dövrünə aid gil evin uçmasına səbəb olub. AZƏRTAC xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri “Arkeonews” jurnalında dərc edilib.
Tədqiqatçılar Çayönü Təpəsi adlı ibtidai yaşayış məskənində uzunluğu beş metrdən çox olan divarın bütöv halda döşəməyə aşdığını müəyyən ediblər.
“Bu, binanın zəlzələdən əvvəl tərk edildiyini göstərir. Biz orada nə məişət əşyalarına, nə də yanğın izlərinə rast gəldik. Görünür, sakinlər artıq oranı tərk etmişdilər və yer səthindəki silkələnmə köhnə tikilini dağıdıb”, – deyə Sarıaltun qeyd edib.
Divarın qurulmasında istifadə edilən qırmızımtıl kərpiclər rənglərini bişməkdən deyil, tərkibində hematit olan gil sayəsində alıb. Bu təbii piqment bürünc dövrü ustalarının hansı materiallardan istifadə etdiyini anlamağa kömək edir.
Çayönü təpəsinin altında qırılma xətti aşkarlanmasa da, geoloqlar zəlzələnin Diyarbəkirdən şimalda yerləşən Elazığ–Sivricə seysmik zonasında baş verən aktivliklə bağlı ola biləcəyini düşünürlər. Dağıntıların xarakteri təkanların orta güclü, lakin kəskin olduğunu göstərir. Belə ki, divar tam aşıb, dağılmadan yerə çırpılıb.
Qədim zəlzələlərin oxşar izlərinə Yuxarı Dəclə çayının hövzəsindəki digər arxeoloji abidələrdə də rast gəlinib. Bu isə cənub-şərqi Anadolunun qədimdən seysmik fəal zona olduğunu təsdiqləyir.
Alimlərin sözlərinə görə, Çayönü Təpəsi bitki və heyvanların əhliləşdirilməsindən tutmuş memarlığın inkişafına qədər insan sivilizasiyasının erkən innovasiyalarında mühüm rol oynayıb. Tapılan erkən bürünc dövrünə aid qalıqlar göstərir ki, bu yaşayış məskənində həyat neolit dövrünün çiçəklənməsindən sonra da uzun müddət davam edib və ibtidai dövrlə şəhər mədəniyyətinin yaranması arasında körpü rolunu oynayıb.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Sosial
08 Noyabr 23:19
Sosial
08 Noyabr 22:54
Hərbi
08 Noyabr 22:16
İqtisadiyyat
08 Noyabr 21:31
Siyasət
08 Noyabr 20:55
Dünya
08 Noyabr 20:32
Sosial
08 Noyabr 19:20
Siyasət
08 Noyabr 19:19
Siyasət
08 Noyabr 19:18
Sosial
08 Noyabr 19:17
Xəbər lenti
08 Noyabr 19:16
Gündəm
08 Noyabr 18:49
Dünya
08 Noyabr 18:25
Xəbər lenti
08 Noyabr 18:02
Dünya
08 Noyabr 17:42
Gündəm
08 Noyabr 17:24
Gündəm
08 Noyabr 17:13
Dünya
08 Noyabr 16:30
Dünya
08 Noyabr 15:26
Dünya
08 Noyabr 14:51
Dünya
08 Noyabr 14:39
Xəbər lenti
08 Noyabr 13:42
Dünya
08 Noyabr 13:14
Siyasət
08 Noyabr 13:11
Dünya
08 Noyabr 12:48
Gündəm
08 Noyabr 12:16
Gündəm
08 Noyabr 12:15
Gündəm
08 Noyabr 12:12
Gündəm
08 Noyabr 11:42
Gündəm
08 Noyabr 11:25
Siyasət
08 Noyabr 10:58
YAP xəbərləri
08 Noyabr 10:35
Sosial
08 Noyabr 10:12
İqtisadiyyat
08 Noyabr 09:56
Xəbər lenti
08 Noyabr 09:39
MEDİA
08 Noyabr 09:34
Analitik
08 Noyabr 09:12
Siyasət
08 Noyabr 08:52
Ədəbiyyat
08 Noyabr 08:28
Gündəm
08 Noyabr 00:26
YAP xəbərləri
07 Noyabr 23:52
Gündəm
07 Noyabr 21:41
Gündəm
07 Noyabr 21:10
YAP xəbərləri
07 Noyabr 21:08
Gündəm
07 Noyabr 20:24
YAP xəbərləri
07 Noyabr 18:30
Sosial
07 Noyabr 18:22
Dünya
07 Noyabr 17:51
Elanlar
07 Noyabr 16:51
Xəbər lenti
07 Noyabr 16:48
Hərbi
07 Noyabr 16:23
Hərbi
07 Noyabr 16:23
Hərbi
07 Noyabr 16:21
Sosial
07 Noyabr 16:20
Gündəm
07 Noyabr 16:18
Hərbi
07 Noyabr 16:18
Siyasət
07 Noyabr 16:11
YAP xəbərləri
07 Noyabr 16:09
Xəbər lenti
07 Noyabr 15:44
Xəbər lenti
07 Noyabr 15:32
Dünya
07 Noyabr 15:29
Sosial
07 Noyabr 14:46
İqtisadiyyat
07 Noyabr 14:44
İqtisadiyyat
07 Noyabr 14:43
YAP xəbərləri
07 Noyabr 14:08
Dünya
07 Noyabr 13:47
Gündəm
07 Noyabr 13:41
Mədəniyyət
07 Noyabr 13:21
YAP xəbərləri
07 Noyabr 12:27
Gündəm
07 Noyabr 11:41
