Kiyevin NATO-ya yolu bağlıdır

Bakı:

17°C

67%

5m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Dünya / Kiyevin NATO-ya yolu bağlıdır

Kiyevin NATO-ya yolu bağlıdır

25.02.2025 [10:12]

İllər öncə Ukraynaya vəd verilsə də, hələ namizədlik statusunu da ala bilməyib

Rusiya-Ukrayna müharibəsinin başlanmasının üç ili arxada qaldı. Bu dövr ərzində hər iki tərəf ağır itkilər verib. Hazırda isə müharibənin tezliklə başa çatması ilə bağlı ümidlər artıb. Belə ki, yanvar ayında vəzifəsinə başlayan ABŞ-ın yeni dövlət başçısı Trampın əsas hədəflərindən biri qısa müddət ərzində Rusiya-Ukrayna müharibəsində sülhün əldə olunmasıdır. Tramp sülh üçün Ukraynada prezident seçkilərinin keçirilməsinin vacibliyini deyib və Zelenskini “diktator” adlandırmaqdan çəkinməyib. Nəzərə alaq ki, müharibə səbəbindən Ukraynada prezident seçkilərinin keçirilməsi təxirə salınıb.

Zelenski NATO-ya üzvlük naminə istefa verməyə hazırdır

Lakin rəsmi Kiyev Trampın sülh planına birmənalı mövqe bildirmir. Hələ ki, Ukrayna hökuməti sülh üçün öz istəklərinin də qəbul olunmasına çalışır. Bu məqsədlər arasında NATO-ya üzvlük əsas yer tutur. Zelenski Ukrayna üçün sülh müqabilində vəzifəsindən istefa verməyə hazır olduğunu açıqlayıb. O, bu fikirlərini Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin başlanmasının üçüncü ildönümünə dair mətbuat konfransında söyləyib. “Əgər sülh Ukrayna üçündürsə və həqiqətən də vəzifəmi tərk etməyimə ehtiyac varsa, mən hazıram. Vəzifəmi Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü müqabilində də dərhal dəyişə bilərəm”, - deyə Zelenski jurnalistlərin sualına cavab olaraq bildirib.

Zelenski, həmçinin ABŞ Prezidenti Trampın münaqişənin ədalətli həllinə çalışdığna inandığını söyləyib: “Ukrayna münaqişənin həllində tərəfdaşlarından, o cümlədən ABŞ-dan güclü təhlükəsizlik zəmanəti istəyir”. Zelenski bildirib ki, münaqişənin tənzimlənməsində ABŞ-la yanaşı Avropa ölkələri də iştirak etməlidir. “Mən Donald Trampla münaqişənin həllinə dair dialoq aparmaq istəyirəm”, - deyə Zelenski əlavə edib. Ukrayna Prezidenti öz mövqeyini Avropa İttifaqının liderləri ilə Kiyevdə görüşü zamanı da səsləndirib.

Tramp administrasiyası “yox” deyir

Bəs Ukraynanın NATO-a üzvlüyü nə dərəcədə realdır? Ukraynanın NATO-ya üzv olmaq ümidləri getdikcə azalır. Rusiya ilə müharibədən əvvəl və müharibə dövründə bu barədə Qərb dövlətləri tərəfindən dəfələrlə vəd verilsə də, yerinə yetirilmir. Bir sıra NATO ölkələri, o cümlədən ABŞ Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenskinin müraciətlərinə müsbət cavab verməyə və Rusiya ilə birbaşa münaqişədən çəkinərək Kiyevi dərhal alyansa dəvət etməyə hazır deyil. Konkret olaraq, Tramp administrasiyası Ukraynanın NATO-a üzvlüyünə “yox” deyir. Nəzərə alaq ki, Trampdan əvvəl Bayden administrasiyası Kiyevə milyardlarla dollar həçmində hərbi yardım göstərsə də, NATO-ya üzvlük məsələsində “tələsməməyi” zəruri sayırdı.

Fidan: Realist olmaq lazımdır

Bugünlərdə Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan da “Bloomberg”ə müsahibəsində bildirib ki, Kiyevin NATO-ya üzvlük məsələsində realist olmaq lazımdır: “Əvvəlki administrasiyanın da Ukraynanın NATO-ya üzv olmasının tərəfdarı olub-olmamasından əmin deyiləm. Ona görə də bu məsələdə yeni siyasətin olduğunu düşünmürəm”. Onun sözlərinə görə, Ukraynanın NATO-ya mümkün üzvlüklə bağlı avropalı tərəfdaşları və ukraynalı dostları ilə müzakirələrini də başa düşmək lazımdır: “Ukrayna bunu təkcə NATO-ya üzv olmaq üçün deyil, həm də öz ölkəsinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün tələb edir”.

Qeyd edək ki, V.Zelenski hələ ötən il elan etdiyi qələbə planında da Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü əsas yer tutur. Lakin Qərbin bu məsələdə Kiyevə dəstəyi vəddən o tərəfə keçməyib. Ukrayna lideri hələ ötən il oktyabrın 17-də qələbə planını təqdim etmək üçün Brüsseldə olarkən Baş katib M.Ruttedən alyansa üzvlüklə bağlı konkret dəstək ala bilməmişdi. M.Rutte də Avropa İttifaqının liderləri kimi onu demişdi ki, Ukrayna gələcəkdə NATO-ya daxil olacaq və alyansın 33-cü və ya 34-cü üzvü olacaq. “Hazırda Ukraynanın 33-cü üzv olacağı görünür”, - deyən Rutte qeyd edib ki, nəzəri olaraq başqa bir ölkə Ukraynadan əvvəl üzv ola bilər. Lakin Ukraynaya vəd verilsə də, hələ namizədlik statusunu da ala bilməyib.

Göründüyü kimi, illər öncə Ukraynaya NATO üzvlüyü vəd edən ABŞ və digər Qərb dövlətləri bu ölkəni Rusiya ilə müharibəyə təhrik etdi. Halbuki NATO-nun nizamnaməsinə əsasən müharibə şəraitində olan ölkə alyansa üzv qəbul oluna bilməz. Yəni, hazırkı şəraitdə Ukraynanın NATO-ya gedən yolu bağlıdır. Artıq Zelenski də anlayır ki, ölkəsini alyansda istəmirlər. O, sadəcə olaraq bu mövqeyi ilə manevrlər etməyə, ölkəsi üçün sərfəli sülh imkanları qazanmağa çalışır.

N.BAYRAMLI

Paylaş:

Baxılıb: 249 dəfə