Qazaxıstan - doğru istiqamətdə

Bakı:

14°C

82%

4m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Xarici siyasət / Qazaxıstan - doğru istiqamətdə

Qazaxıstan - doğru istiqamətdə

11.10.2022 [10:31]

Oktyabrın 6-da hakim AMANAT partiyasının qurultayında Qazaxıstanın hazırkı prezidenti Kasım-Jomart Tokayev ölkə prezidentliyinə namizəd kimi irəli sürülüb. Qazaxıstanda növbədənkənar prezident seçkiləri 2022-ci il noyabrın 20-də keçiriləcək.

Əslində, o, alternativsiz namizəddir, çünki Kasım-Jomart Tokayev artıq birinci il deyil ki, ölkəsini demokratiya yolunda inamla aparır. Bunu dövlət başçısının ölkənin siyasi, iqtisadi, ən əsası isə sosial həyatının bir çox sahələrini əhatə edən islahatları da sübut edir.

Beynəlxalq münasibətlər sahəsində böyük təcrübəyə malik səriştəli siyasətçi olan Tokayev, təbii ki, Qazaxıstan vətəndaşlarının yüksək etimadını qazanır. Təəccüblü deyil ki, karyerasının uzun illəri ərzində o, ölkə hökumətində mühüm vəzifələrdə çalışıb: SSRİ Xarici İşlər Nazirliyində işləyib, Qazaxıstan müstəqillik əldə etdikdən sonra xarici işlər naziri, Baş nazirin müavini olub. Qazaxıstan Respublikası, iki dəfə Respublikanın Parlament Senatının sədri seçilib, 2008-ci ildə isə Parlament Assambleyasının və ATƏT-in vitse-prezidenti seçilib.

2011-ci ilin martında Tokayev BMT baş katibinin müavini, BMT-nin Cenevrə şöbəsinin baş direktoru, eləcə də BMT-nin Silahsızlanma üzrə Konfransında BMT baş katibinin şəxsi nümayəndəsi təyin edilib, həmçinin həmin konfransın baş katibi vəzifəsində çalışıb, MDB və Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının Xarici İşlər Nazirləri Şuralarının sədri seçilib.

2019-cu ilin martında Kasım-Jomart Tokayev Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti kimi and içdi və həmin ilin iyununda keçirilən növbədənkənar prezident seçkilərində 70,96 faiz səs toplayaraq qalib gəldi. Bir çox jurnalistlərin - o vaxt Qazaxıstanda olan beynəlxalq müşahidəçilərin və ekspertlərin qeyd etdiyi kimi, bu, Tokayevin dövlət başçısı kimi fəaliyyətinin xalq tərəfindən müsbət qiymətləndirilməsindən və onunla bağlı ümidlərdən xəbər verirdi.

Bu ilin faciəli yanvar hadisələri Qazaxıstan Prezidentini xalqın öz taleyini qeyd-şərtsiz etibar etdiyi güclü lider kimi göstərdi. O, iğtişaşların arxasındakı təhrikçiləri və kuklaları kənarlaşdırdı, bu vəzifənin öhdəsindən mükəmməl şəkildə gəldi. Onun qəbul etdiyi qərarlar böhrandan ən qısa zamanda və minimum itkilərlə çıxmağa imkan verdi.

Tokayevin rəhbərliyi altında Qazaxıstanın sülhsevər və çoxvektorlu siyasət kursuna sadiq qalması, dünyanın bütün ölkələri ilə dostluq münasibətlərində olması da vacib məqamdır. Hazırkı prezidentin islahatları təkcə ölkənin siyasi sisteminin köklü transformasiyasına deyil, həm də bütövlükdə Qazaxıstan cəmiyyətinin demokratikləşməsinə yönəlib. Onların bir çoxu həqiqətən yüksək səslə ölkə tarixində yeni dövrün başlanğıcını təmsil edir.

