Ölkəmizdə heyvandarlığın intensiv inkişafı istiqamətində mühüm işlər görülüb

Bakı:

16°C

82%

4m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / MEDİA / Ölkəmizdə heyvandarlığın intensiv inkişafı istiqamətində mühüm işlər görülüb

Ölkəmizdə heyvandarlığın intensiv inkişafı istiqamətində mühüm işlər görülüb

08.02.2019 [09:49]

Regionlarda mal-qara cins tərkibinin yaxşılaşdırılması məhsul istehsalının artmasına səbəb olub
Məlum olduğu kimi, dünyada yaranan çağırışlara uyğun olaraq Azərbaycan özünün etibarlı ərzaq təhlükəsizliyini təmin etməyi strateji hədəf kimi qarşıya qoyub. Bu məqsədlə regionlarda aqrar sektorun ahəngdar inkişafını təmin etmək, ərzaq məhsulları, o cümlədən də heyvandarlıq məhsullarının istehsalını artırmaq üçün məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir. Heyvandarlıq təsərrüfatlarında intensiv metodların tətbiqi, yem bazasının möhkəmləndirilməsi, səmərəli satış mexanizminin qurulması, fermerlərə subsidiyaların verilməsi, ayrı-ayrı bölgələrdə layihələrin reallaşdırılması bu qəbildən olan tədbirlər sırasında yer alır.
Onu da qeyd edək ki, Prezident İlham Əliyevin heyvanların cins tərkibinin yaxşılaşdırılmasına dövlət dəstəyi haqqında müvafiq Sərəncamı bu sahədə işlərə güclü təkan verib. Sərəncama əsasən yüksək məhsuldar genetik potensialı olan heyvanların baş sayının artırılması və bu sahəyə marağın gücləndirilməsi üçün süni mayalanma yolu ilə alınan hər baş buzova görə heyvan sahibinə dövlət büdcəsindən 100 manat subsidiya verilir. Beləliklə, ölkəmizdə heyvandarlığın intensiv inkişafı, mal-qaranın cins tərkibinin yaxşılaşdırılması, xaricdən lizinq yolu ilə cins mal-qaranın alınması, müasir təsərrüfatçılıq modellərinin yaradılması istiqamətində mühüm işlər görülüb.
Yeri gəlmişkən dövlət başçısı “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrasının yekunlarına həsr olunan konfransdakı çıxışında ölkəmizdə digər sahələr kimi, heyvandarlığın da inkişaf etdiyini vurğulayaraq deyib: “2004-cü ildə 196 min ton ət tədarük edilmişdir, keçən il 326 min ton. Bu sahədə də artım var. Cins mal-qaranın idxalı təmin edilir, süni mayalanma mərkəzi fəaliyyət göstərir. Hesab edirəm ki, bu sahədə irəliləyiş sürətli olacaq. Biz növbəti 5 il ərzində mal ətinin istehsalını 15 faiz artırmalıyıq”.
Məlumat üçün bildirək ki, ötən il Azərbaycanda diri çəkidə ət istehsalı 3 faiz artaraq 556,6 min ton, süd istehsalı 2,8 faiz artaraq 2 milyon 80,4 min ton olub. Dövlət Statistika Komitəsindən verilən məlumata görə, 2018-ci ildə hər inək və camışdan orta hesabla 1589 kiloqram süd sağılıb. İlkin məlumatlara əsasən, bu il yanvarın 1-nə ölkə üzrə 8 milyon 357,9 min baş qoyun və keçi, 2 milyon 666,6 min baş iribuynuzlu mal-qara, o cümlədən 1 milyon 282,3 min baş inək və camışlar mövcud olub. Qaramal naxırının 48,1 faizini inək və camışlar təşkil edir.
Ötən il quşçuluq fabriklərində isə diri çəkidə 74,4 min ton quş əti və 640,2 milyon ədəd yumurta istehsal olunub. Ümumilikdə, fabriklər üzrə cəmi quşların sayı 12 milyon 257 min baş olub, hər yumurtlayan toyuqdan orta hesabla 169 ədəd yumurta alınıb.
