“Fransada əsl siyasi zəlzələ baş verdi”

Bakı:

19°C

68%

2m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Xarici siyasət / “Fransada əsl siyasi zəlzələ baş verdi”

“Fransada əsl siyasi zəlzələ baş verdi”

12.06.2024 [10:50]

Viktor Orban hesab edir ki, Avropada “sülh partiyaları” qələbə qazanıb

N.BAYRAMLI

Avropa Parlamentinə (AP) seçkilərin başa çatmasından sonra Avropa İttifaqına (Aİ) üzv olan bir çox ölkədə ifrat sağçıların yüksəlişi seçkinin ən diqqət çəkən elementi olub. Ötən bazar günü gecə Avropada seçki marafonu başa çatdığından Aİ-nin 27 üzvü arasında qalib və məğlubların kim olduğu aydınlaşmağa başlayıb. Məsələn, Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Lyayen bazar günü etdiyi çıxışda deyib ki, nəticələr onun mənsub olduğu Avropa Xalq Partiyasının (EPP) hələ də “sabitlik lövbəri” kimi fəaliyyət göstərə biləcəyini göstərir. Ancaq o, öz siyasi müttəfiqlərini də “ekstremist” partiyalara qarşı duruş gətirməkdən ötrü köməyə çağırıb. EPP keçən seçkilərdə olduğu kimi bu dəfə də Avropa Parlamentində ən çox yerə sahib olacaq.

Avropa Parlamentinə seçkilərin nəticələri ilə bağlı Macarıstanın Baş naziri Viktor Orbanın fikirləri maraq doğurur. Orban hesab edir ki, Avropada “sülh partiyaları” qalib gəlib. “M1” telekanalına müsahibəsində ultrasağçı Avropa partiyalarının mövqelərini gücləndirdiyi Avropa Parlamenti seçkilərinin nəticələrini şərh edən Macarıstanın Baş naziri bu seçkilərin Avropada “müharibəyə sürüklənməni” ləngitmək və ya dayandırmaq üçün bir fürsət olduğu qənaətindədir. “Planlaşdırdığımız, istədiyimiz baş verdi, bu qatar yavaşladı, amma onu dayandırmaq da olar. Çünki müharibəni ən qətiyyətlə müdafiə edən ölkə olan Fransada əsl siyasi zəlzələ baş verdi. Yəni Fransada siyasi yüksəliş başladı, ona görə də sülh partiyalarının əksəriyyəti qalib gəldi”, - deyə Orban bildirib.

Macarıstan hökumətinin başçısı gözləyir ki, “Tramp ABŞ-da hakimiyyətlərin digər yarısını devirəcək və bundan sonra sülh olacaq”. Orban əlavə edib: “Həmin iki yarını barışdıra bilməsək, o zaman tezliklə sona qədər müharibə aparacağıq. Biz müharibə və sülh məsələsinə nəzarət etməliyik, çünki buraya qərq olsaq, onda hər şey üzə çıxacaq”. Orban Macarıstanda 57 faiz seçici fəallığının macar demokratiyasının canlı olduğunu göstərdiyini deyib və 44,6 faiz səsverməni Avropada ən yüksək dəstək hesab edib.

Orbanın FIDES partiyası Avropa Parlamenti seçkilərində 44,6 faiz səs toplayıb və bu, indiyə qədər olan ən pis nəticədir. Hakim partiya yalnız 2004-cü ildə - Macarıstan Avropa Birliyinə üzv olduqdan sonra Avropa Parlamentinə keçirilən ilk seçkilərdə (47,4 faiz) səslərin yarıdan azını toplayıb. FIDES Avropa Parlamentində 11 yer qazanıb ki, bu da son seçkilərdə olduğundan iki yer azdır. Eyni zamanda, müxalif siyasi qüvvə olan TISSA-ya rəhbərlik edən FIDES-in keçmiş üzvü Piter Maqyarın partiyası 30,1 faiz səs toplayıb ki, bu da gözləniləndən xeyli yüksəkdir. O, son 14 ildə Macarıstanın hər hansı müxalifət partiyasından daha yaxşı nəticələr əldə edib. Maqyar hakim partiyanın nəticələrinin aşağı düşməsini “bir dövrün sonu” adlandırıb. TISSA Avropa Parlamentində də yeddi yer qazanıb.

Fransada ifrat sağçı “Milli Birlik” partiyası qalib gəlib. Onun nəticəsi (31,5 faiz) Prezident Emmanuel Makronun “İntibah” partiyasının daxil olduğu “Besoin d’Europe” koalisiyasından (14,5 faiz) təxminən iki dəfə yüksəkdir. İlkin nəticələrdən sonra Makron Milli Assambleyanın buraxıldığını bildirib və 30 iyun və 7 iyul tarixlərinə növbədənkənar seçkilər təyin edib. O deyib: “Bu qərar ciddi, çətin, lakin hər şeydən əvvəl etimad aktıdır”. Belə bir vəziyyətdə ilk olaraq Makronun 2017-ci il mayın 7-də - prezident seçkilərində birinci qalibiyyəti zamanı verdiyi vəd yada düşür. Xatırladaq ki, ki, o, həmin vaxt ifrat radikal siyasətçilərə səs verməməsi üçün seçicilərə heç bir tutarlı əsas verməyəcəyinə and içmişdi. İndi isə ekstremist baxışları ilə tanınan Le Penin partiyası ilə yanaşı, daha bir müxalif qüvvənin - “Respublikaçılar” partiyasının lideri Erik Syotti keçirilən seçkilərin nəticələrini “makronizmin” iflası kimi xarakterizə edib.

Almaniyaya gəlincə, ifrat sağçı “Almaniya üçün Alternativ” partiyası da seçkilərdə öz mövqeyini möhkəmləndirərək rekord səviyyədə - 15,6 faiz səs toplayıb və bu, ona Avropa Parlamentində 15 yer qazandırıb. Bütövlükdə isə, Avropa Parlamentinə bu dəfəki seçkilərinin nəticələri bəzi Aİ ölkələrində gözlənilməz qarşılanır. Bu da həmin ölkələrin, ümumilikdə, Aİ-nin yürütdüyü siyasətin məntiqi yekunudur.

Paylaş:

Baxılıb: 610 dəfə