Yeni model nəyi dəyişəcək?

Bakı:

11°C

87%

3m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / İqtisadiyyat / Yeni model nəyi dəyişəcək?

Yeni model nəyi dəyişəcək?

21.02.2023 [10:37]

Sosial müdafiə sahəsində davamlı islahatlar...

Nicat Dilqəmli

Azərbaycan dövləti tərəfindən yürüdülən çoxşaxəli siyasətin əsas istiqamətlərindən biri də sosial islahatların həyata keçirilməsidir. Sevindirici haldır ki, mərkəzində Azərbaycan vətəndaşı dayanan bu siyasətin aparılması uzun illərdir ki, artıq ənənə halını alıb. Dövlət başçımızın təşəbbüsü ilə müəyyən kateqoriyadan olan insanların ödənişli əsaslarla sosial işlərə cəlb olunmaları, şəhid ailələrinin, qazilərin mənzil təminatı, müavinətlərin artırılması və digər analoji tədbirlər deyilənlərin əyani təzahürüdür.

Respublikamızda davamlı olaraq həyata keçirilən genişməzmunlu sosial islahatlardan ölkə əhalisinin 12 faizini təşkil edən təqaüdçülər də bəhrələnirlər. 2022-ci ildə ölkəmizdə iki istiqamətdə pensiyaların artımı baş verib. Minimum pensiya 20 faiz artımla 200 manatdan 240 manata çatdırılıb. Bu artım 40 min şəxsin pensiyasının artımına imkan verib. Təqaüdlərin artımında ikinci istiqamət pensiyaların indeksləşdirilməsi ilə bağlıdır. Pensiyalar orta aylıq əməkhaqqı artımına uyğun indeksləşdirilərək artırılıb. Bundan başqa, pensiyaçılara 2022-ci il üzrə 200 manat məbləğində maddi yardım ayrılıb. Beləliklə, pensiyalarda orta hesabla 9 faiz artım edilib. Ölkə üzrə 1,1 mln. pensiyaçını əhatə edən bu artım üçün dövlət büdcəsindən illik əlavə 352 mln. manat sərf olunub. 2022-ci ildə respublikamızda pensiya ödənişlərinə əvvəlki ilə nisbətən 7,9 faiz çox olmaqla 4 mlrd. 948 mln. manat vəsait yönəldilib. Bütövlükdə, son beş ildə ölkədə minimum pensiyada 2,5 dəfə, orta aylıq pensiyada isə 80 faiz artıma nail olunub.

Qarşıdakı dövrlərdə reallaşması nəzərdə tutulan məsələlərdən biri də pensiya təminatında yeni modelin tətbiq edilməsidir. Belə ki, Azərbaycanın pensiya təminatı sistemində dəyişikliklər gözlənilir. Milli Məclisin sonuncu Plenar iclasında müzakirə edilən və birinci oxunuşda qəbul olunan yeni dəyişikliklərdən biri də “Sosial sığorta haqqında” Qanununa edilən dəyişikliklərdir. Təklif edilən yeni dəyişiklik Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun (DSMF) sərbəst vəsaitlərinin investisiyaya yönəldilməsinə imkan verəcək. Layihəyə əsasən, DSMF-nin büdcəsinin icrasının yarımillik və illik nəticələrinə görə gəlir və xərclər arasında müsbət qalıq müəyyən edildikdə həmin vəsait müvafiq icra hakimiyyəti tərəfindən müəyyən etdiyi orqan tərəfindən investisiyaya yönəldilə bilər.

“Sosial sığorta haqqında” Qanuna ediləcək dəyişikliklərin mahiyyəti barədə “Yeni Azərbaycan” qəzetinə danışan Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü, iqtisadçı-ekspert Vüqar Bayramov yeni dəyişikliyin dövlət sosial müdafiə fondunun sərbəst vəsaitinin investisiyaya yönəldilməsinə imkan verəcəyini qeyd edib: “Dəyişikliyin ümumi mahiyyəti ondan ibarətdir ki, fond sərbəst vəsaitini az riskli sahələrə investisiya edərək öz gəlirlərini artıra biləcək. Fond bununla gəlir mənbələrini şaxələndirərək yalnız büdcə

transferləri və yığımlardan asılı olmayacaq. Bu isə fonda imkan verəcək pensiya artımları daxil olmaqla fərqli istiqamətlərə daha çox vəsait ayıra bilsin. Riskləri sığortalamaq üçün sərbəst vəsait hər hansı kommersiya bankında deyil, yalnız Mərkəzi Bankda saxlanıla biləcək”.

V.Bayramov onu da bildirib ki, burada bütövlükdə, məqsəd əlavə gəlir mənbəyinin formalaşdırılması vasitəsilə pensiya təminatı sisteminin dayanıqlılığının artırılması, eləcə də, sosial müdafiə və təminat sahələrində davamlı islahatların aparılmasına imkan verməkdir: “Bu isə o deməkdir ki, sərmayə mexanizmi növbəti illərdə pensiya məbləğlərində yeni artımlara imkan yaradacaq”.

İqtisadçı-ekspert bunun pensiya təminatının güclənməsinə xidmət edəcəyini də vurğulayaraq fikirlərinə yekun vurub.

Paylaş:

Baxılıb: 533 dəfə