Parkinson xəstəliyi beyində deyil, böyrəklərdə başlaya bilər -TƏDQİQAT
30.06.2025 [09:15]
Parkinson xəstəliyi uzun illərdir beyinlə əlaqələndirilən nevrodegenerativ pozuntu kimi tanınır. Bu xəstəlik əsasən dopamin sintez edən neyronların zədələnməsi nəticəsində ortaya çıxır. Lakin Çin Xubey əyalətindəki Vuhan Universitetində aparılan tədqiqat xəstəliyin başlanğıc nöqtəsinin bədənin fərqli orqanı – böyrəklər ola biləcəyini ortaya qoyur.
AZƏRTAC “sciencealert.com” saytına istinadla xəbər verir ki, tədqiqat Parkinson xəstəliyinin əsas biomarkeri sayılan alfa-sinuklein (α-Syn) zülalına fokuslanıb. Bu zülalın anormal qatlanaraq yığınlar əmələ gətirməsi sinir hüceyrələrinin fəaliyyətinə mənfi təsir edir və beyin toxumasında zədələnməyə səbəb olur. Maraqlı tapıntı odur ki, bu patoloji zülal yığınları təkcə beyində deyil, böyrəklərdə də aşkar edilib. Genetik olaraq dəyişdirilmiş siçanlarla aparılan təcrübələr və insan toxuma nümunələrinin təhlili göstərib ki, α-Syn zülalı böyrəklərdə yığıla və oradan qanla beyinə keçərək nevroloji zədələnməyə səbəb ola bilər. Parkinson və Levi cismi demensiyası diaqnozu qoyulmuş 11 xəstədən onunun böyrəklərində bu zülalın yüksək səviyyədə olduğu müəyyən edilib. Eyni zamanda, xroniki böyrək xəstəliyi olan, lakin nevroloji simptomları olmayan 20 nəfərdən 17-də də oxşar pozuntular müşahidə olunub.
Sağlam böyrəklərə malik siçanlar α-Syn toplarını effektiv şəkildə orqanizmdən xaric edə biliblər. Lakin böyrək funksiyası zəif olan siçanlarda bu zülallar yığılıb və sonra beyinə yayılıb. Əlavə olaraq, beyinlə böyrəklər arasındakı sinir əlaqələri kəsilən siçanlarda bu yayılma müşahidə edilməyib, bu da zülalın periferik orqanlardan mərkəzi sinir sisteminə keçidini sübut edir.
Tədqiqatçılar, həmçinin qanda α-Syn səviyyələrinin azalmasının beyin zədələnməsinin qarşısını ala biləcəyini irəli sürürlər. Bu nəticə gələcəkdə Parkinson və Levi cismi demensiyası kimi xəstəliklərin müalicəsində qandan zülalın çıxarılması kimi terapevtik strategiyaların tətbiqinə yol aça bilər. Tədqiqatın məhdudiyyətləri arasında insan nümunələrinin sayının az olması və heyvan modellərində aparılan nəticələrin insanlara tam tətbiq oluna bilməməsi yer alır. Bununla belə, əldə edilən nəticələr Parkinson xəstəliyinin patogenezində böyrəklərin roluna dair yeni bir baxış təqdim edir.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Hadisə
11 Noyabr 10:59
İdman
11 Noyabr 10:21
Hadisə
11 Noyabr 09:42
İdman
11 Noyabr 09:17
Dünya
11 Noyabr 08:55
Hadisə
10 Noyabr 23:20
Hadisə
10 Noyabr 22:19
COP29
10 Noyabr 21:32
Dünya
10 Noyabr 20:21
Hadisə
10 Noyabr 19:40
Sosial
10 Noyabr 18:37
Analitik
10 Noyabr 18:11
Dünya
10 Noyabr 17:45
Xəbər lenti
10 Noyabr 16:39
İqtisadiyyat
10 Noyabr 15:28
Dünya
10 Noyabr 14:41
Maraqlı
10 Noyabr 13:24
Dünya
10 Noyabr 12:30
Dünya
10 Noyabr 11:18
Siyasət
10 Noyabr 10:44
Formula 1
10 Noyabr 10:25
Hadisə
10 Noyabr 09:58
Dünya
10 Noyabr 09:32
Sosial
10 Noyabr 08:19
Diaspor
09 Noyabr 23:21
İdman
09 Noyabr 22:19
Siyasət
09 Noyabr 21:31
Siyasət
09 Noyabr 20:31
Gündəm
09 Noyabr 18:56
İqtisadiyyat
09 Noyabr 18:41
Xəbər lenti
09 Noyabr 18:14
YAP xəbərləri
09 Noyabr 17:56
Siyasət
09 Noyabr 17:20
Sosial
09 Noyabr 16:32
YAP xəbərləri
09 Noyabr 15:58
Dünya
09 Noyabr 15:18
YAP xəbərləri
09 Noyabr 14:58
Xəbər lenti
09 Noyabr 14:52
Siyasət
09 Noyabr 13:25
Gündəm
09 Noyabr 13:22
YAP xəbərləri
09 Noyabr 12:48
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:55
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:37
İdman
09 Noyabr 11:14
Gündəm
09 Noyabr 10:35
Siyasət
09 Noyabr 10:13
Siyasət
09 Noyabr 10:12
Gündəm
09 Noyabr 09:56
MEDİA
09 Noyabr 09:29
Sosial
08 Noyabr 23:19
Sosial
08 Noyabr 22:54
Hərbi
08 Noyabr 22:16
İqtisadiyyat
08 Noyabr 21:31
Siyasət
08 Noyabr 20:55
Dünya
08 Noyabr 20:32
Sosial
08 Noyabr 19:20
Siyasət
08 Noyabr 19:19
Siyasət
08 Noyabr 19:18
Sosial
08 Noyabr 19:17
Xəbər lenti
08 Noyabr 19:16
Gündəm
08 Noyabr 18:49
Dünya
08 Noyabr 18:25
Xəbər lenti
08 Noyabr 18:02
Dünya
08 Noyabr 17:42
Gündəm
08 Noyabr 17:24
Gündəm
08 Noyabr 17:13
Dünya
08 Noyabr 16:30
Dünya
08 Noyabr 15:26
Dünya
08 Noyabr 14:51
Dünya
08 Noyabr 14:39
