“Asiya NATO-su” müzakirəyə çıxarılır

Bakı:

18°C

68%

5m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Dünya / “Asiya NATO-su” müzakirəyə çıxarılır

“Asiya NATO-su” müzakirəyə çıxarılır

24.11.2024 [09:27]

İdeya yaxın gələcəkdə reallaşa bilərmi?

Yaponiyanın yeni Baş naziri Siqeru İsibanın sədrlik etdiyi hakim Liberal Demokrat Partiyası onun tərəfdarı olduğu ideyanı - “Asiya NATO-su”nun yaradılması perspektivlərini gələn həftə müzakirəyə çıxaracaq. “Kyodo” agentliyinin məlumatına görə, müvafiq ideyanın müzakirəsi üçün partiya daxilində yeni struktur yaradılacaq.

İdeya müəllifi...

Xatırladaq ki, 67 yaşlı Siqeru İsiba bu ilin oktyabrında Baş nazir seçilib. O, bu yüksək posta qədər bir sıra yüksək vəzifələrdə çalışıb. Belə ki, 2002-ci ildən 2004-cü ilədək Yaponiya Müdafiə Agentliyinin baş direktoru, 2007-ci ildən 2008-ci ilədək müdafiə naziri, 2008-ci ildən 2009-cu ilədək kənd təsərrüfatı, meşəçilik və balıqçılıq naziri vəzifələrində işləyib. 2012-ci ildə LDP-nin baş katibi, 2014-cü ildən 2016-cı ilədək yerli iqtisadi dirçəliş və əhalinin azalması ilə mübarizə məsələləri üzrə nazir vəzifəsini tutub.

Yeni Baş nazir hələ seçkiqabağı açıqlamalarında ölkəsini yüksək inflyasiya zonasından çıxaracağına söz verib. O, bərpa olunan enerji hesabına nüvə enerjisindən asılılığı azaltmağın tərəfdarıdır. Tokionun Vaşinqtonla müttəfiqliyinin möhkəmləndirilməsinin vacibliyini bildirən Siqeru İsiba regional təhdidlərə cavab olaraq NATO-nun Asiya versiyasını yaratmağı təklif edib. Siqeru İsiba Yaponiyanın müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsinin, regionda “Asiya NATO-su” və kollektiv təhlükəsizlik sisteminin qurulmasının tərəfdarı olduğunu bildirib. O, həmçinin Hudson İnstitutu üçün yazdığı məqalədə ABŞ-ın nüvə raketlərinin Asiya regionunda yerləşdirilməsini və həmin silahlara “birgə sahiblik” perspektivinin müzakirə olunmasını təklif edib.

Rəqiblər fəallaşır - Tokio narahatdır

Bəs Yaponiya Baş nazirinin belə ideya irəli sürməsinə səbəb nədir? Nəzərə alaq ki, son zamanlar Rusiya, Şimali Koreya və Çin Xalq Respublikası hərbi əməkdaşlığı genişləndirir. Rusiya Prezidentinin Çinə, ardından isə Koreya Xalq Demokratik Respublikasına etdiyi səfərlər ABŞ və müttəfiqlərində narahatlıq yaradıb. Bu kimi səfərlər ən azından “real sərhəd”i müəyyənləşdirir - Rusiyanın üzünü şərqə və cənuba çevirməsinin ardında dayanan səbəblər kifayət qədərdir. İlk növbədə Çin hazırda dünyanın aparıcı iqtisadi-hərbi güclərindən biri sayılır, KXDR isə ABŞ ilə real düşmən mövqeyindədir.

Şimali Koreyadan müharibə xəbərdarlığı

Təsadüfi deyil ki, bugünlərdə Şimali Koreya Müdafiə Nazirliyi ABŞ-ın Koreya yarımadasındakı davranışlarının müharibəyə səbəb ola biləcəyini bəyan edib. “Bu gün hərbi-siyasi vəziyyət ABŞ-ın dövlətimizə qarşı hər an real müharibəyə çevrilə biləcəyini proqnozlaşdırır”, - deyə nazirliyin rəsmisi Koreya Respublikası və Yaponiyanın iştirak etdiyi “Freedom Edge” təlimlərini, “Kolumbiya” sualtı gəmisinin Pusana səfərini və RC-135S kəşfiyyat təyyarəsinin uçuşunu xatırladıb. “Biz qəti şəkildə xəbərdarlıq edir və tələb edirik ki, ABŞ və onun peykləri Koreya yarımadasında və onun ətrafında əsl silahlı münaqişəyə gətirib çıxara biləcək növbəti təxribatçı hərəkətlərini dərhal dayandırsın”, - deyə Şimali Koreyanın Müdafiə Nazirliyinin mətbuat katibi bəyan edib.

Müdafiə Nazirliyinin rəsmisi özünümüdafiə və təhlükəsizlik tədbirlərinin görülməsinin, regionda qüvvələr bərabərliyinin təmin edilməsinin Şimali Koreya silahlı qüvvələrinin konstitusion vəzifəsi olduğunu bildirib: “Koreya Xalq Ordusu ABŞ və müttəfiqlərinin hərbi hərəkətlərini yaxından izləyir və tam döyüş hazırlığını saxlamaqla hər hansı bir ehtimalı istisna etmir, lazım gələrsə, təhlükənin qarşısını almaq, hərbi və strateji məqsədə nail olmaq üçün dərhal tədbirlər görəcək”.

Belə bir şəraitdə Yaponiya hökuməti hərbi-sənaye kompleksinin keyfiyyətcə inkişafı və silah ixracının genişləndirilməsi üçün yeni strategiya hazırlamağa başlayıb. Bu barədə “Kyodo” agentliyinin yaydığı məlumata görə, hərbi texnikanın xaricə tədarükünə qoyulan məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması iqtisadiyyatın bu sektorunun biznes, o cümlədən kiçik və orta sahibkarlar üçün cəlbediciliyini artırmaq məqsədi daşıyır. Yeni strategiyanı əks etdirən sənədlərin 2025-ci ildə dərc olunması gözlənilir.

Hindistan qoşulmayacaq...

Xatırladaq ki, Yaponiyada uzun müddətdir silah ixracına faktiki qadağa qoyulmuşdu. Bu da ölkənin özünümüdafiə qüvvələrini hərbi-sənaye kompleksinin yeganə müştərisinə çevirmişdi. Bu, müvafiq bazarın həcmini və cəlbediciliyini kəskin şəkildə məhdudlaşdırır və bir çox şirkətlərin oradan uzaqlaşmasına səbəb olurdu.

Bütün bunlara rəğmən ABŞ və Yaponiyanın müttəfiqləri yeni ittifaqın- “Asiya NATO-su”nun perspektivlərinə şübhə ilə yanaşırlar. Məsələn, Hindistanın xarici işlər naziri Jaişankar Yeni Dehlinin Yaponiyanın yeni Baş nazirinin mövqeyi ilə razılaşmadığını söyləyib və Hindistanın ittifaqlara qoşulmadığını vurğulayıb. Belə bir şəraitdə, “Asiya NATO-su”nun yaxın perspektivdə yaradılması real görünmür.

Nardar BAYRAMLI

Paylaş:

Baxılıb: 348 dəfə