Təhsilin inteqrasiyası vacib məsələlərdəndir

Bakı:

15°C

82%

5m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Müsahibə / Təhsilin inteqrasiyası vacib məsələlərdəndir

Təhsilin inteqrasiyası vacib məsələlərdəndir

14.05.2009 [12:11]

YAP İdarə Heyətinin üzvü, BDU-nun professoru Şahlar Əsgərov www.yap.gov.az saytına müsahibə verib:
- Şahlar müəllim, bu yaxınlarda Rusiyanın paytaxtı Moskva şəhərində beynəlxalq elmi konfransda iştirak etmisiniz. Bu barədə məlumat vermənizi istərdik. ümumiyyətlə, konfransın əhəmiyyəti nədər ibarətdir?
- Rusiyanın Pedaqoji və Sosial Elmlər Akademiyası və Rusiya Təhsil Akademiyasının təşkilatçılığı ilə keçirilən konfransda iştirak etmək üçün aprelin 23-dən 28-nə qədər Moskvada oldum. Konfransın leytmotivi təhsilin dirçəldilməsi idi. Rusiya prezidenti Dmitri Medvedevin bu sözü (vozrojdenie) konfransın şüarı kimi götürülmüşdü. Konfransda 21 ölkənin nümayəndəsi iştirak edirdi. Aprelin 24-də Pedaqoji və Sosial Elmlər Akademiyasının yığıncağı Moskva Alimlər Evində keçirildi. Hansı ki, bu bina çox tarixi yerdir və tarixi hadisələrlə zəngindir. Saxarovun akademiyadan uzaqlaşdırılmasından tutmuş, Xruşşovun akademiyaya üzv seçilməməsi bu binada baş verib. Yığıncağı Pedaqoji və Sosial Elmlər Akademiyasının prezidenti Valeri Tişkov giriş sözü ilə açdı və bundan sonra çox maraqlı məruzələr dinlənildi. Akademik David Feldşteyn “Təhsil prosesinin nəzəri və metodoloji təminatlı məsələləri və müasir uşaqlığın məğzi” mövzusunda çıxış etdi. Bu mövzunun məcmusu insan faktoru ilə bağlı idi. O, insanların keçdiyi mərhələlərdən olan uşaqlıq mərhələsinə toxundu. Dedi ki, indiki uşaqlıq informasiya-kommunikasiya vasitələrinin əhatəsindədir. Ona görə yüz illər ərzində toplanmış pedaqoji praktika indiki proseslərə təsir edə bilmir. Yəni, uşaqları düzgün tərbiyə etmək üçün mürəkkəb mühit yaranıb. Daha sonra isə təhsilə baxış məsələləri ortaya qoyuldu.
- Alimlərin bu məsələyə dair baxışları necə idi? Müasir təhsil sistemi və təhsil sahəsində inteqrasiya məsələləri müzakirə mövzusu oldumu?
- Bu haqda çıxış edən akademik Mixail Kabatçenko təklif etdi ki, orta məktəblərdə dərsliklərdən tarix fənni çıxarılsın. Pedaqoqların Sülh və Qarşılıqlı Anlaşma Beynəlxalq Hərəkatının Koordinasiya Şurasının prezidenti olan Kabatçenko fikrini belə əsaslandırdı ki, bütün tarix kitabları müharibələrin tarixidir. O, bunun əvəzində dünyanın və ya millətlərin mədəniyyət tarixinin öyrənilməsini təklif etdi.
Növbəti gün isə konfrans Moskva Psixoloji Sosial İnstitutunun binasında keçirildi. İclaslar beş bölmədə davam etdi. Dördüncü bölmədə iştirak və çıxış etdim. Bu bölmə təhsil və sosial-mədəni mühit adlanırdı. Mənim çıxışımın adı “Biliyin qiymətləndirilməsinin fəlsəfəsi və metodologiyası” idi.
