Yeni qaydalar

Bakı:

13°C

94%

0m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / İqtisadiyyat / Yeni qaydalar

Yeni qaydalar

01.04.2022 [10:08]

Su sərvətdirsə, qənaətlə istifadə olunmalıdır

Mübariz ABDULLAYEV

Nazirlər Kabinetinin 2022-ci il 17 mart tarixli müvafiq Qərarı ilə Azərbaycan Respublikasında sudan ödənişli istifadə qaydaları təsdiqlənib. Sənəddə də vurğulandığı kimi, sudan ödənişli istifadənin məqsədi su təminatına yönəldilmiş dövlət xərclərini ödəmək, su təsərrüfatı müəssisə, idarə və təşkilatlarının özünümaliyyələşdirmə prinsipi ilə fəaliyyət göstərməsini təmin etmək, su ehtiyatlarından səmərəli və qənaətlə istifadə olunmasına və suların mühafizəsinin yaxşılaşdırılmasına maddi maraq yaratmaq, suyun dəqiq uçotunu aparmaq və su təsərrüfatı sahəsinə investisiya qoyuluşunu stimullaşdırmaqdan ibarətdir.

Yeni qaydaları şərtləndirən amillər

Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarı ilə ölkəmizdə sudan ödənişli istifadənin yeni qaydalarının təsdiqlənməsi bir sıra mühüm amillərlə şərtlənir. Son dövrlərdə dünya üzrə su ehtiyatlarının azalması öz növbəsində ondan daha səmərəli və qənaətlə istifadə edilməsi ilə bağlı yeni qlobal çağırışlar yaradıb. Ekspertlərin qənaətinə görə bu çağırışlar Azərbaycan üçün də aktualdır. Nazirlər Kabinetinin sözügedən qərarını “Yeni Azərbaycan”a şərh edən iqtisadçı ekspert Eldəniz Əmirov vurğulayıb: “Cənubi Qafqazın su ehtiyatlarının cəmi 10%-i Azərbaycanın payına düşür. Bunun da 75%-i transsərhəd sularından ibarətdir. Göründüyü kimi, qonşu ölkələrin istifadə edib bizə buraxdığı çaylardan asılıyıq. Odur ki, su ehtiyatlarından səmərəli (həm də ədalətli) istifadə edilməsi üçün ciddi mexanizmə ehtiyac var. Hazırkı durumda su ehtiyatlarından necə gəldi istifadə edilmənin qarşısının alınması üçün nə isə etmək mütləq idi. Çünki iqtisadiyyatın inkişaf tendensiyası, kənd təsərrüfatı sahələrinin genişlənməsi, eləcə də əhali sayının çoxalması suya olan tələbatı gündən-günə artırır”.

Diferensial ödəmə

Bundan sonra respublikamızda sudan istifadəyə görə diferensial ödəmə qaydaları tətbiq olunacaq. Belə ki, sudan istifadə haqqı keyfiyyətdən və bir sıra digər amillərdən asılı olaraq dəyişəcək. “Yeni qaydalara görə, müxtəlif texniki vasitələrlə, eləcə də avadanlıqlardan istifadə etməklə yerüstü və yeraltı təbii su mənbələrindən, su anbarlarından bilavasitə su götürən hüquqi və ya fiziki şəxslər suyun həcminə görə ödəniş edəcəklər. Amma texniki qurğulardan istifadə etmədən su götürmə pulsuz olacaq. Eyni zamanda çimərlik, qayıqla gəzinti, idman, həvəskar balıq ovu, mal-qaranın suvarılması kimi hallar üçün ödəniş nəzərdə tutulmur. Ümumiləşdirsək, deyə bilərik ki, hamı üçün istifadəsi mümkün və açıq olan su obyektlərindən fiziki şəxslərin öz ehtiyaclarını təmin etmək məqsədilə istifadəsi ödənişsiz olaraq qalacaq”, - deyə Eldəniz Əmirov bildirib.

Ədalətli yanaşma

Sudan istifadəyə görə diferensial ödəmə qaydalarının tətbiqi ədalətli yanaşmadır. İqtisadçı-ekspert Eldəniz Əmirov Nazirlər Kabinetinin sözügedən qərarını bu baxımdan dəyərləndirərək vurğulayıb: “Yeni qərara əsasən, psixoloji amillərdən qaynaqlanan mənfi münasibət də yox deyil. İnsanların evlərinin yanından axan çaydan nasosla su vurub təsərrüfat fəaliyyətlərində istədikləri kimi istifadə edə bilməyəcəkləri üçün məyusluq keçirmələri təbiidir. “Niyə Allahın suyunu da doyunca istifadə edə bilmərik?” kimi suallar da gözləniləndir. Amma gəlin, etiraf edək ki, birinin çaydan necə gəldi istifadə etməsi, 50 km uzaqda yaşayan digərlərinin isə susuz qalmalarını ədalətli hesab etmək olmaz. Və ya çayın başında yerləşən bir kəndin fermeri mənbədən su götürəndə bir qəpik belə ödəmirdi. Amma suyu kanallardan götürən o biri kəndin fermeri işlətdiyi su üçün pul ödəyirdi. (Çay pulsuz, kanal pulludur). Təbii ki, belə ikili yanaşma da doğru deyil”.

Paylaş:

Baxılıb: 622 dəfə