Sözügedən istiqamətlərdə ayrı-ayrı regionlarda qeydə alınan nəticələrə gəlincə, bildirmək yerinə düşər ki, Yevlax rayonunda heyvandarlığın intensiv inkişafı, mal-qaranın cinsinin yaxşılaşdırılması istiqamətində tədbirlər 2018-ci ildə də davam etdirilib. Yevlax Dövlət Aqrar İnkişaf Mərkəzindən bildiriblər ki, heyvandarlıq məhsulları istehsalının intensiv artmasına zəmin yaradan cins maldarlığın inkişafı üçün heyvanların süni yolla mayalandırılması həyata keçirilir. Əldə edilən yüksək nəticələr, həmçinin süni mayalamadan alınan hər buzova görə fermerlərə 100 manat yardım müəyyənləşdirilməsi bu sahəyə marağı artırıb. 2018-ci ildə rayonda fəaliyyət göstərən süni mayalama texnikləri tərəfindən 654 baş inək və düyə süni yolla mayalandırılıb, 317 baş cinsi yaxşılaşdırılmış buzov alınıb. Mayalama zamanı əsasən “Holştein-friz”, “Simmental”, “Şvis”, “Şarole” cinsindən olan buğaların toxumları istifadə edilir.
Şimal bölgəsində yerləşən Zaqatala rayonunda isə ötən il 6324 baş inək və düyə süni yolla mayalandırılıb. Bu, əvvəlki illə müqayisədə 1046 baş çoxdur. Süni mayalama yolu ilə alınan buzovların sayı isə 2017-ci illə müqayisədə 1426 baş artaraq 3355 baş olub. Bu barədə Zaqatala Dövlət Aqrar İnkişaf Mərkəzinin heyvandarlıq sektorunun məsləhətçisi Rasul Razaqov məlumat verib. Qurum rəsmisi bildirib ki, ötən il Zaqatala rayonu üzrə 2175 nəfər heyvan sahibinə süni mayalama yolu ilə alınan 3355 baş cinsi yaxşılaşdırılmış buzova görə 335 min 500 manat subsidiya ödənilib. Rasul Razaqov deyib ki, hazırda rayonun şəxsi və fermer təsərrüfatlarında 29 min 615 baş inək və düyə var. Azərbaycan Prezidentinin “Heyvandarlığın cins tərkibinin yaxşılaşdırılmasına dövlət dəstəyi haqqında” 2015-ci il 19 avqust tarixli Sərəncamının icrası olaraq, son 2 ildə Zaqatala rayonunda 11 min 602 baş inək və düyə süni yolla mayalandırılıb. Həmin müddətdə süni mayalama yolu ilə alınan 5 min 296 baş cinsi yaxşılaşdırılmış buzova görə heyvan sahiblərinə hər buzova 100 manat olmaqla, ümumilikdə, 529 min 600 manat subsidiya ödənilib. Qurum rəsmisinin sözlərinə görə, süni mayalama tədbirlərinin həyata keçirilməsi nəticəsində yaxın 4-5 il ərzində rayonda olan mal-qaranın cins tərkibi tamamilə yaxşılaşdırılacaq. Hazırda Zaqatalada süni mayalama üzrə 12 mütəxəssis fəaliyyət göstərir.
Oğuz rayonuna gəlincə isə, 2018-ci ildə 854 nəfər heyvan sahibinə süni mayalama yolu ilə alınan 881 baş cinsi yaxşılaşdırılmış buzova görə 88 min 100 manat subsidiya ödənilib. Bu barədə Oğuz Dövlət Aqrar İnkişaf Mərkəzinin direktor müavini Akif Adıgözəlov məlumat verib. O bildirib ki, ötən il rayonda 1452 baş inək və düyə süni yolla mayalandırılıb. Bu, əvvəlki illə müqayisədə 632 baş çoxdur. Süni mayalama yolu ilə alınan buzovların sayı isə əvvəlki illə müqayisədə 214 baş artıb.
Mərkəzin direktoru əlavə edib ki, son üç ildə Oğuz rayonunda 2272 baş inək və düyə süni yolla mayalandırılıb. Həmin müddətdə süni mayalama yolu ilə alınan 1709 baş cinsi yaxşılaşdırılmış buzova görə 1500 nəfər heyvan sahibinə hər buzova 100 manat olmaqla, ümumilikdə 170 min 900 manat subsidiya ödənilib.
2018-ci ildə Balakən rayonunda isə 2488 baş inək və düyə süni yolla mayalandırılıb. Həmin müddətdə süni mayalama yolu ilə alınan buzovların sayı isə 2017-ci illə müqayisədə 143 baş artaraq 1219 baş olub. Bu barədə Balakən Dövlət Aqrar İnkişaf Mərkəzinin direktor müavini Elvin Səmədov məlumat verib. Onun sözlərinə görə, ötən il Balakən rayonu üzrə 1118 nəfər heyvan sahibinə süni mayalama yolu ilə alınan 1219 baş cinsi yaxşılaşdırılmış buzova görə 121 min 900 manat subsidiya hesablanıb. Subsidiyanın 95 min 600 manatı ilin sonunadək heyvan sahiblərinə ödənilib. Qalan 26 min 300 manat vəsaitin də bu ilin birinci rübündə ödənilməsi təmin ediləcək.
