Arpa ölkədən necə çıxarılır?

Bakı:

17°C

63%

1m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / İqtisadiyyat / Arpa ölkədən necə çıxarılır?

Arpa ölkədən necə çıxarılır?

14.06.2022 [10:25]

İşbazların “arpa ixracı” əməliyyatı

MÜBARİZ

Son vaxtlarda müşahidə edilən bir sıra arzuolunmaz proseslər, artan geosiyasi gərginliklər, xüsusilə də Rusiya-Ukrayna müharibəsi fonunda qlobal ərzaq bazarında qıtlıq və qiymətlərin kəskin artması müşahidə edilir ki, bu da dünya ölkələrini özlərinin qida təhlükəsizliyinə diqqəti artırmaq çağırışı ilə üz-üzə qoyub. Bunun nəticəsidir ki, hazırda ayrı-ayrı ölkələr hətta ehtiyaclarından artıq həcmdə ərzaq məhsulları tədarük edirlər. Eyni zamanda, beynəlxalq qurumlar böyük həyəcanla payız aylarından etibarən qlobal səviyyədə ərzaq çatışmazlığı və ciddi böhran xəbərdarlıqları səsləndirməkdədirlər. Bütövlükdə, dünya üzrə iki milyonadək insanın aclıq təhlükəsi ilə üzləşəcəyi bildirilir.

Hökumətin qabaqlayıcı tədbirləri

Bəhs olunan kədərli reallıq fonunda Azərbaycan hökuməti Prezident İlham Əliyevin tapşırıqlarına uyğun olaraq qabaqlayıcı tədbirlər görür və ölkənin ərzaq ehtiyatlarını artırmağa çalışır. Nazirlər Kabineti minimum istehlak səbətinə daxil olan ərzaq məhsullarının, onların istehsalında istifadə olunan xammalların ölkədən ixracının məhdudlaşdırılmasını özündə ehtiva edən qərar qəbul edib. Paralel şəkildə, təşviq yolu ilə yerli istehsal dəstəklənir, sahibkarlara verilən subsidiyaların həcmi artırılır ki, onlar daha çox həcmlərdə məhsul istehsal etsinlər. Eyni zamanda, daxili bazara ciddi nəzarət olunur. Mütəmadi qaydada 12 məhsul üzrə monitorinqlər aparılır, qıtlıq yaradanlar və qiymət artımına yol verənlər cəzalandırılırlar. Bütün bunlarıın nəticəsidir ki, indiyədək ölkənin ərzaq bazarında qiymətlərdə artım müşahidə edilsə də, qıtlıq yaranmayıb.

İşbazların bulanıq suda balıq tutmaq sevdası

Sadalanan reallıqlar fonunda bir sıra işbazlar bulanlıq suda balıq tutmaq və qaz vurub qazan doldurmaq sevdasına düşüblər. Belələri Nazirlər Kabinetinin müəyyənləşdirdiyi məhdudiyyətdən yayınmaq üçün müxtəlif yollara əl atırlar. Bu cür əyri yollardan biri də dənli bitkilərin doğranaraq emal məhsulu adı altında kütləvi ixracıdır.

Məsələ ilə bağlı Azərbaycan Quş Əti, Yumurta İstehsalçıları və İxracatçıları Assosiasiyasından “Yeni Azərbaycan”a ünvanlanan məlumatda həyəcan təbili çalınır. Məlumatda oxuyuruq: “Quşçuluk sektoru da, heyvandarlığın digər sahələri kimi, yem təchizatında böyük ölçüdə idxaldan asılıdır. Buna görə də dünya bazarında baş verən proseslər quşçuluq təsərrüfatlarının yem təchizatında əksini tapır. Son aylarda Ukraynadan buğda, qarğıdalı, günəbaxan yağı ixracının dayanması, Rusiyanın ixraca kvota və əlavə rüsumlar tətbiq etməsi, digər ixracatçı olan Qazaxıstanın da buğda ixracını məhdudlaşdırması, həmçinin digər səbəblərdən dünya bazarında taxılın qiyməti kəskin yüksəlib. Bundan əlavə, Rusiya rublunun məzənnəsindəki möhkəmlənmə qiymətləri daha da yüksəldib. Bu bahalaşma fonunda quşçuluq müəssisələri yem tələbatının ödənməsi üçün yerli istehsal olan arpadan istifadəni genişləndirməyə çalışırlar. Lakin son həftələrdə biz təəccüb doğuran faktla üzləşmişik: ölkədə arpa tapmaq demək olar ki, mümkün olmur. Araşdırmalarımız zamanı məlum oldu ki, arpanın dən formasında Azərbaycandan ixracına qoyulan qadağadan yayınmaq üçün bir sıra işbazlar onu xırdalayaraq kütləvi şəkildə qonşu ölkələrə, xüsusilə də İrana və onun üzərindən İraqa ixrac edirlər”.

Qurumdan bildirilib ki, haqqında bəhs olunan “ixrac”ı rəsmi statistikadan da izləmək mümkündür. Belə ki, Dövlət Statistika Komitəsinin rəsmi məlumatına əsasən, 2021-ci ilin ilk 3 ayında Azərbaycandan xaricə 1 kq belə “Digər arpa” ixrac olunmadığı halda, 2022-ci ilin eyni dövründə 17427,84 ton belə məhsul ixrac edilib. Məlumatda vurğulanıb: “Qısa bir araşdırmadan sonra biz aydınlaşdırdıq ki, dən şəklində arpa ixracı qadağan olunduğuna görə işbazlar onu kiçik qırıntılara bölərək, “emal sənayesi məhsulu” adı altında Azərbaycandan çıxarırlar. Halbuki emal sənayesi məhsulu üçqat emaldan keçmiş məhsullar hesab olunur.

Bildiririk ki, hazırda quşçuluq təsərrüfatlarında yem təchizatı ilə bağlı ciddi problemlər var. Yerli istehsal məhsulu olan arpanın kütləvi şəkildə ixracı bizim problemlərimizi daha da kəskinləşdirir. Biz eyni halın yaxın günlərdə buğda, qarğıdalı və çovdarla bağlı da yaranacağını gözləyirik. Buna görə də ölkənin müvafiq qurumlarına müraciət edərək bu qeyri-qanuni, çirkin məqsədlərlə həyata keçirilən ixracın qarşısının alınmasını xahiş etmişik. İnanırıq ki, səlahiyyətli qurumlar yerli istehsalçıların əsaslı narahatlığını düzgün qiymətləndirməklə müvafiq addımların atılmasını təmin edəcəklər”.

Paylaş:

Baxılıb: 783 dəfə