İnsan öldürən zəlzələ deyil...

Ana səhifə / Sosial / İnsan öldürən zəlzələ deyil...

İnsan öldürən zəlzələ deyil...

06.09.2023 [11:55]

Fəsadların qarşısını almaq üçün tikintinin keyfiyyəti yaxşılaşdırılmalıdır

Son günlər ardıcıl olaraq ölkəmizin bir sıra bölgələrində zəlzələlər müşahidə olunur. Bu zəlzələlərin dağıdıcı gücü olmasa da, insanlar irəliləyən zamanda daha şiddətli təkanların ola biləcəyindən təşvişə düşürlər. Sosial şəbəkələrdə yayılan dezinformasiyalar da cəmiyyətdə xof yaradır. Ötən günlərdə Kürdəmirdə qeydə alınan 5.2 ballıq yeraltı təkanlarla bağlı da bir qədər qarışıqlıq yaranmışdı. Buna səbəb isə təkanların ilk olaraq Ağdam rayonunda baş vermiş kimi göstərilməsi olub.

Sentyabrın 4-də ardıcıl olaraq, Ağdam, Saatlı, Kürdəmir rayonlarında 5-5.2 maqnitudalı zəlzələ qeydə alınıb. Bu barədə Seysmoloji Xidmət Mərkəzindən məlumat verilib. Qeydə alınan zəlzələlər digərlərinə nisbətdə daha yüksək ballı hesab olunur. Qeyd edək ki, sentyabrın 3-ü də Saatlı, Beyləqan, Mingəçevir, Yardımlı və Qəbələ rayonlarında zəlzələ baş verib. Sevindirici haldır ki, zəlzələ nəticəsində hazırki vaxtadək hər hansı dağıntı və ya xəsarət barədə Fövqəladə Hallar Nazirliyinə məlumat daxil olmayıb.

Ölkə ərazisində yenidən zəlzələlərin olacağı ilə bağlı xəbərlər yayılmaqdadır. Bu xəbərlərdə yüksək maqnitudalı zəlzələnin olacağı istisna edilmir.

2000-ci ilin noyabrında Bakıda baş verən və gücü 6,0 bala yaxın olan zəlzələ əhalini xeyli sarsıtmışdı. Baxmayaraq ki, zəlzələ zamanı insan tələfatı və dağıntı olmamışdı, ancaq tikintilərdə baş verən çatlar, binaların zirzəmiləri və özüllərini qrunt sularının basması nəticəsində onların seysmik davamlılığı xeyli azalmışdı.

Bəs zəlzələnin fəsadlarını minumuma endirmək üçün hansı tədbirlər görülməlidir?

Mövzu ilə bağlı “Yeni Azərbaycan”la fikirlərini bölüşən seysmoloq Ənvər Əliyev zəlzələlərin fəsadlarının onun balından asılı olduğunu bildirib. “Zəlzələ 5 baldan aşağı olarsa, bunu yalnız seysmik cihazlarla qeydə alırlar. Bu təbiət hadisəsi evdəki işıqlandırma cihazlarının qırılmasından tutmuş, yer qabığında çatların yaranması, hətta səthin aralanması kimi fəlakətlərə yol aça bilər. Ancaq zəlzələ insan öldürmür. Öldürən amillər insanların keyfiyyətsiz şəkildə tikdikləri obyektlər, binalar, körpülər yaşayış evləri, bir sözlə tikinti sektorunun həyata keçirdiyi layihələrdir. Məsələn, Türkiyədə baş vermiş zəlzələnin bu cür fəlakətlə nəticələnməsinin əsas səbəbi elə tikinti sektorunda olan məsuliyyətsizlik idi.

Bəli, danılmaz haldır ki, tikinti sektorunu inkişaf etdiyi təqdirdə, zəlzələnin fəsadları minumuma enəcək. Bu səbəbdə bu sahədə inqilabi bir dəyişiklik etmək lazımdır. Söhbət təkcə paytaxtda yerləşən çoxmərtəbəli binalardan getmir. Ümumiyyətlə, seysmoloji xəritədən istifadə edərək tikili inşa etmək daha təhlükəsiz olar. Kərpicdən tutmuş, bütün inşaat materiallarının hamısı zəlzələnin gücünü nəzərə alaraq istifadə edilməlidir.

Yaxşı olar ki, yüksək Yaponiya təcrübəsindən istifadə olunsun. Çünki, orada hətta 8-9 ballıq zəlzələyə dayanacaq yüksək keyfiyyətli infrastrukturlar həyata keçirilib.”

Paylaş:

Baxılıb: 195 dəfə