İsveçrə alimləri ammiakın “yaşıl” istehsalı üçün uran katalizatoru hazırlayıblar
17.07.2025 [13:41]
İsveçrə kimyaçıları ətrafımızdakı havada mövcud olan azot molekullarını aşağı enerji xərcləri ilə ammiaka çevirə bilən uran əsaslı katalizator hazırlayıblar. AZƏRTAC xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, Lozanna Federal Politexnik Məktəbinin (EPFL) mətbuat xidmətinin məlumatına görə, onun sonrakı təkmilləşdirilməsi və istifadəsi gübrə və kimyəvi maddələrin istehsalı ilə bağlı istixana qazı emissiyalarını azaldacaq.
Məlumatda qeyd olunub: “Mövcud katalizatorlar azot molekullarını yalnız bir metal atom çoxluğuna bağlayır. Biz bu molekulların “yan tərəfə” bağlanmasına imkan verən təbiətə bənzər bir yanaşma tətbiq etdik ki, bu da azot molekullarının iki metal atomuna sintezinə imkan verir, nəticədə azot atomları arasındakı güclü bağın qırılması prosesi xeyli asanlaşır”.
Alimlərin hazırladığı katalizator uran və üzvi azot birləşmələrinin mürəkkəb sintezidir. Yeni metod azot molekullarını “yan tərəfdə” tutmağa və müəyyən qələvi metalların birləşmələrinin, eləcə də üzvi turşuların iştirakı ilə parçalamağa qadirdir. Bu prosesin bir hissəsi olaraq azot atomlarına elektronlar tədricən əlavə olunur ki, bu da qaz molekulunun parçalanmasına və iki mənfi yüklü ionun yaranmasına səbəb olur. Bütün bu reaksiyalar otaq temperaturunda və adi təzyiqlə baş verir ki, bu da enerji istehlakını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.
Ammiak XX əsrin əvvəllərində alman kimyaçıları Fritz Haber və Karl Boş tərəfindən kəşf edilmiş reaksiya əsasında onilliklər ərzində istehsal edilib. Bu alimlər kəşf ediblər ki, azot və hidrogen qarışığı ammonyakı sıxaraq 450-500 dərəcə Selsiyə qədər qızdırır, sonra isə dəmir əsaslı katalizatordan keçirərək ammiaka çevirir. Alimlər bu günədək Haber-Boş reaksiyasından daha səmərəli alternativ yanaşmalar kəşf etməyib, buna görə də ammiak sənayesi hazırda atmosferə CO2 emissiyalarının əsas mənbələrindən biridir.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Dünya
12 Noyabr 08:24
İdman
12 Noyabr 08:15
Gündəm
12 Noyabr 08:04
Dünya
12 Noyabr 08:03
Siyasət
11 Noyabr 23:04
Dünya
11 Noyabr 22:02
Siyasət
11 Noyabr 21:18
Dünya
11 Noyabr 20:36
Dünya
11 Noyabr 19:21
Hərbi
11 Noyabr 18:24
Gündəm
11 Noyabr 17:13
Dünya
11 Noyabr 17:13
Sosial
11 Noyabr 17:11
Dünya
11 Noyabr 16:41
Dünya
11 Noyabr 15:27
Dünya
11 Noyabr 14:39
Dünya
11 Noyabr 13:17
İdman
11 Noyabr 12:31
Dünya
11 Noyabr 11:25
Hadisə
11 Noyabr 10:59
İdman
11 Noyabr 10:21
Hadisə
11 Noyabr 09:42
İdman
11 Noyabr 09:17
Dünya
11 Noyabr 08:55
Hadisə
10 Noyabr 23:20
Hadisə
10 Noyabr 22:19
COP29
10 Noyabr 21:32
Dünya
10 Noyabr 20:21
Hadisə
10 Noyabr 19:40
Sosial
10 Noyabr 18:37
Analitik
10 Noyabr 18:11
Dünya
10 Noyabr 17:45
Xəbər lenti
10 Noyabr 16:39
İqtisadiyyat
10 Noyabr 15:28
Dünya
10 Noyabr 14:41
Maraqlı
10 Noyabr 13:24
Dünya
10 Noyabr 12:30
Dünya
10 Noyabr 11:18
Siyasət
10 Noyabr 10:44
Formula 1
10 Noyabr 10:25
Hadisə
10 Noyabr 09:58
Dünya
10 Noyabr 09:32
Sosial
10 Noyabr 08:19
Diaspor
09 Noyabr 23:21
İdman
09 Noyabr 22:19
Siyasət
09 Noyabr 21:31
Siyasət
09 Noyabr 20:31
Gündəm
09 Noyabr 18:56
İqtisadiyyat
09 Noyabr 18:41
Xəbər lenti
09 Noyabr 18:14
YAP xəbərləri
09 Noyabr 17:56
Siyasət
09 Noyabr 17:20
Sosial
09 Noyabr 16:32
YAP xəbərləri
09 Noyabr 15:58
Dünya
09 Noyabr 15:18
YAP xəbərləri
09 Noyabr 14:58
Xəbər lenti
09 Noyabr 14:52
Siyasət
09 Noyabr 13:25
Gündəm
09 Noyabr 13:22
YAP xəbərləri
09 Noyabr 12:48
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:55
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:37
İdman
09 Noyabr 11:14
Gündəm
09 Noyabr 10:35
Siyasət
09 Noyabr 10:13
Siyasət
09 Noyabr 10:12
Gündəm
09 Noyabr 09:56
MEDİA
09 Noyabr 09:29
Sosial
08 Noyabr 23:19
Sosial
08 Noyabr 22:54
