Siyasi partiyalarda gender balansı

Bakı:

20°C

68%

6m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / MEDİA / Siyasi partiyalarda gender balansı

Siyasi partiyalarda gender balansı

27.07.2023 [11:14]

Qadınlar hakimiyyətin bütün qollarında təmsil olunurlar

Günel ABBAS

Gender bərabərliyi ictimai həyatın siyasi, iqtisadi, mədəni və digər sahələrində kişi və qadınların bərabərliyini nəzərdə tutur. Azərbaycanda gender tendensiyasının başlamasının tarixi XIX əsrin ortalarından Azərbaycan qadınının savadlanması, sonra onun ictimai həyata xeyriyyəçi kimi qatılması ilə əlaqələndirilir. Azərbaycan həm də Şərqdə, islam aləmində qadına seçmək və seçilmək hüququ verən ilk respublika kimi tarixə düşüb. Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən, xüsusilə də 1994-cü ildən başlayaraq ölkədə sabitliyin bərqərar olması qadınların da ictimai-siyasi həyatda fəaliyyətinin artmasına yol açıb. Bununla bağlı ölkədə dövlət səviyyəsində bir sıra qanun və qərarlar qəbul edilib.

Azərbaycanın Konstitusiyası da kişilərə və qadınlara eyni hüquqları verib. Həmçinin Azərbaycan gender bərabərliyinin təmini üçün mühüm beynəlxalq konvensiyalara qoşulub. Belə ki, Azərbaycan 1995-ci ildə BMT-nin “Qadınlara qarşı ayrıseçkiliyin bütün növ formalarının ləğv edilməsi haqqında” Konvensiyaya qoşulub. 1979-cu ildə qəbul edilən, iki il sonra qüvvəyə minən Konvensiyanın digərlərindən fərqi burada sadəcə cinsi əlamətə görə qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğvinin nəzərdə tutulmasıdır. Başqa sözlə, gender neytrallığı tələbinin əvəzinə, konvensiya qadınların bərabərsizliyinin saxlanmasına xidmət edən hər hansı fəaliyyəti qadağan edir. 2001-ci ildə isə Azərbaycan ona aid Fakültativ Protokolu ratifikasiya edib. 1998-ci ildə mərhum Prezident Heydər Əliyev Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin (indiki Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi) yaradılması barədə “Azərbaycanda qadınların rolunun artırılmasına dair tədbirlər haqqında” sərəncamlar verib. 2000-ci ildə ölkə başçısı “Dövlət qadın siyasətinin həyata keçirilməsi haqqında” fərman imzalayıb. Fərman bütün dövlət strukturlarında qadınların təmsil olunma faizinin kişilərlə eyni səviyyədə olmasını nəzərdə tutur. Sonra isə Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin bazasında Ailə, Qadın, Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi yaradılıb. Nazirlik və idarələrdə gender siyasətinə məsul koordinatorlar-fokal mərkəzlər fəaliyyət göstərir. 2006-cı ildə ölkədə “Gender bərabərliyinin təminatları haqqında” Qanun qəbul edilib. Müasir Azərbaycanda elə fəaliyyət sferası yoxdur ki, orada qadınlar təmsil olunmasın. Azərbaycan qadını bu gün idarəçilik, qanunvericilik, hüquq-mühafizə, ədliyyə orqanlarında təmsil olunur, məsul vəzifə daşıyır. Hazırda ölkəmizdə qadınlar dövlət və özünüidaretmə orqanlarında, özəl sektorda yüksək postlarda təmsil olunurlar.

Deputat Vüqar İskəndərov “Yeni Azərbaycan”a açıqlamasında bildirib ki, partiyalar tərəfindən Milli Məclisə layihələr daxil olur, dinləmələrdə hər kəs aktiv iştirak edir: “Bildiyiniz kimi, dinləmələr zamanı Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin keçirdiyi rəy sorğusu ilk növbədə deputatların və partiya sədrlərinin, nümayəndələrinin diqqətinə çatdırılır. Burada biz statistikalarla tanış oluruq. Keçirilən sorğuya əsasən, ölkənin 51,1%-i qadınların siyasi partiya sədri olmasını istəyib. Bu, təbii ki, sevindirici haldır. Cəmiyyətdə gender bərabərliyi çox önəmlidir”.

Deputat qeyd edib ki, biz dünya ölkələrində də qadınların çox önəmli vəzifələrdə olduğunu görürük: “Onların arasında partiya liderləri də var. Bildiyiniz kimi, Azərbaycanda da Birinci Vitse-prezident Mehriban xanım Əliyeva Yeni Azərbaycan Partiyasının sədrinin birinci müavinidir. MehribanƏliyevanın simasında qadınlar çox aktiv və fəal olaraq Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında iştirak edirlər. Xanımlarımız Mehriban Əliyevanı özlərinə nümunə görür. Xüsusilə sosial, səhiyyə, təhsil və bir çox taleyüklü məsələlərin həllində Mehriban xanımın əməyi və əziyyəti var.

Mehriban xanım Əliyeva həmçinin Heydər Əliyev Fondunun Prezidenti olaraq həm Azərbaycanda, həm də ölkəmizin hüdudlarından kənarda humanitar layihələri həyata keçirir. Bu günə kimi xeyli sayda dövlətimizin imicini yaxşılaşdıran iri layihələr həyata keçirilib. Bu gün də bu layihələr davam etdirilməkdədir”.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın mövcud siyasi partiyaları içərisində qadın liderləri olan partiyaların sayı məhduddur: “Təqribən bir və ya iki partiyanın adı qeyd oluna bilər. Qadınlar hakimiyyətin bütün qollarında, vitse-prezidentlik institutu kimi yüksək dövlət vəzifələrində yer almasına baxmayaraq, partiyalar sistemində təmsil olunmur. Bu mənada ictimai rəy sorğusunun nəticələri qadın liderli partiyaların yaradılmasına ehtiyac olduğunu göstərir. Unutmamalıyıq ki, Azərbaycan Parlamentində də xanımlar təmsil olunur, yəni siyasətlə məşğul olan xanımlarımız çoxdur. Bu baxımdan da gələcəkdə partiyalarda xanımların lider olmasının biz şahidi olacağıq”.

Məqalə “Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi”nin maliyyə dəstəyi ilə “Gender, ailə və demoqrafiya məsələlərinin işıqlandırılması” istiqaməti üzrə hazırlanmışdır

Paylaş:

Baxılıb: 584 dəfə