Azərbaycan-Avropa İttifaqı əlaqələri genişlənir

Bakı:

15°C

77%

4m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Siyasət / Azərbaycan-Avropa İttifaqı əlaqələri genişlənir

Azərbaycan-Avropa İttifaqı əlaqələri genişlənir

26.07.2025 [12:50]

2025-ci ilin birinci yarısında Aİ ilə ticarət dövriyyəmiz 23 faiz artıb

Bu ilin birinci yarısında Azərbaycanla Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələri arasında ticarət dövriyyəsinin dəyəri 10 milyard 461,6 milyon dollar təşkil edib. Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına görə, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə ticarət mübadiləsinin dəyəri 22,6 faiz çoxalıb. Ümumilikdə, son 1 il ərzində Azərbaycanın Aİ ölkələrinə ixracının dəyəri 24,2 faiz artaraq 9 milyard 38,8 milyon dollara, ittifaq ölkələrindən idxalın dəyəri isə 13,5 faiz artaraq 1 milyard 422,8 milyon dolları olub. Bu dövrdə Aİ ölkələrinin Azərbaycanın ümumi ixracında payı 70,2 faiz, ümumi idxalda payı isə 12,3 faiz təşkil edib.

Hesabat dövründə Azərbaycanın ən çox ticarət dövriyyəsi ardıcıl olaraq İtaliya, Almaniya, Çexiya, Yunanıstan və İspaniya ilə formalaşıb. Azərbaycanla İtaliya arasında ticarət dövriyyəsinin dəyəri 6 milyard 241,9 milyon dollar, o cümlədən bu ölkəyə ixracın dəyəri 5 milyard 993,1 milyon dollar, bu ölkədən idxalın dəyəri isə 248,8 milyon dollar təşkil edib. Son 1 ildə ticarət dövriyyəsi 26,9 faiz, ixrac 27,5 faiz, idxal isə 15,2 faiz artıb. Azərbaycanla Almaniya arasında ticarət dövriyyəsinin dəyəri 767,3 milyon ABŞ dolları, o cümlədən bu ölkəyə ixracın dəyəri 320,3 milyon dollar, bu ölkədən idxalın dəyəri isə 447 milyon dollar təşkil edib. Son 1 ildə ticarət dövriyyəsi 9,1 faiz, ixrac 0,4 faiz, idxal isə 16,4 faiz artıb.

Azərbaycanla Çexiya arasında ticarət dövriyyəsinin dəyəri 485 milyon ABŞ dolları, o cümlədən bu ölkəyə ixracın dəyəri 450,8 milyon dollar, bu ölkədən idxalın dəyəri isə 34,2 milyon dollar təşkil edib. Azərbaycanla Yunanıstan arasında ticarət dövriyyəsinin dəyəri 397,2 milyon dollar, o cümlədən bu ölkəyə ixracın dəyəri 372,4 milyon dollar, bu ölkədən idxalın dəyəri isə 24,8 milyon dollar təşkil edib. Azərbaycanla İspaniya arasında ticarət dövriyyəsinin dəyəri 117,7 milyon ABŞ dolları, o cümlədən bu ölkəyə ixracın dəyəri 6 milyon dollar, bu ölkədən idxalın dəyəri isə 111,7 milyon dollar təşkil edib.

Pan-Avropa enerji təchizatçısı

Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasında ikitərəfli və çoxtərəfli əməkdaşlıq gündəliyi son dövrlərdə qarşılıqlı şəkildə artmaqdadır. İqtisadiyyat-ticarət, enerji, nəqliyyat və kommunikasiyalar sahələrində Azərbaycan-Aİ əməkdaşlığı durmadan artmaqdadır. Xüsusilə də Avropanın enerji təhlükəsizliyində Azərbaycanın oynadığı rol daha da güclənir. Ötən 19 il ərzində Avropa bazarında etibarlı neft təchizatçısı kimi etibarlı tərəfdaşa çevrilmiş respublikamız 2020-ci ilin dekabr ayının son günündə Cənub Qaz Dəhlizinin sonuncu hissəsini - Transadriatik qaz kəmərini (TAP) istifadəyə verməklə faktiki olaraq Avropa İttifaqına qaz bazarına daxil olub. 2021-ci ildə Azərbaycan Avropa regionuna 8 milyard kubmetr, 2022-ci ildə 11 milyard kubmetrdən çox qaz ixrac edib. 2023-cü ildə bu rəqəm 12 milyard, 2024-cü ildə isə 13 milyard kubmetr təşkil edib.

