Biz son 20 il ərzində Azərbaycanın energetika sistemini demək olar ki, sıfırdan qurmuşuq

Bakı:

17°C

82%

4m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / YAP xəbərləri / Biz son 20 il ərzində Azərbaycanın energetika sistemini demək olar ki, sıfırdan qurmuşuq

Biz son 20 il ərzində Azərbaycanın energetika sistemini demək olar ki, sıfırdan qurmuşuq

02.07.2025 [16:51]

Azərbaycanda energetika sistemi müstəqilliyin ilk illərində ciddi böhranla üzləşmişdir. Elektrik enerjisi istehsalında sistematik çatışmazlıqlar və köhnəlmə müşahidə olunurdu. Sovet dönəmində Mingəçevir stansiyası bu defisitin əsas texniki həllərindən biri idi. 1970-ci illərdə ölkədə Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Mingəçevir “Azərbaycan” İES inşa edilmiş, 1981-ci ildə ilk bloku istifadəyə verilib Lakin müstəqillik illərində şəbəkə qəza şəraitində işləyib və elektrik enerjisi dayandırılmışdır — hətta televiziya verilişlərinin kəsilməsi reallığı ilə üzləşmişik. 2003-cü ildən etibarən Prezident İlham Əliyevin enerji siyasəti çərçivəsində 34 yeni elektrik stansiyası tikilmiş, bunların generasiya gücü təqribən 3 400 MW təşkil etmişdir. Bu, ümumi gücün 7 200 MW-a çatdırılmasına mühüm töhfə vermişdir.15 il ərzində isə 30 stansiya—3 900 MW gücündə—istismara verilmiş və enerji idxal edən ölkədən ixrac edən ölkəyə keçid başlanmışdır. Sorğu və ötürmə sektorunda da genişmiqyaslı yenidənqurma aparılmışdır: 5 yeni yarımstansiya, 21 yarımstansiyanın təmiri, 450 km 220–330 kV-luq xətt tikilmişdir. Mingəçevirdəki IES 2018–2020 illərdə tam modernləşdirilərək gücü 2 400 MW-a çatdırılmışdır. 2023-cü ilin fevralında “Azərbaycan” İES-in 7-ci və 8-ci bloklarının təməli qoyulub – 1 280 MW yeni güc 1 880 MW-a yüksəlir və illik qaz sərfiyyatına görə 0,8–1,2 mrd m³ qənaət təmin ediləcək. 2025-ci ilin birinci yarısında istifadəyə verilmiş “8 Noyabr” stansiyasındakı gaz-turbin kompleksləri şərti yanacağa qənaət edərkən səmərəliliyi də artırır. Yeni kompleksdə “Ansaldo Energia” şirkətinin AE94.3A tipli turbini quruldu və bu, 40 %-ə qədər hidrogen qarışıq yandırma imkanı verir – yaşıl enerji təşəbbüslərinə töhfə sayılır. Prezidentin 24 iyun 2025-ci il tarixli çıxışında qeyd olunduğu kimi, bu stansiya 1 880 MW gücündə olmaqla Azərbaycanda ən böyük istilik-elektrik stansiyasıdır. Onun istismarı Mingəçevirin Cənubi Qafqazın enerji mərkəzi statusunu gücləndirir – hazırda ölkə istehsalının 40 %-dən çoxu orada cəmləşir. Prezident onu da vurğulayıb ki, bu layihənin qısa müddətdə icrası Azərbaycanın düzgün strateji yolda olduğunu göstərir. Modernləşdirmə, yeni generasiya güclərinin yaradılması elektrik təchizatı təhlükəsizliyini təmin etmiş, ixrac həcmini artırmışdır. Xüsusilə qaz sərfiyyatına qənaət və turbin texnologiyaları sayəsində karbon emissiyaları azalır, bu da həm ekoloji, həm də enerji diplomatiyasında əhəmiyyətlidir. Energetika sisteminin inkişafı qeyri-neft sektoruna işıq tutmuş, minlərlə yeni iş yeri yaratmış, bölgələrin—xüsusilə Mingəçevirin—sosial-iqtisadi durumunu yaxşılaşdırmışdır. Şərqi Zəngəzur və Qarabağda bərpa layihələri çərçivəsində su elektrostansiyaları, yarımstansiyalar bərpa edilmişdir. Prezident qeyd edib ki, Avropa Azərbaycanın qazına artan tələbat göstərir və Azərbaycan bu tələbi qarşılamağa hazırdır . Beləliklə, ölkə enerji diplomatiyasını gücləndirib. Gələcək üçün bərpa olunan enerji hədəfləri — 2030-cu ilə qədər 6 500 MW bərpa olunana çatmaq istəyi — modern stansiya infrastrukturunun hərtərəfli inteqrativ hissəsidir.

Son 20 il müddətində Azərbaycan uğurlu enerji siyasəti yürüdərək:

• Generasiya gücünü iki dəfədən çox artırıb (7 200 MW-dan 10 600–11 000 MW-a);

• Şəbəkə infrastrukturunu müasirləşdirib;

• Bufera çevrilib — daxili tələbi ödəyən və ixrac edən ölkə ilə beynəlxalq enerji əməkdaşlığına öncülük edir;

• Yaşıl enerji potensialını inkişaf etdirir;

• Regionun enerji mərkəzinə çevrilib.

Bu nöqteyi-nəzərdən “8 Noyabr” Elektrik Stansiyası yalnız güc artımı deyil, həm də strateji investisiya, ekoloji məsuliyyət və sənaye dayanıqlılığı baxımından ölkəmizin enerji suverenliyinin yeni dövrünün simvoludur.

Kənan Quliyev,

Yeni Azərbaycan Partiyası Laçın rayon təşkilatının məsləhətçisi

Paylaş:

Baxılıb: 162 dəfə