Qırğızıstan-Tacikistan sərhədində nə baş verir?

Bakı:

14°C

82%

4m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Xarici siyasət / Qırğızıstan-Tacikistan sərhədində nə baş verir?

Qırğızıstan-Tacikistan sərhədində nə baş verir?

17.09.2022 [10:05]

İlqar Vəlizadə: Tərəflər arasında sərhəd münaqişəsinin həlli mexanizmi mövcud deyil

N.BAYRAMLI

Qırğızıstan-Tacikistan sərhədində vəziyyət yenidən gərginləşib. İki ölkənin sərhədçiləri arasında atışmalarda ağır hərbi texnikalardan da istifadə olunub. Qırğızıstan Milli Təhlükəsizlik Komitəsinin Sərhəd Xidmətinin məlumatına görə, hadisə yerində Qırğızıstan Milli Təhlükəsizlik Komitəsinin Sərhəd Xidmətinin Batken vilayəti üzrə regional şöbəsinin rəisi Tacikistanın Milli Təhlükəsizlik Komitəsinin Sərhəd Qoşunlarının Soqd vilayəti üzrə regional idarəsinin rəisi ilə görüşüb. Atəşkəs razılaşmasına baxmayaraq, toqquşmalar davam edib. Bişkek tərəfinin məlumatına görə, sentyabrın 14-də Tacikistan sərhədçiləri Qırğızıstanın Batken vilayətinin Bulaqbaşı rayonu yaxınlığında döyüş mövqeləri tutub və qarşı tərəfin ərazini tərk etmək tələbinə atəşlə cavab veriblər.

Qırğızıstan qarşı tərəfin tanklardan, BMP-lərdən və minaatanlardan istifadə etdiyini və 11 hərbçisinin yaralandığını bəyan edib. Tacikistan isə Qırğızıstan hərbçilərinin ağır silahlardan istifadə edərək yeddi kəndi və bir postu atəşə məruz qoyduğunu bildirib. Tacikistanın İsfara şəhərinin rəsmiləri 1 mülki şəxsin həlak olduğunu, daha üç nəfərin isə yaralandığını bildiriblər. Baş verən gərginliyə görə rəsmi Bişkek və Düşənbə bir-birlərini günahlandırır. Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) baş katibi Stanislav Zas eskalasiya ilə əlaqədar Qırğızıstanın Təhlükəsizlik Şurasının katibi Marat İmanqulov və Tacikistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Nəsrulla Mahmudzadə ilə telefonla əlaqə saxlayıb, tərəfləri dərhal atəşkəs elan edərək danışıqların başlanılmasına çağırıb.

Məsələ ilə bağlı qəzetimizə açıqlama verən politoloq İlqar Vəlizadə bildirib ki, bu tipli münaqişələrin həlli mexanizmləri yoxdur. KTMT də bu tipli münaqişələrin həllində acizlik etdiyini deyən İ.Vəlizadənin sözlərinə görə, Mərkəzi Asiya ölkələrinin də problemin bu region çərçivəsində həlli ilə bağlı alətləri mövcud deyil: “Mərkəzi Asiya ölkələrinin liderləri vaxtaşırı görüşərək aktual məsələləri müzakirə edirlər. Yəqin ki, həmin görüşlərin gündəmində bu problemlər də dayanır. Amma müzakirələrin aparılmasına, prezidentlərin görüşməsinə baxmayaraq, sərhəd münaqişlərinin həlli mexanizmi yoxdur. Tərəflər öz mövqelərində dayanırlar. Kənar dairələrin isə bu prosesi tənzimləmək niyyətini görmürük. Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşdırılması prosesində Moskva və Brüssel kimi oyunçular var ki, bizi ortaq məxrəcə gətirməyə çalışırlar. Amma Qırğızıstanla Tacikistanı ortaq məxrəcə gətirəcək vasitəçilər yoxdur”.

İ.Vəlizadə xatırladıb ki, ötən il tərəflər arasında münaqişə şiddətlənən zaman Özbəkistan uğurlu vasitəşilik edə bildi. Lakin problemin birdəfəlik həllində real imkanlar mövcud deyil. “Təəssüf olsun ki, hadisələr yenə də təkrarlana bilər. Bütün bu münaqişələr sovet dövründən miras qalıb. Bəlkə də məqsədli şəkildə tərtib olunub ki, hansısa mərkəzin iştirakı olmadan həll edilməsin. Sovetlər dönəmində bu mərkəz Moskva idi. İndi isə belə mərkəz yoxdur. Nəzərə almaq lazımdır ki, Qırğızıstanla Tacikistanın sərhəddində baş verən bu dəfəki toqquşma Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının sammitinin keçirildiyi dövrə təsadüf edir. Bəlkə də, tərəflər təşkilat çərçivəsində problemin həlli mexanizmini fikirləşə bilərlər. Çünki regionun aparıcı oyunçuları bu münaqişənin alovlanmasını istəmirlər. Onların səyləri nəticə etibari ilə tərəfləri sülh istiqamətinə yönəldə bilər”,-deyə politoloq vurğulayıb.

Paylaş:

Baxılıb: 833 dəfə