500 milyonuncu ton Xəzər nefti...

Bakı:

20°C

68%

7m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Xəbər lenti / 500 milyonuncu ton Xəzər nefti...

500 milyonuncu ton Xəzər nefti...

15.12.2021 [10:15]

BTC ilə dost İtaliyaya yola salınıb

Mübariz ABDULLAYEV

Azərbaycanın dünyada etibarlı neft-qaz təchizatçısı kimi inam və etibar qazanmasını şərtləndirən bir sıra fundamental amil var. Onlardan biri budur ki, ölkəmiz yalnız mənbə rolunda çıxış etmir. Eyni zamanda, şaxələndirilmiş nəql marşrutlarına malik olması respublikamızın böyük üstünlüyüdür. Xəzərdə zəngin enerji resurslarına malik olan Azərbaycan özünü dünyaya həm yeni mənbə, həm də şaxələndirilmiş nəql marşrutlarına malik təchizatçı ölkə kimi təqdim edir. Bu, dünyada az rast gəlinən bir nümunədir. Ölkəmizin neft strategiyası kompleks səciyyə daşıyır və burada karbohidrogen resurslarının hasilatı ilə onun nəqli bir-biri ilə uzlaşdırılır. Qısa müstəqillik tarixində Xəzərin Azərbaycan sektorunda Azəri-Çıraq-Günəşli və transmilli şirkətlərlə birgə işlənən digər yataqların ekoloji normalar çərçivəsində istismarı uğurla həyata keçirilib. 2017-ci ildə respublikamızda iki milyard ton neft hasil edilməsi təntənəli şəkildə qeyd olunub. Bu həcmin 700 milyon tonu müstəqillik dövründə hasil edilib ki, onun da 460 milyon tondan çoxu “Əsrin müqaviləsi” ilə yaradılan konsorsiumun payına düşür.

Paralel olaraq imzalanan müqavilələrin müddəalarını nəzərdə tutulan müddətdə icra etmək və artan neft hasilatını beynəlxalq bazarlara daşımaq üçün yeni neft kəmərləri tikilib. 1997-ci ilin sonlarında neftin əsaslı şəkildə bərpa olunan Bakı-Novorossiysk kəməri ilə Qara dənizə ixracına başlanılıb. 1999-cu ildə Qara dənizin digər limanına - Supsaya Bakıdan neft kəməri çəkilib. 1999-cu ilin dekabrında Azərbaycan nefti ilə doldurulmuş ilk tanker dünya bazarlarına çıxarılıb. 2002-ci ildə ümummilli lider Heydər Əliyevin davamlı səyləri nəticəsində “Əsrin müqaviləsi”ndə nəzərdə tutulan, lakin çoxlarının əfsanə və ya kağız üzərində kəmər hesab etdiyi əsas ixrac neft kəmərinin - Bakı-Tbilisi-Ceyhanın təməli qoyulub. Qlobal əhəmiyyət kəsb edən kəmər Azərbaycanın enerji dəhlizinə çevrilməsi istiqamətində mühüm addım idi. 2005-ci il mayın 25-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin iştirakı ilə Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəmərinin açılış mərasimi keçirilib, 2006-cı ildə Türkiyənin Ceyhan limanından Azərbaycan neftinin nəqlinə başlanılıb.

Bütün ekoloji normalar, ən müasir standartlar gözlənilməklə çəkilən Bakı-Tbilisi-Ceyhanın (BTC) istismarı ötən dövrdə uğurla təmin edilib. Hazırda bu kəmər yalnız Azərbaycan neftinin daşınmasına xidmət etmir, qonşu dövlətlər, o cümlədən Qazaxıstan və Türkmənistan da bu ixrac marşrutundan bəhrələnirlər. BTC-nin istismarının 15-ci ilinin tamamında əlamətdar hadisə yaşanıb - Xəzər neftinin 500 milyonuncu tonu dekabrın 12-də SOCAR-ın nefti yüklənmiş “Nordorse” adlı və sayca 4922-ci olan tanker ilə Triestə (İtaliya) yola salınıb. 15 il ərzində BTC boru kəməri Xəzər neftini təhlükəsiz, etibarlı, sakit və ekoloji cəhətdən minimum risklə dünya bazarlarına nəql edib. Onun səmərəliliyi və istismar etibarlılığı ilk dövrlərdəki 75 faizdən artaraq hazırkı 99,9 faiz səviyyəsinə çatıb. Əlamətdar hadisəni dəyərləndirən BP-nin Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə üzrə regional prezidenti Qəri Counz vurğulayıb: “500 milyon ton neft ixracı BTC boru kəmərinin 15 illik sabit və səmərəli fəaliyyətinin nəticəsidir. Uzun müddət keçməsinə baxmayaraq, BTC qapalı Xəzər hövzəsi ilə dünya bazarlarına asan çıxışı olan Aralıq dənizi arasında birbaşa strateji əlaqə yaratmaqla regionun əsas enerji ixrac arteriyası olmaqda davam edir”.

Qurum rəsmisi BTC-nin inşasını özlüyündə nəhəng mühəndislik nailiyyəti kimi dəyərləndirib. “Biz hamımız BTC-nin uğur hekayəsi ilə, o cümlədən üç ölkə boyunca insanların və icmaların həyatına gətirdiyi böyük müsbət dəyişikliklərlə qürur duymalıyıq. BTC, həqiqətən də, hər mənada möhtəşəm bir ixrac sistemidir və onun əldə etdiyi nailiyyətlər bizdə qürur hissi oyadır. Bu dünya səviyyəli kəmərin üç ölkə boyunca gecə-gündüz təhlükəsiz və sakit fəaliyyət göstərməsi üçün çalışan bütün insanlara çox təşəkkür edirəm. Mən, həmçinin göstərdikləri dəstəyə və uğurlu əməkdaşlığa görə BTC-nin səhmdarlarına da öz minnətdarlığımı bildirirəm”, - deyə vurğulayıb.

Paylaş:

Baxılıb: 682 dəfə