Böhran fonunda...

Bakı:

12°C

87%

0m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Analitik / Böhran fonunda...

Böhran fonunda...

10.09.2025 [09:51]

BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyası işinə başlayıb

BMT Baş Assambleyasının növbəti sessiyası başlayıb. Qeyd edək ki, sentyabrın 9-da BMT Baş Assambleyasının 79-cu sessiyasının sonuncu iclası Filemon Yanqın sədrliyi ilə keçirilib - onun səlahiyyətləri Baş Assambleyanın 80-ci sessiyasının sədri, əvvəllər Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinə rəhbərlik etmiş Annalena Berboka təhvil verilib.

Sessiyada hansı məsələlər müzakirə olunacaq?

BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyasında bir sıra beynəlxalq məsələlər, xüsusilə də qlobal dünyanı maraqlandıran və hazırda beynəlxalq ictimaiyyətdə ciddi narahatlıq yaradan məsələlər - çoxvektorlu dünya nizamının formalaşması, beynəlxalq sülh və təhlükəsizlik, terrorizmlə mübarizə, silahsızlanma və nüvə silahının yayılmasının qarşısının alınması, iqlim dəyişikliyi, davamlı inkişaf məqsədləri, insan haqları və beynəlxalq hüquq normalarının təminatına dair ətraflı və geniş müzakirələr aparılacaq. Müzakirələrdə dünyanın müxtəlif regionlarında münaqişə ocaqları, o cümlədən BMT-nin Nizamnaməsinə düzəlişlər və dəyişikliklər ilə bağlı məsələlərə də diqqət ayrılacaq. Xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki, sentyabrın 23-dən 27-dək, eləcə də sentyabrın 29-da keçiriləcək yüksək səviyyəli tədbirlər çərçivəsində ümumi siyasi debatlar baş tutacaq. Bu müddət ərzində ümumilikdə 195 nümayəndə heyətinin çıxışı gözlənilir. BMT rəsmilərinin məlumatlarına görə, Baş Assambleyanın 80-ci sessiyasının iclaslarında prioritet məsələlər arasında yeni dünya nizamı, beynəlxalq sülh və təhlükəsizlik və qlobal iqlim dəyişiklikləri barədə məsələlər daha çox önəm kəsb edəcək.

Gecikmələr qurumun fəaliyyətinə necə təsir göstərir?

BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyası təşkilatı bürümüş kəskin maliyyə böhranı fonunda keçirilir. BMT bir neçə ölkənin üzvlük haqlarının, xüsusilə ən böyük donor olan ABŞ-ın təqribən 3 milyard dollar dəyərində borcunun, o cümlədən sülhməramlı əməliyyatlar üçün əhəmiyyətli məbləğlərdə ödənişlərin ödənilməməsi səbəbindən büdcə kəsiri ilə üzləşib. Bundan əlavə, ikinci ən böyük donor olan Çinin də ilin sonuna qədər ödənişlərini gecikdirməsi təşkilatın maliyyə vəziyyətini daha da ağırlaşdırıb. Bu gecikmələr BMT-ni xərcləri azaltmağa, işə qəbulu dondurmağa və humanitar proqramları, o cümlədən uşaqlara və qaçqınlara yardımı azaltmağa məcbur edir.

BMT yeni proqrama başlayıb

Böhrana cavab olaraq, BMT-nin Baş katibi Antoniu Quterreş 2026-cı ilə qədər 6900-ə yaxın iş yerinin itirilməsinə səbəb ola biləcək xərclərin modernləşdirilməsinə və 20 faiz azaldılmasına yönəlmiş UN80 islahat proqramına başlayıb. Qeyd edək ki, ABŞ fəal şəkildə BMT-nin işini optimallaşdırmağa çağırsa da, 2025-ci ilin iyul ayında əvvəllər təsdiq edilmiş 1 milyard dollar vəsaitin ayrılmasının ləğvi də daxil olmaqla maliyyə kəsintiləri vəziyyəti xeyli çətinləşdirib. Beynəlxalq təşkilatın mənbələri bildiriblər ki, Prezident Donald Tramp administrasiyasının təşəbbüsü ilə həyata keçirilən tədbirlər böhranlı regionlarda sülhməramlı missiyalar və humanitar yardım kimi əsas proqramları təhdid edir və bəzi üzv dövlətlər arasında narahatlıq yaradır. UN80 islahatının bir hissəsi olaraq 2026-cı ilə qədər UNICEF, UNFPA və “UN Women” kimi bir neçə BMT agentliyinin baş qərargahının Nyu-Yorkdan Nayrobiyə mümkün köçürülməsi müzakirə edilir. Bu addım əməliyyat xərclərini azaltmağa yönəlib - Nayrobidə yerli işçilərə ödənişlərdə 25 faizə qədər, beynəlxalq işçilərə isə 13 faizə qədər qənaət ediləcək.

Yunis ABDULLAYEV

Paylaş:

Baxılıb: 289 dəfə