Asiya Bankı Orta Dəhlizə investisiyaları artırır

Bakı:

14°C

77%

3m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / İqtisadiyyat / Asiya Bankı Orta Dəhlizə investisiyaları artırır

Asiya Bankı Orta Dəhlizə investisiyaları artırır

02.09.2025 [10:35]

Asiya İnkişaf Bankı (AIB) Özbəkistana Mərkəzi Asiya Regional İqtisadi Əməkdaşlıq Dəhlizinin (CAREC) modernləşdirilməsi üçün 233,1 milyon dollar məbləğində kreditin ayırılmasını təsdiqləyib. Kredit tranşı Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutunun (Orta Dəhliz) əhəmiyyətli hissəsinin yenidən qurulmasını nəzərdə tutur. Layihəyə əsasən, Özbəkistanın qərb hissəsində yol infrastrukturlarının tam müasirləşdirilməsi, hərəkət təhlükəsizliyinin təmin olunması, habelə dəmir və avtomobil yolarında “yaşıl texnologiyaların” geniş tətbiqi sayəsində iqlim dəyişikliklərinə davamlılığın möhkəmləndirilməsi üçün zəruri tədbirlər həyata keçiriləcək.

AİB komandası hesab edir ki, yönəldilən investisiyalar Özbəkistanın regional tranzit qovşağı kimi rolunu gücləndirəcək və Orta Dəhlizin axıcı qovşaqlarından biri olan Qarakalpakstanda inklüziv iqtisadi artıma töhfə verəcək. Eləcə də, iqlimə davamlı infrastrukturun və intellektual nəqliyyat sistemlərinin inteqrasiyası uzunmüddətli dayanıqlılığı, həmçinin əhali və biznes üçün daha təhlükəsiz və səmərəli mobilliyi təmin edəcək.

Özbəkistan və Azərbaycana “yaşıl sərmayə” axınları

Orta Dəhlizin modernləşdirilməsi və “yaşıl dəhliz” strategiyası Asiya Bankının son illərdə xüsusi önəm verdiyi əsas istiqamətlərdən biridir. Bank bu istiqamətdə Orta Dəhlizin yerləşdiyi dövlətlər, o cümlədən Azərbaycanla əməkdaşlığı gücləndirib və yeni sərmayə layihələrinin maliyyələşdirilməsinə razılıq verib. İki ay əvvəl Azərbaycan üzrə yeni Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyasını təsdiqləyən AİB 2025-2029-cu illərdə ölkəmizin “yaşıl” və dayanıqlı artım sektorlarına irihəcmli investisyalar yatırmağa razılığını ifadə edib. AİB-in Azərbaycan üzrə ölkə direktoru Sunniya Durrani-Jamal bildirib ki, Azərbaycanla tərəfdaşlığın yeni mərhələsində başlıca diqqət dayanıqlı iqtisadiyyatın təmin olunmasına və “yaşıl layihə”lərə yönələcək.

Asiya Bankı “Gələcək üçün dayanıqlı nəqliyyat” proqramı üzrə Azərbaycanda nəqliyyat sisteminin ekoloji tələblərə uyğunlaşdırılması, dəmir yolunun enerji səmərəliliyinin artırılması və “yaşıl nəqliyyat” sahələrinə sərmayələrin həcmini yaxın günlərdə müəyyənləşdirəcək. İnvestisiya siyasətinə əsasən, bank tərəfindən regional nəqliyyat sistemləri vasitəsilə regional əməkdaşlığın gücləndirilməsi, habelə Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi çərçivəsində dəmir yolu sektorunda nəzərdə tutulan işlərin tamamlanması və Bakı şəhərində mobilliyin artırılmasında əlavə maliyyə dəstəyi veriləcək.

AİB Asiya və Avropa arasında maliyyə körpüsü yaradır

AİB Azərbaycan geosiyasi cəhətdən Cənubi Qafqaz-Xəzər-Mərkəzi Asiya arasında logistika-kommunikasiya körpüsü olmasını nəzərə alaraq Orta Dəhlizə sərmayələri şaxələndirir, digər iştirakçı ölkələrin də infrastrukturlarını maliyələşdirir. Göründüyü kimi, Azərbaycanın əsas oyuncu və mərkəzi coğrafiya olduğu Orta və ya TransXəzər Dəhlizinin fiziki-coğrafi sxemi nəhəng bir geoiqtisadi platformaya çevrilir və dünyanın nəhəng maliyyə qurumları da bu alyansa qoşulur.

AİB, həmçinin “yaşıl strategiyası” çərçivəsində Azərbaycan-Özbəkistan birgə layihələrinə də dəstək verir. Mərkəzi Asiya, Qafqaz, Aralıq və Qara dənizi birləşdirən nəqliyyat dəhlizlərində əsas coğrafi hüdudlardan biri kimi Özbəkistan mühüm yer tutur. Orta Dəhlizdə yer alan Özbəkistan əlaqələrin digər vacib şaxəsi olan “yaşıl enerji” dəhlizində də fəal əməkdaşlıq edir. “Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistanın enerji sistemlərinin qarşılıqlı əlaqəsi üzrə Əməkdaşlıq Memorandumu”na əsasən, hər iki ölkə Orta Asiya-Xəzər-Avropa “yaşıl dəhliz”inin yaradılmasında təşəbbüsləri artırır. Bu konteksdən Asiya Bankı bu istiqamət üzrə də hər iki türk dövlətini maliyyə donoru olmaqla digər qlobal təşəbbüsü irəlilədir. Qeyd edək ki, 2024-cü ildə Orta Dəhlizlə yük daşımalarının həcmi 62 faiz artaraq 4,5 milyon tona çatıb. 2025-ci ildə bu göstəricinin daha da artaraq 5,2 milyon tona çatacağı gözlənilir ki, bunun da 4,2 milyon tonu marşrutun iştirakçısı olan ölkələrin ərazisindən keçəcək. Bu həcmin 2,5 milyon tonu quru yüklərin, 1,7 milyon tonu isə neftin payına düşəcək. Proqnozlara görə, 2027-ci ilə qədər marşrutun buraxılış qabiliyyəti ildə 10 milyon tona çatacaq. Bu isə Orta Dəhlizin qlobal siyasi və iqtisadi əhəmiyyətinin artması fonunda iştirakçı təşkilatların, o cümlədən Asiya Bankının da marağını artırır, səhmdarlarla birgə quruculuqda fəal iştirakını təmin edir.

ELBRUS

Paylaş:

Baxılıb: 216 dəfə