Azərbaycanda ərzaq qıtlığı və qiymət artımı gözlənilirmi?

Bakı:

10°C

93%

1m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / İqtisadiyyat / Azərbaycanda ərzaq qıtlığı və qiymət artımı gözlənilirmi?

Azərbaycanda ərzaq qıtlığı və qiymət artımı gözlənilirmi?

11.03.2022 [23:47]

Mübariz ABDULLAYEV

Avropa dövlətlərinin və ABŞ-ın Rusiyaya qarşı sanksiyaların əhatə dairəsini genişləndirməsi yalnız bu ölkəyə deyil, bütövlükdə qlobal iqtisadiyyata mənfi təsirlər göstərməkdədir. Artıq Rusiyada olduğu kimi, Avropada və ABŞ-da da qiymətlərin artması, müxtəlif məhsullarla təchizatın pisləşməsi müşahidə edilməkdədir. Bəs Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sanksiyalar region dövlətlərinə, o cümlədən də Azərbaycana necə təsir edə bilər? Rusiya-Ukrayna müharibəsinin alovlanması fonunda yaranan suallardan biri ərzaq təminatı ilə bağlıdır.

Son illər dünyada gedən geosiyasi proseslər, həmçinin iqlim dəyişikliyi, kəskin quraqlıq, eləcə də COV?D-19 pandemiyasının geniş yayılması dünya ərzaq bazarına ciddi təzyiqlər yaradıb. Əksər ölkələrdə bəlli səbəblər üzündən istehsalın azalması fonunda qiymətlər sürətlə artır. Çikaqo əmtəə birjasının məlumatlarına əsasən, yumşaq payızlıq taxılın qiymətləri 2012-ci ildən bəri ilk dəfə bir buşel (0,027 ton) üçün 8 dolları keçərək rekord vurub. İqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov bildirib ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsi qlobal ərzaq bazarında təchizata və qiymətlərə təzyiqləri artırıb: “Dünya bazarında buğda 40 faiz, soya yağı 26 faiz, qarğıdalı və qarğıdalı unları 20 faiz bahalaşıb. Ölkələrin həmin qidalarla təchiz olunmasında Rusiya və Ukrayna mühüm rol oynayırlar. İndi Ukraynada müharibə səbəbindən istehsal pozulub. Bu, o deməkdir ki, növbəti mövsümdə Ukrayna bazarlara sözügedən məhsulları ixrac edə bilməyəcək”. Rusiyanın sanksyalar altında olduğuna diqqət çəkən iqtisadçı-ekspertin sözlərinə görə, bu səbəbdən region dövlətlərində və Azərbaycanda da ərzaq təminatında müəyyən çətinliklərin yaranma ehtimalı var.

Qeyd edək ki, Azərbaycan ölkənin ərzaq təhlükəsizliyini davamlı şəkildə diqqət mərkəzində saxlayan dövlətdir. Bunun nəticəsidir ki, artıq bir sıra mühüm istiqamətlər üzrə daxili tələbat sırf yerli istehsal hesabına qarşılanır. Ölkənin taxılla təminatına gəldikdə isə bu sahədə vəziyyət fərqlidir. Ölkəmizdə daxili tələbatın daha çox həcmdə yerli istehsal hesabına təmin olunması hədəflənsə də, hələlik idxaldan asılılıq yüksək səviyyədə qalmaqda davam edir. Azərbaycanın buğdaya illik tələbatı 3,2 - 3,3 milyon tondur, özünütəminat səviyyəsi isə 59-60% təşkil edir. Respublikamız tələbatın 40 faizini idxal hesabına ödəyir. Respublikamızın taxıl idxal etdiyi ölkələr sırasında Rusiya öndə dayanır. Bu siyahıda, həmçinin Ukrayna da yer alır. Hər iki ölkənin müharibə tərəfləri olduğunu nəzərə alsaq, perspektivdə ölkəmizin də taxılla təchizatda müəyyən çətinliklərlə üzləşəcəyi istisna deyil. İqtisadçı-ekspert bildirib ki, Rusiya hökuməti ölkənin alternativ istiqamətlərdə azalan gəlirlərinin kompensasiyası məqsədi ilə taxılın ixracı ilə bağlı təsdiq etdiyi qiymətləri artıra bilər. “Bu, o deməkdir ki, taxıl bazarda daha yüksək qiymətlə təqdim olunacaq. Rusiya həm də kvota tətbiqinə çalışacaq. Ehtimal olunur ki, Rusiya yüksək qiymətləri və kvotanı ilkin mərhələdə ona dost olmayan ölkələrə tətbiq etsin”, - deyə Rəşad Həsənov vurğulayıb.

Hazırda Azərbaycanda 1 milyon hektar sahədə taxıl əkini aparılır, bunun 650 min hektarı buğda sahələridir. Buğda üzrə orta məhsuldarlıq 31 sentnerdən yuxarıdır, ölkədə ildə 2 milyon tona yaxın buğda istehsal olunur. Gələcəkdə Vətən müharibəsində işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yeni torpaqları dövriyyəyə cəlb etməklə ölkə üzrə taxılla özünütəminat səviyyəsini 75 faizə çatdırmaq mümkündür.

Paylaş:

Baxılıb: 649 dəfə