Avrasiyanın polad kəməri...

Bakı:

11°C

87%

3m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Gündəm / Avrasiyanın polad kəməri...

Avrasiyanın polad kəməri...

08.02.2011 [10:05]

Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolunun İğdır-Naxçıvan xətti ilə birləşdirilməsi Muxtar Respublikanın iqtisadi və siyasi təhlükəsizliyini möhkəmləndirəcək
III Yazı
Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmiryolunun regionda ən nəhəng infrastruktur-kommunikasiya şəbəkəsinə çevrilməsi barədə qənaətlər tamamilə özünü doğruldub və hazırda layihənin miqyasının böyük bir coğrafiyanı əhatə etməsi iştirakçı dövlətlərlə yanaşı, bu martşrutun imkanlarından yararlanmaq istəyən ölkələrin mövqeyini də təsdiqləmiş olur. Qeyd etdiyimiz kimi, Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə ilə bərabər, digər dövlətlər də öz nəqliyyat şəbəkələrini bu kommunikasiya bağlantısına birləşdirməklə, Avropa və Asiyaya ən asan, rentabelli və sərfəli kəmərin gücündən istifadə etməyi düşünür. Avropa və Asiya regionunun iqtisadi və siyasi mənzərəsinin dəyişməsinə gətirib çıxaran bu hadisə trans-nəqliyyat sistemlərinin qovşağını yaratmaqla bərabər, dəmiryolunun keçdiyi ərazilərdə yerləşən dövlətlərin Avropaya inteqrasiyasının dərinləşməsinə impuls verəcək.
BTQ-nin ən mühüm komponentlərindən biri isə dəmiryolu xəttinin Naxçıvana qədər uzadılması təşəbbüsünün reallaşmasıdır. Artıq qardaş Türkiyə və Azərbaycan Bakı-Tbilisi-Qarsın genişləndirilərək bu nəqliyyat dəhlizinin davamı kimi, Qars-İğdır-Naxçıvan dəmiryolunun çəkilməsini planlaşdırır. Artıq bununla bağlı layihə işləri üzərində hazırlıqlar başa çatıb, dəmiryolu xəttinin texniki-iqtisadi əsaslandırmasına start veriləcək. Qeyd edək ki, ərazidə geoloji işləri aparacaq şirkətin seçilməsi məqsədilə tender də elan olunub. Naxçıvanla Türkiyəni birləşdirmək üçün 7 km uzunluğunda dəmiryolunun tikiləcəyi nəzərdə tutulur.
Muxtar Respublika ilə Azərbaycanın digər bölgələri arasında bağlantısını təmin edəcək yeni dəmiryolu xətti iqtisadi mahiyyət kəsb etməklə yanaşı, Azərbaycan və Türkiyənin bölgədə tranzit mövqeyinin daha da güclənməsinə səbəb olacaq. 2012-ci ilin sonlarına qədər istifadəyə verilməsi planlaşdırılan nəqliyyat dəhlizi regiona marağın artmasına, həmçinin bütün məsələlərdə birgə siyasi iradə nümayiş etdirən Türkiyə və Azərbaycanın geostrateji mövqeyinin möhkəmlənməsinə impuls verəcək. Bakı-Tbilisi-Qars trans-nəqliyyat şəbəkəsinin genişləndirilərək Qars-İğdır-Naxçıvan dəmiryolu xətti ilə birləşdirilməsi miqyas baxımından daha böyük ərazini əhatə etməsinə səbəb olacaq və Avropa və Asiya regionunun iqtisadi və geosiyasi mənzərəsinin dəyişməsinə gətirib çıxaracaq. Bu, eyni zamanda, dəhlizin keçdiyi ərazilərdə yerləşən dövlətlərin Avropaya inteqrasiyasının dərinləşməsinə impuls verəcək.
Bakı-Tbilisi-Qars-İğdır-Naxçıvan dəmiryolunun gerçəkləşməsi dünyada geniş əməkdaşlıq dəhlizinin möhkəmlənməsinə səbəb olmaqla yanaşı, iki müxtəlif sivilizasiyanın qovuşmasına da öz töhfəsini verəcək. Belə ki, çinin timsalında Şərq sivilizasiyası ilə Avropa, yəni Qərb sivilizasiyası arasında mövcud olan gərginlik aradan qalxmış olacaq. BTC bu sivilizasiyaların bir-birinə yaxınlaşmasında həlledici rol oynaya bilər. Qars-İğdır-Naxçıvan dəmiryolunun çəkilməsindən sonra Naxçıvanın dünya ölkələri ilə sıx inteqrasiyası baş verəcək, amma əvəzində Muxtar Respublikanı blokadada saxlayan Ermənistan Avropa və Asiyaya çıxışına yol aça biləcək daha bir layihədən kənarda qalmış olacaq. Ermənistanın regionda iri layihələrdə iştirak etməsi üçün dəfələrlə əlverişli zəmin yaransa da, bu ölkənin yürütdüyü siyasət onun həmin layihələrdən kənarda qalması ilə nəticələnməkdədir. İşğalçı ölkə Türkiyə və Azərbaycana qarşı iddialarından əl çəkərək münasibətləri normal səviyyədə qura bilərsə, hansısa bir mərhələdə regional layihələrin imkanlarından istifadə edə bilər.
İğdır-Naxçıvan dəmiryolu xəttinin çəkilməsi iqtisadi mahiyyəti ilə yanaşı, siyasi cəhətdən də böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu addım, Azərbaycan hökumətinin Naxçıvanı blokadadan çıxartmaq istiqamətində siyasətinin təntənəsi kimi də qiymətləndirilə bilər. Məlum olduğu kimi, Ermənistanın işğalçılıq siyasəti Naxçıvanın iqtisadi blokadada qalmasına səbəb olub. Amma Muxtar Respublikanın zəngin iqtisadi resursları və əlverişli iqtisadiyyatı qonşu ölkələrin marağının artmasına səbəb olub və Naxçıvanla sıx əlaqələrin qurulması MR-in inkişafına yol açıb. Təbii ki, bu layihələrin sırasına daha birinin əlavə olunması Naxçıvanın yüksək inkişafı və xarici bazarlara çıxışı üçün əlavə stimullar verir.
İğdır-Naxçıvan dəmiryolu xəttinin çəkilməsi Naxçıvanın inkişafı üçün impuls vermiş olacaq və bölgədə iqtisadi-strateji əhəmiyyət daşıyacaq. Bu layihə Muxtar Respublikanın iqtisadi və siyasi təhlükəsizliyini möhkəmləndirəcək. Dəmiryolu xəttinin çəkilməsi, eyni zamanda, qardaş Türkiyə ilə Muxtar Respublika arasında təmasların dərinləşməsinə əhəmiyyətli baza yaratmış olacaq. ümumiyyətlə, qardaş Türkiyə həmişə Naxçıvanın inkişafında öz misilsiz xidmətləri ilə seçilib və bu bölgədə ən mühüm kommunikasiya və enerji layihələrinin də reallaşmasında yaxından iştirak etmək niyyətindədir. Qlobal miqyaslı bir layihənin Naxçıvanı əhatə etməsi və nəqliyyat xidmətləri infrastrukturların genişləndirilməsi respublikamızla qardaş ölkə arasında strateji yaxınlığın əyani təzahürü kimi dəyərləndirilə bilər.

Paylaş:

Baxılıb: 902 dəfə