Bakıda Türkdilli Ölkələrin Parlament Assambleyasının birinci plenar iclası keçirilib

Bakı:

19°C

72%

7m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Gündəm / Bakıda Türkdilli Ölkələrin Parlament Assambleyasının birinci plenar iclası keçirilib

Bakıda Türkdilli Ölkələrin Parlament Assambleyasının birinci plenar iclası keçirilib

30.09.2009 [15:51]

Bakıda Türkdilli ölkələrin Parlament Assambleyasının (TöPA) birinci plenar iclası keçirilib. İclası Azərbaycan Mili Məclisinin (MM) sədri Oqtay Əsədov açıb. MM sədri çıxışında TöPA-nın yaradılmasının uğurlu addım olduğunu qeyd edib. O. Əsədov deyib ki, belə bir qurumun yaradılması türkdilli ölkələrin əlaqələrinin gücləndirilməsinə təkan verəcək, regionda sülhə və sabitliyə kömək olacaq. Qazaxıstan Respublikası Parlament Məclisinin sədri Oral Muxamedjanov TöPA-nın Avropa Şurası, ATƏT, İslam Konfransı Təşkilatı kimi güclü quruma çevrilməsini arzu edib: “İstərdik ki, təşkilatın vasitəsilə ölkələr arasında iqtisadi əlaqələr artsın, parlamentlərarası əlaqələr genişlənsin”.
Qırğızıstan Respublikası Jogorku Keneşinin (Milli Məclis) sədri Aytibay Taqayev isə TöPA-nın nümunəvi təşkilata çevrilməsini arzulayıb. O, qurumun türkdilli ölkələr arasında qarşılıqlı ticarət əlaqələrinin genişlənməsinə, investisiya qoyuluşlarının artmasına, xalqların inkişafına təsir edəcəyinə inandığını deyib. Onun fikrincə, TöPA-da təmsil olunan dövlətlər arasında sazişlər də imzalanmalı, bir sıra məsələlərdə birlik nümayiş etdirilməli, regional əməkdaşlıq olmalıdır. A.Taqayev TöPA-nın genişlənməsinin vacibliyini də vurğulayıb.
Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) sədri Mehmet Əli Şahin də çıxışında qurumun genişlənməsinin vacib olduğunu qeyd edib. O, TöPA-da təmsil olunan ölkələrin ortaq dəyərlərinin olduğunu deyib. TBMM başqanı 17 il əvvəl türk ölkələrinin rəhbərlərinin zirvə görüşünün keçirildiyini xatırladaq deyib ki, o zaman bu baş verməsəydi, bugünkü toplantı da olmazdı: “Hazırkı ölkə başçıları bu ideyaya dəstək verməsəydilər, bu iclas baş tutmazdı”.
M.Ə.Şahin Türkmənistan və özbəkistanın da bu quruma qoşulacağına inamını ifadə edib: “İnanırıq ki, buna nail olacağıq. Tək əldən səs çıxmaz. İndi bizim 4 əlimiz var. Bu gün tarixi bir addım atırıq”.
TBMM sədri onu da qeyd edib ki, TöPA-nın ikinci plenar iclası gələn ilin oktyabrında Qazaxıstanın paytaxtı Astana şəhərində keçiriləcək. Sonra iclasda Türkdilli ölkələrin Parlament Assambleyasının (TöPA) birinci plenar iclasında qurumun Baş katibi seçilib. Azərbaycanın Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin şöbə müdiri, Yeni Azərbaycan Partiyasının Gənclər Birliyinin sədri Ramil Həsənov TöPA-nın Baş katibi seçilib. Baş katibin TöPA-da təmsil olunan digər üç ölkədən olan müavinləri də müəyyənləşib. Türkdilli ölkələrin Parlament Assambleyasının (TöPA) Bakıda keçirilən toplantısında qurumun Katibliyinin Əsasnaməsi də təsdiq olunub. Əsasnaməyə görə, TöPA Katibliyinin daimi mənzil-qərargahı Bakıda yerləşəcək.
