Nobel, yoxsa Abel?
27.09.2022 [10:50]
MİKAYIL
Norveç hökuməti bu gün - 27 sentyabr 2002-ci il Abel mükafatını təsis edib. Abel mükafatı - bir və ya bir neçə məşhur riyaziyyatçıya illik təqdim olunan beynəlxalq mükafatdır. Mükafat 2001-ci ildə Norveç dövləti tərəfindən məşhur Norveç riyaziyyatçısı Nils Abelin şərəfinə adlandırılıb. Cəmi 26 il ömür sürən görkəmli riyaziyyatçı böyük elmi irs qoyub.
Abel mükafatı Nobelin illik mükafatlandırma üzrə planlarına riyaziyyatın daxil olmadığını öyrəndikdən sonra 1899-cu ildə Sofus Li tərəfindən ilk dəfə olaraq təklif olunub. Lakin bir sıra cəhdlərə baxmayaraq, mükafatın yaradılmasında uğursuzluq baş verib.
2003-cü ildən başlayaraq hər il bu mükafat müasir dövrün qabaqcıl riyaziyyatçılarına təqdim edilir. Mükafatın ilk laureatı fransız alimi Jan-Pyer Serr olub. Laureatlara 7.5 milyon Norveç kronu, yəni təxminən 1 milyon ABŞ dollar məbləğində pul mükafatı verilir. Abel mükafatına adətən riyaziyyatçıların “Nobel mükafatı” da demək olar.
2002-ci ildə alimin anadan olmasının 200 illiyi münasibətilə Norveç hökuməti Abel Fondunun və eyniadlı mükafatın təsis edilməsinə 200 milyon kron ayırıb. Bu mükafatın təsis olunmasında məqsəd təkcə riyaziyyat sahəsində elmi xidmətləri dəyərləndirmək deyil, eləcə də gənclər arasında bu elmin populyarlığının artmasına kömək etməkdir. Mükafatın təqdimetmə mərasimi yazın sonunda keçirilir. Ənənəyə görə, mükafatı laureata Norveç kralı təqdim edir.
İlk dəfə qadın riyaziyyatçı layiq görülüb
Mükafatlandırmanın tarixində 3 il öncə bir ilk yaşanıb. Belə ki, ilk dəfədir ki, bu mükafata bir qadın - amerikalı riyaziyyatçı Karen Ulenbek layiq görülüb. 77 yaşlı professora mükafat “həndəsi qismən diferensial tənliklər, sahə nəzəriyyəsi və inteqrasiya olunan sistemlərdə qabaqcıl uğurlarına və işlərinin riyazi analiz, həndəsə və riyazi fizikaya əsaslı təsirinə görə” verilib.
Ötən il isə Norveç Elmlər və Ədəbiyyat Akademiyası riyaziyyat üzrə Abel mükafatını macar alim Laslo Lovasa və israilli alim Avi Viqdersona təqdim ediblər. Mükafat nəzəri informatikaya və diskret riyaziyyata verilən sanballı töhfəyə və onların müasir riyaziyyatda mərkəzi sahəyə çevrilməsində aparıcı roluna görə müəyyən edilib. Hər iki alim mürəkkəb hesablamalar nəzəriyyəsinə töhfələr veriblər.
Maraqlıdır, Azərbaycandan hansı riyaziyyatçı mükafatçılar sırasında adını yazdıracaq?
Xəbər lenti
Hamısına bax
Siyasət
09 Noyabr 21:31
Siyasət
09 Noyabr 20:31
Gündəm
09 Noyabr 18:56
İqtisadiyyat
09 Noyabr 18:41
Xəbər lenti
09 Noyabr 18:14
Siyasət
09 Noyabr 17:20
Sosial
09 Noyabr 16:32
Dünya
09 Noyabr 15:18
YAP xəbərləri
09 Noyabr 14:58
Siyasət
09 Noyabr 13:25
Gündəm
09 Noyabr 13:22
YAP xəbərləri
09 Noyabr 12:48
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:55
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:37
İdman
09 Noyabr 11:14
Gündəm
09 Noyabr 10:35
Siyasət
09 Noyabr 10:13
Siyasət
09 Noyabr 10:12
Gündəm
09 Noyabr 09:56
MEDİA
09 Noyabr 09:29
Sosial
08 Noyabr 23:19
Sosial
08 Noyabr 22:54
Hərbi
08 Noyabr 22:16
İqtisadiyyat
08 Noyabr 21:31
Siyasət
08 Noyabr 20:55
Dünya
08 Noyabr 20:32
Sosial
08 Noyabr 19:20
Siyasət
08 Noyabr 19:19
Siyasət
08 Noyabr 19:18
Sosial
08 Noyabr 19:17
Xəbər lenti
08 Noyabr 19:16
Gündəm
08 Noyabr 18:49
Dünya
08 Noyabr 18:25
Xəbər lenti
08 Noyabr 18:02
Dünya
08 Noyabr 17:42
Gündəm
08 Noyabr 17:24
Gündəm
08 Noyabr 17:13
Dünya
08 Noyabr 16:30
Dünya
08 Noyabr 15:26
Dünya
08 Noyabr 14:51
Dünya
08 Noyabr 14:39
Xəbər lenti
08 Noyabr 13:42
Dünya
08 Noyabr 13:14
Siyasət
08 Noyabr 13:11
Dünya
08 Noyabr 12:48
Gündəm
08 Noyabr 12:16
Gündəm
08 Noyabr 12:15
Gündəm
08 Noyabr 12:12
Gündəm
08 Noyabr 11:42
Gündəm
08 Noyabr 11:25
Siyasət
08 Noyabr 10:58
YAP xəbərləri
08 Noyabr 10:35
Sosial
08 Noyabr 10:12
İqtisadiyyat
08 Noyabr 09:56
Xəbər lenti
08 Noyabr 09:39
MEDİA
08 Noyabr 09:34
Analitik
08 Noyabr 09:12
Siyasət
08 Noyabr 08:52
Ədəbiyyat
08 Noyabr 08:28
Gündəm
08 Noyabr 00:26
YAP xəbərləri
07 Noyabr 23:52
Gündəm
07 Noyabr 21:41
Gündəm
07 Noyabr 21:10
YAP xəbərləri
07 Noyabr 21:08
Gündəm
07 Noyabr 20:24
YAP xəbərləri
07 Noyabr 18:30
Sosial
07 Noyabr 18:22
Dünya
07 Noyabr 17:51
Elanlar
07 Noyabr 16:51
Xəbər lenti
07 Noyabr 16:48