Elvin Səmədov onu da bildirib ki, Azərbaycan Prezidentinin “Heyvandarlığın cins tərkibinin yaxşılaşdırılmasına dövlət dəstəyi haqqında” 2015-ci il 19 avqust tarixli Sərəncamının icrasına uyğun olaraq, son 3 ildə Balakən rayonunda 7812 baş inək və düyə süni yolla mayalandırılıb. Həmin müddətdə süni mayalama yolu ilə alınan 2300 baş cinsi yaxşılaşdırılmış buzova görə heyvan sahiblərinə hər buzova 100 manat olmaqla, ümumilikdə, 230 min manat subsidiya ödənilib. Hazırda rayonda süni mayalama üzrə 6 mütəxəssis fəaliyyət göstərir.
Saatlı rayonunda da heyvandarlıq əsas təsərrüfat sahələrindən biridir. Dövlətin aqrar bölmənin digər sahələri ilə yanaşı, heyvandarlığın inkişafına göstərdiyi hərtərəfli qayğı, süni mayalama yolu ilə doğulan hər buzova görə maldarlara verilən subsidiyalar bu sahənin inkişafına güclü təkan verib, ət, süd istehsalı və mal-qaranın baş sayının artmasına səbəb olub. Son illər rayonda mal-qaranın cins tərkibinin yaxşılaşdırılması istiqamətində də xeyli iş görülüb. Bu məqsədlə xarici ölkələrdən yüzlərlə baş ətlik və südlük istiqamətli düyələr gətirilir, süni mayalama məntəqələrinin şəbəkəsi genişləndirilir. Süni mayalama yolu ilə doğulan hər baş buzov üçün dövlət tərəfindən 100 manat subsidiya verilməsi təsərrüfat sahiblərində bu sahəyə marağı daha da artırıb.
Rayon statistika idarəsindən bildiriblər ki, hazırda rayonda 9 süni mayalama məntəqəsi fəaliyyət göstərir. Ötən il bu məntəqələrin mütəxəssisləri tərəfindən mayalanma aparılmış 4 min 853 baş inək və düyədən 3 min 611 baş buzov alınıb ki, bu da 2017-ci ildəkindən 1457 baş çoxdur. Doğulan buzovlara görə maldarlara, ümumilikdə, 3 min 100 manat subsidiya ödənilib. Saatlının heyvandarlıq təsərrüfatlarında 67 min 555 baş iribuynuzlu mal-qara saxlanılır ki, bunların da əksəriyyəti süni mayalama yolu ilə cinsi yaxşılaşdırılmış heyvanlardır.
Qobustan rayonunda isə ötən il 737 baş cinsi yaxşılaşdırılan buzov alınıb və buna görə 600 nəfər heyvan sahibinə 73 min 700 manat subsidiya verilib. Rayon Dövlət Aqrar İnkişaf Mərkəzindən bildirilib ki, heyvandarlıq Qobustanda aqrar sektorun aparıcı sahələrindəndir. Fermerlər son illər mal-qaranın cins tərkibinin dəyişdirilərək daha məhsuldar heyvanlarla əvəz edilməsində çox maraqlıdırlar. Prezident İlham Əliyevin “Heyvandarlığın cins tərkibinin yaxşılaşdırılmasına dövlət dəstəyi haqqında” Sərəncamına əsasən, doğulan hər baş cinsi yaxşılaşdırılan buzova görə 100 manat subsidiyanın verilməsi onların marağını daha da artırıb.
Qeyd edək ki, rayonda süni mayalandırma üzrə 4 mütəxəssis çalışır. Ötən il doğulan cinsi yaxşılaşdırılmış buzovların sayı 2017-ci illə müqayisədə 330 baş artıb. Təkcə bu ilin yanvar ayında 105 baş cinsi yaxşılaşdırılmış buzov doğulub.
Ötən il Samux rayonunda 5286 baş iribuynuzlu mal-qara elit törədicilərin toxumları ilə süni mayalandırılıb və 1472 baş bala alınıb. Samux Rayon Statistika İdarəsindən bildirilib ki, son 5 ildə rayonda süni mayalanmadan 5407 baş cins buzov doğulub. Bununla da aqrolizinq xətti ilə gətirilən cins mal-qaranın və süni mayalanmadan alınan buzovların hesabına rayonda cins heyvanların sayı yerli mal-qaranın sayını üstələyib.