Ekranda canlanan xəyallar...

Bakı:

19°C

68%

3m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Mədəniyyət / Ekranda canlanan xəyallar...

Ekranda canlanan xəyallar...

28.10.2025 [08:51]

Animasiyalar rənglərin və hərəkətlərin sehrli dünyasıdır

Bütün yaşlarda maraqla izlədiyimiz cizgi filmləri hər dəfə bizi fərqli aləmlərə aparır. İçindəki uşağı qorumağı bacaran hamı cizgi filmləri izləməkdən zövq alır. Asan başa düşülən ssenarilər və rəngli personajlı animasiya filmləri uşaqları da əyləndirir, öyrədir və xəyal dünyalarına aparır. 28 oktyabr bütün dünyada Beynəlxalq Animasiya Günü kimi qeyd olunur. Fransız rəssam və ixtiraçı Emil Raynaud Greven Muzeyində bir araya gələn Paris ictimaiyyətinə ekranda təkrarlanan hərəkətli şəkilləri nümayiş etdirib. Həmin şəkillər bir müddət unudulsa da, sonralar hərəkətli rəsmlər ideyası kinematoqrafiyanın baniləri - Lui Lümyer və Ogüst Lümyer qardaşlarının ixtirası ilə birləşərək populyarlıq qazanır. Sonralar kompüterlərin meydana gəlməsilə kompüter animasiyası da yaranır. Hətta hazırda bu texnologiyalar o qədər inkişaf edib ki, bir mütəxəssis üçün ekranda nə gördüyünü müəyyənləşdirmək bəzən çətinləşir və belə bir sual yaranır: Bu canlı filmdir və ya cizgi filmi? Beynəlxalq Animasiyalar Günü bizə bir daha xatırladır ki, hər bir hərəkət, hər bir rəng və fikir bir insanın təxəyyülündə doğulur, sonra bütün dünyaya yayılır. Animasiyanın sehri ondadır ki, düşüncələrə can verir, xəyalı gerçəkliyə çevirir.

Dünyanın 104 ölkəsində...

Beynəlxalq Animasiya Kino Assosiasiyası (ASİFA) 2002-ci ildə animasiya günü Emil Renonun ixtirasının ilk kütləvi nümayişinin 110 illiyi şərəfinə təsis edilib. Bu baxımdan da Beynəlxalq Animasiya Günündə dünyanın hər yerindən animator sənətçilər filmlərinin proqramlarını dəyişdirərək yaradıcılıq premyeraları təşkil edirlər. Hazırda bu cür cizgi film nümayişləri eyni vaxtda Rusiya Federasiyası da daxil olmaqla, dünyanın 104 ölkəsində keçirilir.

Azərbaycan animasiyası...

Azərbaycanda bu tarix 20-ci əsrin 30-cu illərinin əvvəllərinə təsadüf edir. 1933-cü ildə “Azərbaycanfilm” studiyasının bir qrup işçisi kinonun bu növünün istehsalı üçün əvvəlcədən hazırlıq işləri apararaq Moskvadan lazımi materialları alıb gətirib. Həmin il “Lökbatan” və “Neft simfoniyası” sənədli filmlərini çəkərkən texniki animasiyadan istifadə ediblər. “Cat” təlimat filmində isə animasiyadan bütünlüklə istifadə olunub. Film ümumittifaq ekranlarında 1938-ci ilə qədər nümayiş etdirilib. Bu film ekranlara buraxılandan sonra kinostudiyada bir qrup təşəbbüskar ilk dəfə cizgi filmi yaratmağı qərara alır və film üçün mövzu Azərbaycan xalq nağıllarından götürülür.

1968-ci ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının direktoru Adil İsgəndərov cizgi filmləri sexini bərpa etdirirək cizgi filmləri üzrə kadrların hazırlanmasına, eyni zamanda, cizgi filmlərinin istehsalı prosesinə diqqəti artırır. Uzun fasilədən sonra məhz həmin ildə yeni milli multiplikasiya filminin çəkilməsi qərara alınır.

1969-cu il fevralın 28-də Nazim Məmmədovun təklifi ilə “Cırtdan” adlı xalq nağılının motivləri əsasında eyni adlı cizgi filminin istehsalına başlanılır. 1980-ci illərin sonunda ölkədə gedən ictimai-siyasi proseslər “Azərbaycanfilm”in yeni iş üsuluna keçməsi ilə əlaqədar yollar axtarması kinostudiya nəzdindəki birlik və şöbələrin müstəqil fəaliyyət göstərməsinə təkan verdi. 1990-cı ilin aprel ayında Sovet İttifaqında ilk dəfə olaraq Azərbaycan multiplikatorları təsərrüfatın icarə formasına keçdilər. Multiplikasiya sexinin adı dəyişdirilib, “Azanfilm” Yaradıcılıq-İstehsalat Birliyi oldu. “Azanfilm” - Azərbaycan animasiya filmləri deməkdir.

Yeganə BAYRAMOVA

Paylaş:

Baxılıb: 180 dəfə