Mart qırğınları - bəşər tarixinin ən qanlı səhifələrindən biri

Bakı:

11°C

87%

0m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / YAP xəbərləri / Mart qırğınları - bəşər tarixinin ən qanlı səhifələrindən biri

Mart qırğınları - bəşər tarixinin ən qanlı səhifələrindən biri

04.04.2025 [15:59]

Elşən Alıyev,

YAP Daşkəsən rayon təşkilatının sədr müavini

31 mart tarixi XX əsrdə Azərbaycan xalqının yaşadığı ən dəhşətli faciələrdən biri kimi yadda qalır. 1918-ci ilin mart-aprel aylarında erməni millətçiləri bolşevik qüvvələrinin dəstəyi ilə azərbaycanlılara qarşı genişmiqyaslı qırğınlar törətmişlər. Bu hadisələr etnik təmizləmə və soyqırımı xarakteri daşıyır və nəticədə minlərlə dinc insan həyatını itirmişdir.

Bakı Sovetinin mandatı altında fəaliyyət göstərən daşnak-bolşevik silahlı birləşmələri Bakı və digər bölgələrdə qətllər törətmişdir. Xüsusilə Bakı, Şamaxı, Quba, Qarabağ, Zəngəzur və İrəvan quberniyasında kütləvi qırğınlar qeydə alınmışdır. Belə ki, 1918-ci ilin 30 mart - 3 aprel tarixlərində daşnak-bolşevik qüvvələrinin vəhşilikləri nəticəsində 30 mindən çox azərbaycanlı qətlə yetirilmişdir. Bu faciələr zamanı insanlar diri-diri yandırılmış, qadınlar, uşaqlar və qocalar xüsusi amansızlıqla öldürülmüşdür. Şamaxı, Quba, Lənkəran, Salyan, Zəngəzur və İrəvanda ermənilər, həmçinin yaşayış məntəqələrini dağıtmış, məscidləri və mədəniyyət abidələrini yerlə-yeksan etmişlər.

Şamaxıda ermənilərin törətdiyi qətliamlar nəticəsində 7 minə yaxın insan öldürülmüşdür ki, onların arasında minlərlə qadın və uşaq olub. Quba qəzasında 4000-dən çox insan qətlə yetirilmiş, 122 kənd tamamilə dağıdılmışdır. 2007-ci ildə Quba şəhərində aparılan qazıntılar zamanı kütləvi məzarlıq aşkar edilmişdir. Burada uşaqların, qadınların və yaşlı insanların qalıqları aşkarlanmış, ekspertiza nəticəsində onların küt alətlərlə xüsusi qəddarlıqla öldürüldüyü sübuta yetirilmişdir.

1918-1920-ci illərdə İrəvan quberniyasında ermənilər tərəfindən azərbaycanlılara qarşı kütləvi qırğınlar həyata keçirilmişdir. 198 kənd dağıdılmış, minlərlə insan öldürülmüş və sağ qalanlar zorla öz torpaqlarından qovulmuşdur.

Xalqımıza qarşı törədilmiş bu soyqırımı faciəsini hüquqi və siyasi müstəvidə tanıtmaq məqsədilə 1998-ci ildə Ulu Öndər Heydər Əliyev “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” Fərman imzalamışdır. Bu Fərmanla 31 mart tarixi “Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü” elan edilmişdir. Həmin Fərmandan sonra bu tarixin araşdırılması və beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılması istiqamətində geniş tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Ümummilli Lider Heydər Əliyev 31 Mart soyqırımı haqqında qeyd etmişdir: “Xalqımıza qarşı yeridilmiş soyqırımı siyasətinin uzun tarixi olsa da, bu barədə əsl həqiqətlər yalnız Azərbaycan rəhbərliyinin qətiyyəti sayəsində son illərdə dünya ictimai fikrinə çatdırılmağa başlamışdır. Bu işdə Azərbaycan vətəndaşlarının, ictimaiyyətin, xarici ölkələrdəki azərbaycanlı icmalarının üzərinə böyük məsuliyyət düşür. Xalqımıza qarşı törədilmiş soyqırımı haqqında həqiqətləri real faktlar, dəlillər əsasında dünya dövlətlərinə, nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlara çatdırmaq, saxta erməni təbliğatı nəticəsində formalaşmış yalan təsəvvürləri dəyişdirmək, ona hüquqi-siyasi qiymət verdirmək nə qədər çətin olsa da, şərəfli və müqəddəs bir iş kimi bu gün də, gələcəkdə də davam etdirilməlidir. Bu, soyqırımı qurbanlarının xatirəsi qarşısında indiki nəslin müqəddəs borcudur”.

2013-cü ildə Quba şəhərində “Soyqırımı memorial kompleksi” açılmışdır. Bu kompleks 1918-ci ilin mart-aprel aylarında Quba və digər bölgələrdə törədilmiş qətliamların tarixi sübutlarını əks etdirən bir abidədir.

2018-ci ildə bu soyqırımın 100 illiyi geniş miqyasda qeyd olunmuşdur. Azərbaycan soyqırımı həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün sistemli işlər aparır, beynəlxalq təşkilatlar və xarici ölkələrdə yaşayan soydaşlarımız bu istiqamətdə mühüm addımlar atırlar.

31 mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü xalqımızın milli yaddaşında əbədi yer tutan qanlı bir faciədir. Bu hadisələrin beynəlxalq səviyyədə tanınması və qurbanların xatirəsinin daim yaşadılması hər bir azərbaycanlının borcudur.

Paylaş:

Baxılıb: 221 dəfə