Bu, enerji qətiyyəti və şaxələndirmə Azərbaycanın Aİ coğrafiyasının əhəmiyyətli bir hissəsini yanacaqla təmin etməsini möhkəmləndirir və Azərbaycandan qaz almaq istəyən ölkələrin sayı artır. Hazırda Azərbaycanın qaz nəql etdiyi 12 dövlətin 10-u Aİ ölkələridir. Bu yüksək etimad və sadiq tərəfdaşlığın nəticəsidir ki, Avropa Komissiyası Azərbaycanı etibarlı tərəfdaş və Pan-Avropa enerji təchizatçısı kimi tanıyır. Bir sözlə, respublikamızdan nəql olunan neft və qaz bir çox ölkələrin enerji təhlükəsizliyində və möhkəmləndirilməsində böyük dəyişiklik yaradır.

Mövcud proqnozlara görə, 2025-ci ildə ölkəmizin Avropa regionuna ixracı 14 milyard kubmetrə çata bilər. Növbəti illərdə ixracın artırılması üçün digər mənbələr də səfərbər olunacaq. Bu isə digər ölkələrə də qaz nəqlini təmin edə biləcək. “Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasında enerji sahəsində Strateji Tərəfdaşlığa dair Anlaşma Memorandumu”na əsasən, 2027-ci illərdə ölkəmizin Avropaya qaz nəqli 20 milyard kubmetrədək artırılacaq. Bu rəqəmlər və proqnozlar Azərbaycanın qaz potensialını da artırmış olacaq və qaz təchizatının coğrafiyasının qarşıdakı illərdə daha da genişlənməsinə imkan verəcək.

Yeni hədəf - Avropaya “yaşıl enerji” ixracı

Hazırda Azərbaycan Aİ ilə ticarət dövriyyəsinin daha da artırıması üçün çoxşaxəli ixrac xəritəsi üzərində işləyir və gələcək dövrdə əməkdaşlıqda qeyri-neft məhsullarının ixracının artırılması hədəflənib. Eyni zamanda, bərpaolunan enerji mənbələrinin ixracının təmin edilməsi nəzərdə tutulur. Azərbaycan ilə Avropa İttifaqı arasında enerji tərəfdaşlığının yeni mərhələdə inkişafı məqsədilə yaradılan yüksək səviyyəli enerji dialoqu da bu prioritetləri əks etdirir. 2022-ci il dekabrın 17-də Buxarestdə imzalanmış “Azərbaycan Respublikası, Gürcüstan, Rumıniya və Macarıstan hökumətləri arasında yaşıl enerjinin inkişafı və ötürülməsi sahəsində strateji tərəfdaşlıq haqqında Saziş”in tələblərinə əsasən, dörd ölkənin - Azərbaycan, Gürcüstan, Macarıstan və Rumıniyanın iştirakı ilə daha geniş format yaradılıb. “Xəzər-Qara dəniz-Avropa Yaşıl Enerji Dəhlizi” və ya “Qara dəniz kabeli” adlanan layihə Azərbaycanın külək və günəş enerjisi stansiyalarından əldə edilən “yaşıl enerji”nin Avropaya nəqlini nəzərdə tutur. “Həmrəylik halqası” marşrutu sxeminə əsasən, Xəzər-Aİ “yaşıl enerji” dəhlizi Avropaya təhlükəsiz və etibarlı mənbədən bərpaolunan enerji resurslarını nəql etməklə, Azərbaycanın ixracının şaxələnməsini təmin edəcək.

E.CƏFƏRLİ

Paylaş:

Baxılıb: 192 dəfə