- Bu mövzunu seçməkdə zərurət nədən yaranmışdı?
- Təxminən beş-altı il öncə ölkəmizin bəzi rayonlarının məktəblərində 9 ballıq qiymətləndirmə sistemi tətbiq edilməyə başladı. O zaman mən bu sistemi öyrəndim və onun səhv sistem olduğunu gördüm. Eyni zamanda bu məsələni təhsil sahəsinin rəhbərliyinə də çatdırdım. Amma gördüm ki, məsələni elmi və fəlsəfi cəhətdən əsaslandırmasaq, çətin olacaq. çünki artıq mexanizm işə düşmüşdü. Onda mən “Biliyin qiymətləndirilməsinin fəlsəfəsi” adlı məqalə ilə çıxış etdim və onu Rusiyada təhsil portallarının birində yerləşdirdim. Göstərdim ki, beş ballıq, on ballıq və ya yüz ballıq qiymətləndirmə şkalaları mümkündür. Amma mümkün olmayanların biri 9 ballıq sistemdir ki, o da bizdə tətbiq olunur.
- Bu sistemin müsbət və mənfi cəhətləri nədən ibarətdir?
- Bilik asan və dəqiq qiymətləndirilməlidir. Şagird biliyi düzgün qiymətləndirilməyəndə, o, özünə qarşı ədalətsizliklə qarşılaşır. Bu gün şagirdin biliyini düzgün qiymətləndirilməyəndə, sabah o, işləyəndə ədalətsiz adama çevriləcək. Bütün bunlar cəmiyyətə təsir edir. Ona görə də biliyin qiymətləndirilməsi pedaqogikanın vacib problemlərindən biridir. Bu məqalə hələ 2004-cü ildə nüfuzlu nəşrlərdən olan “Narodnaya obrazovaniya” jurnalında çap olundu. Bundan bir il keçməmiş isə indiki Rusiya Xalqlar Dostuğu Universitetinin hüquq fakültəsinin 40 illiyi münasibətilə buraxılmış jurnala da həmin məqalə daxil edildi. Beləliklə, bu məqalə Rusiya təhsil ictimaiyyəti arasında geniş yayıldı. Məhz bu səbəbdən də mən həmin konfransa dəvət olunmuşdum. Həm də, o zaman həmin akademiyanın üzvü də seçildim. Ancaq qeyd etmək istəyirəm ki, məqalə pedaqoqlar qarşısında müzakirə olunmamışdı. Təxminən min nəfər alimin iştirakı ilə bu məqalənin təqdimatına ehtiyac duyurdum və bunu da etdim. Eyni zamanda çıxışım zamanı bir məsələ haqqında da fikrimi bildirdim ki, konfrans iştirakçıları üçün gözlənilməz oldu.
- Bu məsələ nə ilə bağlı idi?
- Mən Allahın varlığının riyazi isbatını konfrans iştirakçılarına təqdim etdim. Bu, nə deməkdir? Qısaca bunu belə demək olar:
Yüz suallı bir proqramın 60-nı bilən və 40-nı bilməyən bir öyrənci təssəvür edək. Bilinən hissənin bilinməyən hissəyə nisbətini bir “K” əmsalı ilə işarə edək. Aydındır ki, “K” əmsalı artdıqca, biliklər də artır. “K” sonsuzluğa yaxınlaşdıqca biliyin həcmi də çox böyüyür. Onda biliyi sonsuz olan məxluq kimdir? -sualıma konfrans iştirakçıları yerdən dedilər ki, Allah. Yəni, mütləq biliyə Allah malikdir. “K” sonsuzluğa yaxınlaşanda, bilik mütləq biliyə yaxınlaşır. Biz yalnız bir sahənin mütəxəssisləri ola biliriksə, Allah bütün elmləri bilir. Yer məxluqları ilə səma məxluqları arasında hökmən qadağan olunmuş böyük bilik zolağı var ki, biz heç vaxt bu zolağı keçə bilməyəcəyik.

Paylaş:

Baxılıb: 1412 dəfə