Tədqiqat: Əvvəllər məlum olmayan mikroorqanizm qida tullantılarını enerjiyə çevirir

Bakı:

14°C

94%

2m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Maraqlı / Tədqiqat: Əvvəllər məlum olmayan mikroorqanizm qida tullantılarını enerjiyə çevirir

Tədqiqat: Əvvəllər məlum olmayan mikroorqanizm qida tullantılarını enerjiyə çevirir

24.10.2025 [21:10]

AZƏRTAC xəbər verir ki, Britaniya Kolumbiyası Universitetinin tədqiqatçıları “Natronincolaceae” ailəsindən əvvəllər məlum olmayan və qida tullantılarının bərpaolunan təbii qaza (RNG) çevrilməsində mühüm rol oynayan bir bakteriya aşkar ediblər.

RNG poliqonlardan, fermalardan və çirkab sularının təmizlənməsi zavodlarından üzvi tullantıların parçalanması zamanı əmələ gəlir. Yaranan qaz tutulur, təmizlənir və faydalı enerjiyə çevrilir.

“Nature Microbiology” jurnalında dərc olunan kəşfə Britaniya Kolumbiyası Universitetinin İnşaat mühəndisliyi kafedrasının dosenti Rayan Zils rəhbərlik edib. O, tullantıları bioloji metodlardan istifadə edərək faydalı resurslara çevirməyin yollarını araşdırır.

Alim qeyd edib: “Surreydəki bioyanacaq zavodunda mikroorqanizmlər tərəfindən enerji istehsalını araşdırarkən qəribə bir şey gördük: adətən sirkə turşusu istehlak edən mikroorqanizmlər yoxa çıxmışdı, lakin metan buraxılmağa davam edirdi. Ənənəvi metodlar bu ağır işi yerinə yetirən orqanizmləri müəyyən edə bilmədi”.

Sirri açmaq üçün komanda mikroorqanizmləri daha ağır karbon forması olan qida maddələri ilə təmin edib. Mikroblar yeni zülalları sintez etmək üçün karbondan istifadə edirlər, buna görə də tədqiqatçılar zülallardakı karbonu izləməklə bu işi hansı orqanizmlərin yerinə yetirdiyini müəyyən edə biliblər.

“Tullantıların metana çevrilməsi bir çox qarşılıqlı təsir göstərən mikrobların iştirak etdiyi birgə prosesdir. Bu yeni müəyyən edilmiş bakteriya bu prosesdə əsas rol oynayır”, - deyə Britaniya Kolumbiyası Universitetinin Mikrobiologiya və immunologiya kafedrasının professoru və məqalənin həmmüəllifi Stiven Hallam bildirir.

Zülalla zəngin qida tullantıları parçalanma zamanı təbii olaraq ammonyak istehsal edir. Amma artıq ammonyak metan istehsalını dayandıra və sirkə turşusunun yığılmasına səbəb ola bilər ki, bu da tullantı su anbarlarının turşulaşmasına və məhsuldarlığın azalmasına səbəb olur. Lakin yeni kəşf edilmiş mikroblar yüksək ammonyak səviyyələrinə dözür ki, bu da digər metan istehsalçılarını dayandıracaq və sistemi normalda onu iflic edəcək şəraitdə saxlayacaq.

Molekulyar etiketləmə digər çətin tapılan mikrobları aşkar etmək üçün də istifadə edilə bilər. Professor Zils və həmkarları hazırda okeanda mikroplastikləri parçalayan mikrob icmalarını öyrənmək üçün eyni texnikadan istifadə edirlər.

Dünyanın hər yerindəki şəhərlər tullantıların idarə olunması və aşağıkarbonlu enerjiyə keçidlə mübarizə apararkən, komanda inanır ki, təbiətdə olan bəzi kiçik orqanizmlər ən ciddi ekoloji problemlərimizin həllində açar rolunu oynaya bilər.

Paylaş:

Baxılıb: 202 dəfə