Məsələn, iyunda ümumxalq referendumunda qəbul edilmiş konstitusiya islahatı Qazaxıstan vətəndaşlarının həyat və fəaliyyətinin ən mühüm sahələrini əhatə edir. Belə ki, Konstitusiyaya edilən dəyişikliklərə əsasən, Qazaxıstan super-prezident idarəetmə formasından keçir və səlahiyyətlərin ötürülməsi ilə Parlamentin rolu gücləndirilib. Prezidentin qohumlarına yüksək dövlət vəzifələrində işləmək qadağandır. Qazaxıstanın Birinci Prezidentinin xüsusi rolu və imtiyazları ilə bağlı müddəalar da çıxardılıb - bu mövqe onların fikrincə “Elbası şəxsiyyətinə pərəstiş”ə dəfələrlə qarşı çıxan ölkənin müxalifət qüvvələri tərəfindən xüsusilə müsbət qarşılanıb. Ölüm hökmünün ləğvi ictimaiyyət tərəfindən böyük məmnunluqla qarşılanıb.

İslahatın digər maddələri arasında - qarışıq seçki sistemi üzrə Məclis deputatlarının formalaşdırılması, Senatda prezidentlik həddinin azaldılması var. Dəyişikliklər həqiqətən əhəmiyyətlidir, çünki majoritar sistem seçicilərin tələbi ilə deputatı geri çağırmağa imkan verir. Maddədə müəyyən edilib ki, torpaq və onun yeraltı sərvətləri xalqa məxsus olmalıdır.

Bu il avqustun 11-də Qazaxıstanda rəsmi səfərdə olan BMT Baş Assambleyasının prezidenti Abdulla Şahid Tokayevin islahatlarını yüksək qiymətləndirib. Onun sözlərinə görə, aparılan demokratik islahatlar Qazaxıstanda insan hüquqlarının müdafiəsini və vətəndaş cəmiyyətinin inkişafını tamamilə yeni səviyyəyə qaldırmağa imkan verəcək.

Bu il 13-15 sentyabr ölkə qlobal tədbirə - Dünya və Ənənəvi Dinlər Liderlərinin Qurultayına ev sahibliyi ed?? ki, bu da Qazaxıstanda əlverişli konfessiyalararası və dinlərarası mühitin olduğunu açıq şəkildə göstərir. Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti Qurultaya davamlı dəstəyə görə BMT-yə minnətdarlığını bildirib. Baş Assambleyanın sədri öz növbəsində qarşıdan gələn tədbirin ən mühüm platforma olduğunu qeyd edib və qarşıdakı tədbirin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirib.

BMT-nin ideyalarının tərəfdarı olan Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti qlobal sülhün, təhlükəsizliyin və davamlı inkişafın təşviqində Dünya Təşkilatının müstəsna rolunu dəfələrlə vurğulayıb. A.Şahidlə görüşdə Qazaxıstan lideri bu ilin sentyabrında Baş Assambleyanın 77-ci sessiyasını yüksək qiymətləndirib: “Bu, dünya liderlərinin bütün bəşəriyyət üçün ən çox axtarılan həll yollarını təklif etmək üçün konstruktiv atmosferdə bir araya gəlməsi üçün unikal imkandır”.

Ümumiyyətlə, Tokayevin Qazaxıstan prezidenti kimi hazırladığı “Dinləyən dövlət” konsepsiyası onu uzaqgörən strateq və mütərəqqi siyasətçi kimi təqdim edir. Məhz hazırki dövlət başçısının əməyi sayəsində ölkədə mitinq mədəniyyəti formalaşmağa başlayıb, əhali öz problemlərini açıq danışır, hakimiyyətlə xalq arasında ünsiyyət yaranıb, ən əsası, ictimai etimad artıb.

Xalqın Kasım-Jomart Tokayevi dəstəkləyəcəyinə və bu kursun növbəti illərdə də davam etdiriləcəyinə əmin olmaq qalır.

Paylaş:

Baxılıb: 790 dəfə