20 ilin maksimumu - Dollar bahalaşdı

Bakı:

12°C

87%

4m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / İqtisadiyyat / 20 ilin maksimumu - Dollar bahalaşdı

20 ilin maksimumu - Dollar bahalaşdı

11.05.2022 [10:10]

Manatın məzənnəsi isə Mərkəzi Bankın mövqeyindən asılıdır

Nicat PAŞA

ABŞ dolları əsas səbət valyutaları qarşısında 20 illin maksimum səviyyəsinə çatıb. Dollar indeksi 1,16% artaraq 2002-ci ilin dekabrından bu yana ən yüksək göstərici olan 103,94-ə çatıb. Belə ki, səhm satışının aşağı düşməsi təhlükəsiz valyutaya tələbi artırıb. Eyni zamanda, ABŞ-ın Federal Ehtiyatlar Sisteminin (FED) pul siyasətini sərtləşdirəcəyi gözləntiləri də bahalaşmaya təsir edib.

Funt sterlinq isə İngiltərə Bankının faiz dərəcələrini 2009-cu ildən bəri ən yüksək səviyyəyə qaldırmasından, lakin iqtisadiyyatın tənəzzül riski ilə üzləşdiyi barədə xəbərdarlıq etdikdən sonra 2020-ci ilin iyun ayından bəri ən aşağı səviyyəyə düşüb. Britaniya valyutası sonuncu dəfə 2,25% ucuzlaşaraq 1,2351 dollar olub.

Avro da 0,98% ucuzlaşaraq 1,0518 dollara düşüb və ötən cümə axşamı əldə edilən 1,0470 dollarla beş ilin ən aşağı səviyyəsini bir qədər yuxarıda tamamlayıb.

Dünya iqtisadiyyatının aparıcı “lokomotiv”ləri sayılan ölkələrin maliyyə-pul sistemindəki bu “qabarma və çəkilmələr” Azərbaycana hansı təsirlər göstərə bilər? Başqa sözlə, dünyanın “biznes pulu”nun ölkəmizdə bahalaşma ehtimalı nə qədərdir?

Mövzu ilə bağlı “Yeni Azərbaycan”a danışan Milli Məclisin deputatı, iqtisadçı-ekspert Vüqar Bayramov bildirib ki, ABŞ dollarının səbət valyutalara nisbətən bahalaşması gözlənilən idi: “Çünki bir tərəfdən FED uçot stavkasını son iclaslarında mütəmadi olaraq artırır. Bu da təbii ki, dolların bahalaşmasına təsir edən əsas faktorlardan biridir. Digər tərəfdən, Ukrayna-Rusiya müharibəsinin daha çox təsir etdiyi qitə Avropadır. Eyni zamanda, ABŞ enerji idxalında Rusiyadan az asılı idi və qısa zamanda Rusiya ilə enerji əməkdaşlığını dayandırmaq imkanına malik oldu. Bu da təbii ki, ABŞ iqtisadiyyatına Rusiya-Ukrayna müharibəsinin təsirlərini minimallaşdırdı”.

Ekspert vurğulayıb ki, müharibənin davam etməsi fonunda biz avronun dollara nisbətən məzənnəsində yumşalmalar müşahidə edə bilərik: “Doğrudur, ABŞ-da da inflyasiya səviyyəsi son 30 ildə ən yüksək səviyyədədir, amma buna baxmayaraq Avropa və hətta bir sıra digər səbət valyutalara malik olan ölkələrlə müqayisədə Rusiya-Ukrayna müharibəsinin ABŞ təsirləri daha azdır. Ona görə də Rusiya-Ukrayna müharibəsinin ən çox təsir etdiyi ölkələr məhz Avropa Birliyinə üzv olan ölkələr, o cümlədən həm də qlobal bazarlardır, xüsusən də ərzaq bazarları. Gözlənilir ki, FED-in son addımları ABŞ milli valyutasının möhkəmləndirilməsi prosesini dəstəkləyəcək, amma FED-in son qərarına valyuta bazarları faktiki olaraq hazır idi, çünki öncədən uçot stavkasının artacağı bəlli idi”.

Milli valyutamızın məzənnəsi isə birbaşa Mərkəzi Bankın mövqeyindən asılı olacaq. V.Bayramovun sözlərinə görə, dolların bahalaşması və ya sabit qalmasına təsir göstərən əsas faktor ölkəyə daxil olan valyutanın həcmi və neftin dünya bazarındakı qiymətidir: “Çünki Azərbaycan ixracatının təxminən 80 faizindən çoxunu neft məhsulları təşkil edir. Ona görə də neftin dünya bazarında qiymətinin yüksək olması ölkəyə daha çox valyutanın daxil olmasına səbəb olur. Eyni zamanda, bu, Dövlət Neft Fondunun, eləcə də Mərkəzi Bankın aktivlərinin artmasında özünü göstərir. Bütün hallarda Mərkəzi Bankın mövqeyi manatın məzənnəsi üçün növbəti dövrlərdə də həlledici olacaq”.

Paylaş:

Baxılıb: 709 dəfə