Şimali Koreya beynəlxalq aləmə meydan oxuyur

Bakı:

17°C

77%

3m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Dünya / Şimali Koreya beynəlxalq aləmə meydan oxuyur

Şimali Koreya beynəlxalq aləmə meydan oxuyur

15.04.2009 [16:54]

Bu yaxınlarda Şimali Koreya tərəfindən uzaqmənzilli ballistik raketin vasitəsilə kosmosa süni peyk çıxarılması Uzaq Şərqdə ilk növbədə Koreya yarımadasında yenidən hərbi-siyasi vəziyyətin gərginləşməsinə səbəb oldu. Əslində, regionda diplomatik gərginlik bu hadisədən bir müddət öncə Şimali Koreya hökumətinin bu proseslə bağlı gördüyü hazırlıq tədbirləri nəticəsində tədricən yetişməkdə idi. Bu proseslə əlaqədar Şimali Koreya hökumətinin əvvəlcədən yaydığı sərt xəbərdarlıq bəyanatları gözlənildiyi kimi, ABŞ başda olmaqla Qərb, eləcə də, Cənubi Koreya və Yaponiya tərəfindən kəskin etirazla qarşılandı.
Lakin bu ölkələrin və beynəlxalq ictimaiyyətin ciddi etirazlarına baxmayaraq, Şimali Koreya kosmik fəzaya süni peyk çıxarılmasını müvəffəqiyyətlə həyata keçirdi. Ekspertlərin fikrincə, Şimali Koreya bu proseslə bağlı ilk növbədə uzaqmənzilli ballistik raketi sınaqdan çıxarmaq niyyətində olub. Əslində, rəsmi Pxenyan tərəfindən həyata keçirilən bu sınaq əməliyyatı hələ 2006-cı ilin oktyabrında BMT Təhlükəsizlik Şurasının Şimali Koreyanın raket-nüvə proqramı ilə əlaqədar qəbul etdiyi qətnaməyə zidd idi. Xarici siyasi müşahidəçilər Şimali Koreya rejiminin belə davranışını bir növ “beynəlxalq aləmə meydan oxumaq” kimi dəyərləndirirlər. Rəsmi Pxenyan bu son addımı atmaqla beynəlxalq təşkilat və siyasi dairələrin vasitəçiliyi, dəstəyi ilə son illər aparılan danışıqlar nəticəsində az-çox əldə edilmiş diplomatik uğurların da üstündən xətt çəkib. Eyni zamanda, Şimali Koreya və Cənubi Koreya arasında münasibətlərin normallaşması ilə bağlı əldə olunmuş müsbət nəticələr də alt-üst olub və yarımadada hərbi-siyasi vəziyyət mürəkkəb xarakter alıb. Əslində, bu iki qonşu dövlət arasında müharibə vəziyyəti hələ 1953-cü ildən bəri davam etməkdədir.
Qeyd edək ki, artıq xeyli müddətdir Şimali Koreyanın nüvə proqramı və bu ölkə tərəfindən beynəlxalq terrorçuluğun dəstəklənməsi barədə ortada olan faktlar beynəlxalq birlik üçün ən aktual problemlərdən biri olaraq qalır. Siyasi müşahidəçilərin fikrincə, Şimali Koreya rejiminin belə qeyri-konstruktiv xarici siyasət kursu regionu, bütövlükdə beynəlxalq aləmi yaxın gələcəkdə daha ciddi təhlükələrlə üzləşdirə bilər. ABŞ başda olmaqla, bir çox ölkələrin liderləri Şimali Koreyanın belə təxribat xarakterli siyasətini kəskin şəkildə pisləyiblər. Qərb dövlətləri BMT TŞ-nın məlum qətnaməsini pozduğuna görə, Şimali Koreyaya qarşı daha sərt qadağaların tətbiq edilməsi məqsədilə bu qurumun müzakirəsinə yeni qətnamə layihəsini təqdim ediblər. Lakin Şimali Koreyanın “əski müttəfiqləri” sayılan Rusiya və çin bu layihənin əleyhinə olduqları üçün həmin qətnamə qurum tərəfindən qəbul edilməyib.
Beləliklə, rəsmi Pxenyan Moskva və Pekinin faktiki dəstəyi sayəsində TŞ-nın növbəti qadağaları ilə üzləşməkdən qurtula bilib. Bəzi ekspertlərin rəyinə görə, Rusiya və çinin Şimali Koreyaya qarşı belə yumşaq mövqe tutması, gələcəkdə rəsmi Pxenyanı özünün raket-nüvə ambisiyaları ilə bağlı daha sərt addımlar atmağa sövq edə bilər. Eyni zamanda, Pxenyana qarşı belə loyal siyasi münasibət, Şimali Koreyada 60 ildən çox davam etməkdə olan totalitar kommunist rejiminin daha da sərtləşməsi və ömrünün uzanması üçün şərait yaradır. Düzdür, BMT TŞ- ı özünün aprelin 11-də keçirilmiş növbəti toplantısında kosmosa süni peyk çıxarmaq adı altında ballistik raketin sınağının keçirilməsi ilə bağlı Şimali Koreyanın bu addımını pisləyən növbəti qətnamə qəbul edib. Ancaq icbari xarakter daşımayan bu qətnaməyə də rəsmi Pxenyanın əvvəlki kimi etinasız və biganə münasibət göstərəcəyi ehtimalını istisna etmək olmaz. Digər tərəfdən, rəsmi Pxenyan beynəlxalq birliyi “altılıq dövlətləri çərçivəsi” üzrə aparılan danışıqlardan çıxacağı ilə hədələyir.
Elxan RZAYEV

Paylaş:

Baxılıb: 1313 dəfə