Uca zirvələri fəth edənlər...

Bakı:

17°C

77%

5m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Sosial / Uca zirvələri fəth edənlər...

Uca zirvələri fəth edənlər...

08.08.2025 [10:52]

Beynəlxalq Alpinizm Günüdür

Çoxları onları dünyanın ən xoşbəxtləri sayır - insan ayağıdəyməyən yerlərə, uca zirvələrə qalxmaq hər kəsə nəsib olmur. Amma bu məziyyətlərin sırasına onların çəkdikləri əziyyətiəlavə etsək, bunun heç də həmişə zövqlü və asan olmadığıqənaətinə gələrik. Söhbət alpinistlərdən gedir...

Birdən birə alpinist olmaq mümkün deyil. Əvvəlcə uzunmüddət inadla məşq etmək, marşrutları bilmək, kiçik zirvələrdənbaşlayıb get-gedə daha uca zirvələrə qalxmağı öyrənməklazımdır. Yalnız bunlardan sonra ən uca zirvələri fəth etməkolar. Dağlarda bədbəxt hadisə baş verən zaman ən müasirvertolyotlar, avtomobillər, heç bir texnika köməyə gedəbilməyəndə yalnız alpinistlər bu çətin işin öhdəsindən gəlirlər. Onları ölüm təhlükəsi gözləsə də, həmişə dara düşən adamınköməyinə tələsirlər.

Alpinistlərin xüsusi ləvazimatı var: küləkdən, yağışdan vəqardan qorunmaq üçün xüsusi geyim, altı dişli ayaqqabı, buzbaltası, ayaqqabılara bərkidilmiş xüsusi qırmaqlar, qayalara vəbuzluqlara keçirilən qırmaqlar, çəkiclər, çadırlar, yataq kisələrivə başqa aksessuarlar. Onlar insan ayağı dəyməyən yerlərdənkeçirlər. Dağlarda bədbəxt hadisə baş verən zaman ən müasirvertolyotlar, avtomobillər, heç bir texnika köməyə gedəbilməyəndə yalnız həmin şəxslər bu çətin işin öhdəsindəngəlirlər. Ölüm təhlükəsi olsa da, həmişə dara düşən insanlarınköməyinə tələsirlər.

Tarixi

1786-cı il avqustun 8-də iki nəfər isveçrəli- həkim MişelQabriel Pakkard və dağ bələdçisi Jak Balm Alp dağlarındakıMonblan zirvəsinə qalxıb. Məhz bu tarix dünyada BeynəlxalqAlpinizm Günü və ya Alpinist Günü kimi qeyd olunur. Ovaxtdan uca zirvələrə qalxmağı alpinizm adlandırmağabaşladılar.

İdman, yoxsa hobbi?

Əslində, bir çoxları alpinizmi idman adlandırmaq istəmir, ancaq burada fiziki cəhətdən güclü və səbirli idmançılartoplaşırlar. Yalnız cəsur, dözümlü və igid adamlar sərt küləkdə, 30 dərəcə şaxtada dağların hər saniyə uça bilən bağlanmışçıxıntılarından, yumşaq qarla örtülü təhlükəli yamaclarındankeçə bilər. 18-19-cu əsrlərdə vropalı varlı təbəqənin boşvaxtlarını qiymətləndirmək və stabil keçən həyatlarını yenimacəralarla bəzəmə nəticəsində bir idman növü sayılmağabaşlayan alpinizm, 20-ci əsrin əvvəllərində başqa xalqların damaraq dairəsini əhatə etməyə başladı. Beynəlxalq bir idmannövünə çevrilməsi isə, 1931-ci ildə mərkəzi Cenevrədə olanBeynəlxalq Alpinistlər Birliyinin (UİAA) yaradılması iləmümkün oldu. Növbəti illərdə müəyyən texniki və təhlükəsizliküsullarının inkişaf etdirilməsi ilə özünə xas intizamı vəqanunları olan bir idman budağı halına çevrilən alpinistlik, birçox təbiət idmanının da önünü açdı.

Elmi araşdırmalar

zamanı...

Alpinistlər çox vaxt idman məqsədi ilə zirvəyə qalxarkənelmi araşdırmalar da aparırlar. Onlar uca dağmetrostansiyalarında işləyir, dağlarda su-elektrik stansiyalarınıntikintisində iştirak edir, 7 min metr hündürlükdə müxtəlifaparatlar yerləşdirirlər.

Beynəlxalq Alpinizm Günü sərhəd tanımır, kişiləri vəruhən möhkəm qadınları birləşdirir. Yüksəklikləri fəth edənlərAlpinizm günündə görüşlər keçirir, təcrübə mübadiləsi aparır, yeni rekordlar müəyyən edir, təsirli tamaşalar göstərirlər. Dünyanın bəzi şəhərlərində idman klubları həmin gün yarışlar, konsertlər və digər bayram tədbirləri təşkil edirlər.

Beləliklə, 8 avqustu yalnız dağ zirvələrini fəth edənlərdeyil, həm də sənaye alpinizmi ilə məşğul olanlar öz bayramlarıhesab edirlər. Məlumdur ki, dünyada hər il göydələnlərin, hündürmərtəbəli binaların sayı artır. Belə mütəxəssislərbinaların fasadlarını və pəncərələrini yuyur, rəngləyir, təmiredir, qardan və sırsıradan təmizləyir, kondisionerləri montajedirlər.

Yeganə BAYRAMOVA

Paylaş:

Baxılıb: 174 dəfə