Okeana qərq olan “şəhərcik”

Bakı:

12°C

87%

0m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Maraqlı / Okeana qərq olan “şəhərcik”

Okeana qərq olan “şəhərcik”

02.09.2023 [14:00]

38 il əvvəl qalıqları tapılmışdı...

“Titanik” “Star Line”şirkətinə məxsus buxar gəmisi idi. Transatlantik səyahətlər üçün nəzərdə tutulmuş, dövrünün ən böyük sərnişin gəmilərindən biri idi. Elə ilk səyahəti zamanı - 14 aprel 1912-ci ildə Atlantik okeanında aysberqlə toqquşaraq 2 saat 40 dəqiqə sonra batmışdı. Göyərtəsindəki 1316 sərnişin və 908 heyət üzvündən yalnız 705 nəfər xilas ola bilmiş, 1514 nəfər həlak olmuşdu. Ötən 110-ildən çox müddətdə Titanikin batması nəticəsində insan itkisinin çoxluğu ilə bağlı müxtəlif səbəblər göstərilir. Müzakirələr, mülahizələr bu gün də davam edir...

Batan bu möhtəşəm gəminin qalıqları Magellan adlı bir şirkət tərəfindən rəqəmsal skan üsulu ilə çəkilib. Atlantik okeanının 3,800 metr dərinliyindəki dağıntının rəqəmsal skan edilmiş şəkilləri ən xırda təfərrüatlara belə aydınlıq gətirir. 1985-ci ilin bu günü “Titanik”dən qalmış parçalar ilk dəfə olaraq aşkarlanıb. Yeni bir sənədli film hazırlayan “Atlantic Productions” üçün Magellan şirkətinin rəqəmsal skan vasitəsilə gəmi ilk dəfə müşahidə edildi. Qalıqların hər birini araşdıran dalğıc ekspedisiyaya 200 saatdan çox vaxt ayırmışdılar. Bu müddətdə gəminin bütün bucaqlarından çəkilmiş 700.000-dən çox şəkli 3D animasiyası ilə işlənmişdi. Magellan şirkətinin əməkdaşları bu layihəni indiyə qədər həyata keçirilmiş ən böyük sualtı dəqiqləşdirmə layihəsi kimi qiymətləndirilər. Qeyd edək ki, “Titanik” gəmisinin qalıqları Atlantik okeanın 3 min 750 metr dərinliyində, Nyufaundlend adası yaxınlığında aşkar edilib. Suyun dibindən çıxarılan minlərlə qalıq UNESCO-nun sualtı mədəni mirasın qorunması üzrə Konvensiyasının himayəsinə verilib.

Halamona Titanik

Son vaxtlar bu möhtəşəm gəmi ilə bağlı daha bir üzücü xəbər dolaşmaqdadır. Mütəxəssislərin fikrincə, yaxın gələcəkdə Titanikdən geriyə heç nə qalmayacaq. Gəminin qalıqları üzərində aparılan araşdırmalar onun 20 il ərzində əriyərək yox olacağını ortaya çıxarıb. Aşınma prosesi qalıqlar üzərindəki mikroblar sayəsində sürətlə davam edir. Maraqlısı odur ki, bu bakteriyalarla yanaşı, qalıqları çürüməkdən qoruyan bakteriyalar da mövcuddur. Titanikin qalıqları 1985-ci ildə okean araşdırmaçısı Robert Ballard tərəfindən tapılıb. Həmin dövrdə dəniz səviyyəsindən 3.8 km aşağıda olan gəmi olduqca yaxşı vəziyyətdə idi. Çünki Günəş işığı həmin dərinliyə qədər gedib çıxa bilmir və yüksək təzyiq canlıların yaşamağına mane olurdu. Lakin aradan 38 il keçib və bu müddətdə bəzi “vəhşi” bakteriyalar gəminin dəmirlərini aşındırıb. Bu bakteriyanın biri “Halomano Titanik” adlı canlı olub. Onun adı gəmiyə uyğunlaşdırılıb. Çünki bu canlı növü ilk dəfə məhz Titanikin qalıqları üzərində aşkar edilib. Sözügedən bakteriya başqa canlıların yaşamayacağı qaranlıq, təzyiqli, hətta duzlu mühitdə yaşaya bilir. Çürümə prosesini sürətləndirən sadəcə, bakteriyalar deyil. 2010-cu ildə Meksika körfəzinə yayılan minlərlə barel neft xammalının böyük qismi Atlantik okeanının dərinliklərinə enib. Yayılan neftin də çürümə prosesində böyük təsiri olub.

Paylaş:

Baxılıb: 529 dəfə