Rusiyanın “çörəkli” sammiti

Bakı:

12°C

87%

3m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Analitik / Rusiyanın “çörəkli” sammiti

Rusiyanın “çörəkli” sammiti

29.07.2023 [12:20]

Qərbin təzyiqləri və iqtisadi-siyasi sanksiyaları artdıqca Rusiya beynəlxalq aləmdə özünə yeni müttəfiqlər axtarmağa davam edir. Ukrayna müharibəsinə görə şimal qonşumuzla bir çox sahələrdə tərəfdaşlıq, əməkdaşlıq etmək istəyən ölkələrin sayı da getdikcə azalmaqdadır.

Hətta artıq Rusiya mediası da bu faktı gizlətməyə çalışmır. Rusiyada belə düşünürlər ki, Moskva ilə siyasi əlaqələr qurmaqdan çəkinən dövlətlər birbaşa ABŞ və onun müttəfiqlərinin təzyiqlərindən ehtiyat edirlər.

Bu barədə fikirlər iyulun 27-də Sankt-Peterburqda keçirilmiş Rusiya-Afrika sammitində də açıq səsləndirilib.

Afrika ölkələri ilə iqtisadi-ticari əlaqələrin inkişafında maraqlı olduğunu deyən Rusiya prezidenti Vladimir Putin qitənin ərzaq məhsulları ilə təmin edilməsi üçün ölkəsinin köməyini təklif edib.

Putin xatırladıb ki, Moskva hələ də Afrika qitəsinə kənd təsərrüfatı məhsullarının tədarükünü təmin etməyə hazırdır. O, Afrikanın bir sıra ölkələrinə pulsuz buğda göndərmək niyyətində olduğunu da bildirib. “Bloomberg” yazır ki, Kreml bu foruma xüsusi əhəmiyyət verir. Nəşrin yazdığına görə, burada əsas məqsəd Rusiyanın Afrika qitəsində söz sahibi olduğunu dünyaya nümayiş etdirməkdir.

Agentliyin yaydığı materialda qeyd olunur ki, Putin Rusiyanın “Afrika üçün etibarlı ərzaq tədarükçüsü olaraq qaldığını” bildirib. Rusiya lideri, eyni zamanda, yaxın üç-dörd ay ərzində Burkino-Faso, Zimbabve, Mali, Somali, Mərkəzi Afrika Respublikası və Eritreyaya 25-50 min ton taxıl göndərmək planlarının olduğunu açıqlayıb.

“Dənə gəlməyənlər” də oldu

Ancaq Afrikanın əksər ölkələri Rusiyanın təşkil elədiyi Sankt-Peterburq forumuna qatılmaqdan imtina edib. Bəzi ölkələrin rəhbərliyi isə Moskvanın Qara dəniz boyunca kənd təsərrüfatı məhsullarının tədarükünü təmin edən taxıl sazişindən çıxmaq qərarını tənqid eləyiblər. Rusiyanın bu addımından narazılıq Misir prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi tərəfindən açıq şəkildə bəyan olunub. Keniya hökumətinin yüksək rütbəli rəsmisi isə Rusiyanın “Qara Dəniz sazişi”ni pozmasını quraqlıqdan əziyyət çəkən Afrika ölkələri üçün “arxadan zərbə” adlandırıb.

“Taxıl və gübrə problemi hamını narahat edir”, - Komor adalarının prezidenti, 55 ölkəni əhatə edən Afrika İttifaqının rəhbəri Azali Assoumani Rusiyanın dövlət xəbər agentliyi RİA Novosti-yə müsahibəsində bildirib. O, müsahibəsinə “Bu barədə sammitdə müzakirələr başladacağıq və “Taxıl Razılaşması”nı necə yeniləyə biləcəyimizin yollarını aramaq üçün cənab Putinlə danışıqlar aparacağıq”, - sözlərini də əlavə edib.

Xatırladaq ki, Putin Ukraynanın taxıl və yağlı bitkiləri Qara dənizdəki üç liman - Odessa, Çernomorsk və Cənubi Pivdennı vasitəsilə ixracına imkan yaradan Qara Dəniz “Taxıl Razılaşması”ndan çıxıb. Rusiya Ukraynanın liman obyektlərinə hava zərbələri endirib və dəniz blokadasını bərpa edib. Bununla da ərzaq idxalına ehtiyacı olan, bu marşrutdan qidalanan ölkələri Rusiyadan daha çox asılı vəziyyətə salıb və aclıq riskini artırıb.

Qeyd edək ki, Moskva “Qara Dəniz sazişi”ni dayandırdıqdan sonra ərzaq böhranı yaşayan Afrika qitəsində taxıl məhsullarının qiyməti fəlakətli dərəcədə qalxıb.

Rusiya mediası isə diqqəti sammitdə iştirak edən dövlətlərin sayca az olmasına çəkib. Saytlar yazır ki, Putin birinci Rusiya-Afrika Forumunda 43 Afrika lideri ilə görüşsə də, ikinci toplantıda Afrikadan yalnız 17 lider iştirak edib. Rusiya prezidentinin sözçüsü Dmitri Peskov tədbirə gələnlərin azalmasının səbəbini ABŞ və onun müttəfiqlərinin “görünməmiş təzyiqləri” ilə əlaqələndirib.

Bəzi ekspertlərin fikrincə, Afrika ölkələrinin passiv iştirakına baxmayaraq bu forum Kreml üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Çünki bu, Moskvanın hələ də müxtəlif regionlarla əlaqələr saxladığını, beynəlxalq arenada mühüm oyunçu olaraq qaldığını nümayiş etdirməyə imkan verir. Analitiklər hesab edirlər ki, Afrika ölkələrinin nümayəndələri forum zamanı Putini Qara dəniz vasitəsilə taxıl tədarükünü bərpa etməyin zəruriliyinə inandırmağa çalışacaqlar. Bu toplantıdan sonra Moskvanın “Qara Dəniz sazişi”ni yenidən bərpa edəcəyi də gözlənir.

Rusiya rəsmilərinin nikbin çıxışlarına baxmayaraq, bəzi analitiklər Moskvanın Afrikadakı təsirinin get-gedə azaldığını düşünürlər. Məsələn, 2022-ci ilin yekunlarına görə, Rusiyanın qitə ölkələri ilə ticarət dövriyyəsi cəmi 18 milyard dollar təşkil edib. Çinin Afrika ilə ticarət dövriyyəsi isə 282 milyard dollar civarındadır. Bu faktlara baxmayaraq Rusiya prezidenti Vladimir Putin forumda qeyd edib ki, bu ilin birinci yarısında Afrika ilə ticarətin həcmi 35% artıb.

Murad Köhnəqala

Paylaş:

Baxılıb: 623 dəfə