NATO-Rusiya münasibətləri yenidən gərginləşib

Bakı:

15°C

77%

4m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Dünya / NATO-Rusiya münasibətləri yenidən gərginləşib

NATO-Rusiya münasibətləri yenidən gərginləşib

14.05.2009 [12:11]

Alyansın Gürcüstandakı hərbi təlimləri Moskvanı narazı salıb
NATO-nun “Sülh naminə tərəfdaşlıq” Proqramı çərçivəsində Gürcüstan ərazisində başlanmış hərbi təlimlərlə əlaqədar alyansla Moskva arasındakı münasibətlər yenidən gərginləşib. Rəsmi Moskva təxminən bir ay çəkəcək bu təlimləri Cənubi Qafqazda Rusiyanın maraqlarının əleyhinə yönəlmiş “bir əzələ nümayişi” və Cənubi Osetiya, eləcə də Abxaziyadakı separatçı qurumlar üçün ciddi təhlükə kimi dəyərləndirir. Brüsseldəki iki rus diplomatının NATO rəsmiləri tərəfindən “casusluqda ittiham” olunaraq “persona-non-qrata” elan edilməsinə cavab olaraq Rusiyanın da alyansı təmsil edən iki diplomatı Moskvadan qovması isə tərəflər arasındakı münasibətləri daha da pisləşdirib.
Bir sözlə, təzəcə mülayimləşməyə başlayan NATO-Rusiya münasibətləri yenidən mürəkkəb xarakter alıb. Qeyd edək ki, NATO üzvü olan dövlətlərin xarici işlər nazirlərinin bu ilin martında Brüsseldə keçirilmiş növbəti toplantısı Rusiya ilə bağlı mühüm bir qərarın qəbul edilməsi ilə əlamətdar oldu. Belə ki, alyans ötən ilin avqustunda Gürcüstanda baş verən hadisələrdən sonra dondurulmuş NATO-Rusiya əlaqələrinin bərpası və bundan sonra bu münasibətləri tənzimləyən xüsusi şura çərçivəsində davam etdirilməsinə qərar verdi. Həmin qərarı şərh edən ekspertlərin qənaətinə görə, indiki şəraitdə beynəlxalq aləmdə cərəyan edən proseslərin tənzimlənməsi və bəzi qaynar nöqtələrdə vəziyyətin sabitləşməsi istiqamətində atılan addımlarla bağlı Rusiya əvvəlkitək NATO üçün vacib tərəfdaş olaraq qalır. Rusiya ilə əməkdaşlıq Yaxın Şərq, Əfqanıstan, İran və Şimali Koreyanın nüvə proqramları, eləcə də terrorçuluğa qarşı birgə mübarizə, strateji hücum silahlarının məhdudlaşdırılması, nüvə silahının yayılmasının qarşısının alınması və s. məsələlərlə bağlı problemlərin həlli yolunda NATO üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Tərəflər arasında qarşılıqlı əməkdaşlıq sahəsində əldə edilmiş təcrübə onu deməyə əsas verir ki, bu proses Rusiya üçün də çox vacibdir (məsələn, Əfqanıstanda olduğu kimi). Lakin bütün bunlarla yanaşı, Qərbin siyasi dairələrində tez-tez Rusiyanın ünvanına ciddi tənqidi fikirlər də səslənməkdədir. Bu da onun göstəricisidir ki, bəzi beynəlxalq problemlərə ciddi fərqli baxışlar ABŞ başda olmaqla NATO ilə Rusiya arasında hələ də qalmaqdadır.
Belə ki, NATO Gürcüstanın ərazi bütövlüyünü, suverenliyini dəstəklədiyini və oyuncaq “separatçı qurumlara” qarşı öz neqativ mövqeyini dəfələrlə ən yüksək səviyyədə bəyan edib və Rusiyanı da Gürcüstanın suverenliyinə hörmətlə yanaşmağa çağırıb. öz növbəsində alyans, bundan sonra da Ukrayna və Gürcüstanla münasibətlərə xüsusi diqqət yetirəcəyini də vurğulayıb. Eyni zamanda, bir ay öncə NATO-nun 60 illik yubileyi ilə bağlı keçirilmiş təntənəli sammitdə də qəbul edilən yekun sənəddə Gürcustan hadisələri ilə bağlı Rusiya barəsində kifayət qədər sərt tənqidi fikirlər qeyd edilsə də, bununla yanaşı, alyans üçün Moskvanın mühüm tərəfdaş olduğu nəzərə alınaraq qurum nəzdindəki xüsusi şura çərçivəsində NATO-Rusiya əlaqələrinin davam etdirilməsinin vacibliyi öz əksini tapıb. Ancaq mühüm əhəmiyyət kəsb edən belə sənədlərin qəbul edilməsindən qısa bir müddət keçməsinə baxmayaraq, NATO-Rusiya əlaqələri yenə də çətin və mürəkkəb bir böhranla üzləşib. Bir sözlə, tərəflər arasındakı əlaqələrin təhlili və hadisələrin gedişatı onu göstərir ki, NATO-Rusiya münasibətləri gələcəkdə hələ çox ciddi sınaqlarla üzləşə bilər.
Elxan RZAYEV

Paylaş:

Baxılıb: 1267 dəfə