Kosmosda xərçəngin müalicəsi üzrə texnologiya sınaqdan keçirilir
06.08.2025 [11:34]
“Encapsulate” biotexnoloji şirkəti konkret bir xəstənin orqanizmindəki bədxassəli şişə qarşı hansı dərmanların ən təsirli olacağını təxmin edə bilən bir sistem hazırlayır. AZƏRTAC ISS Milli Laboratoriyasının məlumatına istinadla xəbər verir ki, yeni texnologiya Beynəlxalq Kosmik Stansiyadakı (BKS) mikroqravitasiyadan istifadə edir.
Layihə həm NASA, həm də ABŞ Milli Elm Fondu tərəfindən dəstəklənib. “Encapsulate” şirkəti biopsiya nümunələrindən xəstənin şişinin kiçik replikalarını yetişdirən mikrocihaz olan çip üzərində şiş platformasını inkişaf etdirmək üçün 4,88 milyon dollar vəsait cəlb edib. Bu mikroşişlər faktiki terapiya başlamazdan əvvəl ən təsirli müalicəni müəyyən etmək üçün müxtəlif dərmanlara məruz qalır.
Xüsusilə aqressiv və ya müalicəyə davamlı şişlər üçün nümunələr kosmosa göndərilir. Mikroqravitasiya şəraitində hüceyrələr şişlərin insan bədənində necə davrandığını daha dəqiq təqlid edən çox mürəkkəb 3D strukturlar əmələ gətirir. Proses tam avtomatlaşdırılıb: çip məlumatları toplayır, şişin reaksiyasını izləyir və nəticələri yenidən Yerə ötürür. Buna əsaslanaraq, həkimlər ən yaxşı müalicə variantı üçün tövsiyələr alırlar.
İlk təcrübələr “SpaceX” kosmik şirkətinin 30-cu yük missiyasında baş tutub. Burada sistem astronavtların iştirakı olmadan müstəqil şəkildə fəaliyyət göstərib. Yer üzündə müalicəyə müqavimət göstərən bəzi şişlər kosmosda eyni dərmanlara cavab verərək gizli davranış xüsusiyyətlərini ortaya qoyub. Bəzi hallarda tədqiqatçılar gələcək metastazla potensial olaraq əlaqəli hüceyrə hərəkətini də müşahidə ediblər.
“Encapsulate” bu məlumatlardan hər dəfə orbitə nümunələr göndərməyə ehtiyac olmadan dərmana qarşı müqavimətin və metastatik potensialın erkən əlamətlərini aşkarlaya bilən süni intellekt modeli tətbiq etmək üçün istifadəni hədəfləyir. Şişlərin təxminən 85-90 faizi Yer üzündə təhlil edilə bilər, kosmos isə ən mürəkkəb hallar üçün nəzərdə tutulur.
Hər testin qiyməti bir neçə min dollara başa gəlir, halbuki son mərhələdə xərçəngin müalicəsi üçün yüz minlərlə dollar lazımdır. “Encapsulate” indi “UConn Health”, “Memorial Sloan Kettering” xərçəng mərkəzi və digər tərəfdaşlarla birgə kolorektal və pankreas xərçəngi diaqnozu qoyulmuş 100-200 xəstə ilə klinik sınaqlara başlayır.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Gündəm
09 Noyabr 18:56
İqtisadiyyat
09 Noyabr 18:41
Xəbər lenti
09 Noyabr 18:14
Siyasət
09 Noyabr 17:20
Sosial
09 Noyabr 16:32
Dünya
09 Noyabr 15:18
YAP xəbərləri
09 Noyabr 14:58
Siyasət
09 Noyabr 13:25
Gündəm
09 Noyabr 13:22
YAP xəbərləri
09 Noyabr 12:48
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:55
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:37
İdman
09 Noyabr 11:14
Gündəm
09 Noyabr 10:35
Siyasət
09 Noyabr 10:13
Siyasət
09 Noyabr 10:12
Gündəm
09 Noyabr 09:56
MEDİA
09 Noyabr 09:29
Sosial
08 Noyabr 23:19
Sosial
08 Noyabr 22:54
Hərbi
08 Noyabr 22:16
İqtisadiyyat
08 Noyabr 21:31
Siyasət
08 Noyabr 20:55
Dünya
08 Noyabr 20:32
Sosial
08 Noyabr 19:20
Siyasət
08 Noyabr 19:19
Siyasət
08 Noyabr 19:18
Sosial
08 Noyabr 19:17
Xəbər lenti
08 Noyabr 19:16
Gündəm
08 Noyabr 18:49
Dünya
08 Noyabr 18:25
Xəbər lenti
08 Noyabr 18:02
Dünya
08 Noyabr 17:42
Gündəm
08 Noyabr 17:24
Gündəm
08 Noyabr 17:13
Dünya
08 Noyabr 16:30
Dünya
08 Noyabr 15:26
Dünya
08 Noyabr 14:51
Dünya
08 Noyabr 14:39
Xəbər lenti
08 Noyabr 13:42
Dünya
08 Noyabr 13:14
Siyasət
08 Noyabr 13:11
Dünya
08 Noyabr 12:48
Gündəm
08 Noyabr 12:16
Gündəm
08 Noyabr 12:15
Gündəm
08 Noyabr 12:12
Gündəm
08 Noyabr 11:42
Gündəm
08 Noyabr 11:25
Siyasət
08 Noyabr 10:58
YAP xəbərləri
08 Noyabr 10:35
Sosial
08 Noyabr 10:12
İqtisadiyyat
08 Noyabr 09:56
Xəbər lenti
08 Noyabr 09:39
MEDİA
08 Noyabr 09:34
Analitik
08 Noyabr 09:12
Siyasət
08 Noyabr 08:52
Ədəbiyyat
08 Noyabr 08:28
Gündəm
08 Noyabr 00:26
YAP xəbərləri
07 Noyabr 23:52
Gündəm
07 Noyabr 21:41
Gündəm
07 Noyabr 21:10
YAP xəbərləri
07 Noyabr 21:08
Gündəm
07 Noyabr 20:24
YAP xəbərləri
07 Noyabr 18:30
Sosial
07 Noyabr 18:22
Dünya
07 Noyabr 17:51
Elanlar
07 Noyabr 16:51
Xəbər lenti
07 Noyabr 16:48
Hərbi
07 Noyabr 16:23
Hərbi
07 Noyabr 16:23