TöPA-nın daimi işçi orqanı sayılan Katibliyin əsas funksiyaları iştirakçı ölkələrin parlamentləri arasında əlaqənin təmin edilməsi, TöPA-nın, qurumun Şurası və digər orqanlarının iclasları üçün materialların hazırlanması, bu orqanları məlumatla təmin edilməsi, arxiv işlərinin aparılması, dövrü nəşrlərin buraxılması, kütləvi informasiya vasitələri ilə əlaqələrin təşkili, təsərrüfat işlərinin təşkilindən ibarətdir. Əsasnamədə Baş katibin, onun müavininin səlahiyyətləri barədə də müddəalar öz əksini tapıb. Toplantıda təşkilatın illik büdcəsi təsdiqlənib.
TöPA-nın bir illik büdcəsi 300 min avro məbləğində təsdiqlənib. Büdcədə Baş katibin ayda 3250 manat, köməkçisinin 3000 manat, müavinlərinin 3000 manat, maliyyə, arxiv və dəftərxana məsələləri üzrə katibin 700 manat, köməkçi katibin 500 manat maaş alması nəzərdə tutulur. Məzuniyyət xərcləri üçün 8760 manat vəsait ayrılıb. Büdcədə ümumilikdə maaşların ödənilməsi üçün 170600 manat (153400 avro) ayrılacaq. Ofis, xidmət, tibbi sığorta, nəqliyyat xərcləri üçün 140000 manat (126 min avro), avtomobil alınması üçün isə 25200 manat (21 min avro) xərclənəcək. Baş katib TöPA-nın sədri ilə razılaşdırılmış şəkildə xərclərin strukturunda dəyişiklik edərək vəsaiti başqa istiqamətlərə istiqamətləndirə bilər. Quruma üzv ölkələr hər ilin birinci və yeddinci ayında büdcəyə üzvlük haqqını ödəməlidir. Büdcəyə nəzarəti iştirakçı ölkələrin parlament təmsilçilərindən ibarət komissiya həyata keçirəcək.
TöPA Katibliyinin əsasnaməsinin altıncı maddəsində iştirakçı ölkələrin büdcəyə ödəyəcəyi üzvlük haqqının nisbəti müəyyənləşib. Əsasnaməyə əsasən, büdcə vəsaitinin 2/15 hissəsini Azərbaycan ödəyəcək ki, bu da ildə 40 min avro deməkdir. Büdcənin 4/15 hissəsi Qazaxıstanın (80 min avro), 1/15 hissəsi Qırğızıstanın (20 min avro), 8/15 hissəsi isə Türkiyənin (160 min avro) üzvlük haqqı hesabına formalaşacaq. Bundan başqa, Baş Məclis TöPA-nın Bakı Bəyannaməsini qəbul edib.
İclasdan sonra brifinq keçirilib. Brifinqdə TöPA-nın qəbul etdiyi Bakı Bəyannaməsi oxunub. Bundan sonra Azərbaycan Milli Məclisinin sədri Oqtay Əsədov, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin sədri Mehmet Əli Şahin, Qazaxıstan parlamenti Məclisinin sədri Oral Muhamedjanov və Qırğızıstan parlamentinin (Jokorqu Keneş) sədri Aytibay Taqayev qısa çıxışlar ediblər. Spikerlər yeni yaradılan beynəlxalq təşkilatın uğurla fəaliyyət göstərəcəyinə inam ifadə edib, qurumun daha da möhkəmlənməsi üçün əllərindən gələni əsirgəməyəcəklərini, təşkilatın türk xalqları arasında əlaqələri gücləndirəcəyini bildiriblər. Parlament sədrləri TöPA-nın gələcəkdə daha da genişlənməsini arzuladıqlarını söyləyiblər.
Nardar BAYRAMLI

Paylaş:

Baxılıb: 1089 dəfə