Azərbaycan Prezidenti regionun yeni geosiyasi mənzərəsini müəyyən edir

Bakı:

15°C

82%

5m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Siyasət / Azərbaycan Prezidenti regionun yeni geosiyasi mənzərəsini müəyyən edir

Azərbaycan Prezidenti regionun yeni geosiyasi mənzərəsini müəyyən edir

18.01.2022 [10:09]

Nurlan QƏLƏNDƏRLİ

Son zamanlar beynəlxalq münasibətlər sistemində - regional və qlobal miqyasda mürəkkəb proseslər cərəyan edir. Güc mərkəzləri arasında strateji mübarizə və rəqabətin kəskinləşməsi, ziddiyyətlərin və qarşıdurma hallarının artması, eləcə də əməkdaşlıq və təhlükəsizlik müstəvisində növbəti təmasların yaranması milli dövlətlərin yeni çağırışlarla üzləşməsini şərtləndirir.

Regional supergücə çevrilmiş Azərbaycan belə bir şəraitdə effektiv - milli maraqlara və müasir çağırışlara uyğun xarici siyasət həyata keçirməklə beynəlxalq arenada öz yerini möhkəmləndirir. Bu, ölkəmizin beynəlxalq münasibətlərin nüfuz və güc iyerarxiyasında yüksəlişini təmin edir. Ötən ilin siyasi-diplomatik mənzərəsini əks etdirən reallıqlar və hazırkı geosiyasi situasiya da onu göstərir ki, dünyanın nəzəri Azərbaycanda və regiondadır. Çünki Azərbaycanın yaratdığı geostrateji reallıqlar beynəlxalq ictimaiyyətin xüsusi diqqət mərkəzindədir. Bu isə Azərbaycan Prezidentinin regionun yeni geosiyasi mənzərəsini müəyyən etdiyini göstərir.

İlk növbədə qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsində qələbə qazanmaqla - tarixi ədaləti və ərazi bütövlüyünü bərpa etməklə yeni geostrateji reallıqlar yaradıb. Bu gerçəkliklər regionda dayanıqlı sülhün, etibarlı təhlükəsizliyin və perspektiv çoxtərəfli əməkdaşlığın təmin olunması üçün həm unikal, həm də universal imkanlar formalaşdırır. Bütün bu reallıqlar təkcə Azərbaycan dövləti üçün deyil, həm də region xalqları və ölkələri üçün gələcək inkişaf və rifah naminə strateji əhəmiyyət daşıyır, mühüm perspektivlər vəd edir. Ölkəmiz yeni şəraitdə - yeni reallıqlar fonunda regionda proseslərin tənzimlənməsi üçün həm vacib çağırışlarla, həm də müvafiq təklif və təşəbbüslərlə çıxış edir. Xüsusilə də, Azərbaycan regionda yeni nəqliyyat dəhlizinin yaranması - kommunikasiya xətlərinin bərpası ilə əlaqədar həm səmərəli, faydalı ideya və təkliflər irəli sürür, həm də əməli addımlar atır. Ümumiyyətlə, Azərbaycanın mövqeyi regional təhlükəsizlik və əməkdaşlıq müstəvisində tam adekvat yanaşma kimi xarakterizə olunur. Bu səpkidə bir neçə nümunəyə konkret faktlar və reallıqlar əsasında nəzər yetirmək məqsədəmüvafiq olar.

Məlumdur ki, ötən il dekabrın 15-də Belçika Krallığının paytaxtı Brüsseldə keçirilən Avropa İttifaqının (Aİ) Şərq Tərəfdaşlığının VI Sammitində səsləndirilən fikirlər postmünaqişə dövründə prosesləri tənzimləyən əsas qüvvənin - söz və nüfuz sahibinin Azərbaycan olduğunu təsdiqlədi. Növbəti dəfə aydın oldu ki, Azərbaycanın geostrateji iradəsi əsasında regionda yeni təhlükəsizlik mühiti yaranır, çoxtərəfli əməkdaşlıq platforması formalaşır və bu işbirliyi çətiri altında birləşmək yalnız iqtisadi mənfəət, siyasi dividend vəd edir. Bu prosesə isə süni müdaxilə etmək, reallıqları dəyişdirmək mümkün deyil. Bundan əvvəl isə Türkmənistanın paytaxtı Aşqabad şəhərində keçirilən İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) XV Zirvə Toplantısı beynəlxalq dialoq və əməkdaşlıq məkanı olan Azərbaycanın səmərəli ideya, təklif və təşəbbüslərinin regionda çoxtərəfli münasibətlərin inkişafı baxımından mühüm əhəmiyyətə malik olduğunu, perspektiv əməkdaşlığın əhatə dairəsinin genişləndirilməsinə dayanıqlı zəmin yaratdığını göstərdi. Yeri gəlmişkən, Zirvə toplantısında qəbul edilən Aşqabad sənədində əks olunan məsələlər Azərbaycanın milli-strateji maraqlarına tam adekvat oldu və yeni mərhələdə ölkəmizin mühüm rolunu, yüksək statusunu əks etdirdi. Sənəddə Azərbaycan xalqı və hökumətinin ərazilərin işğaldan azad edilməsi və ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpa olunması münasibətilə təbrik edilməsi isə xüsusi vurğulanmalıdır. Bu, bir daha onu göstərdi ki, 44 günlük müharibədə qələbə qazanaraq öz ərazi bütövlüyünün və tarixi ədalətin bərpasına nail olan Azərbaycanın yaratdığı reallıqlar təkcə respublikamız deyil, bütövlükdə region dövlətləri və güc mərkəzləri, o cümlədən İƏT üzvü olan dövlətlər üçün önəmlidir, həmçinin mühüm dividendlər vəd edir. Həmçinin İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində qəbul edilmiş hesabatlarda “Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderlərinin imzaladıqları sənədlərdə yer almış dəhliz” ifadəsinin öz əksini tapması Zəngəzur dəhlizi məsələsinin İƏT regionunda uğurla təşviq edildiyini göstərir. Bu da təsadüfi deyil, çünki Şərq-Qərb və Şimal-Cənub dəhlizlərinin önəmli hissəsinə çevriləcək Zəngəzur dəhlizi Avrasiyada kommunikasiya və inteqrasiyanı gücləndirəcək. Bununla yanaşı, 12 noyabr 2021-ci ildə İstanbulda Türk Dövlətləri Təşkilatının Səkkizinci Zirvə Görüşündə Azərbaycanın yaratdığı yeni reallıqlar xüsusi diqqət mərkəzində oldu. Toplantıda dövlətimizin başçısının Azərbaycan Respublikasının torpaqlarının azad edilməsini və ərazi bütövlüyünün bərpa olunmasını təmin edən, Türk birliyinə önəmli töhfə verən, regionda davamlı sülh və sabitliyə nail olunmasına yol açan tarixi Qələbə münasibətilə Türk Dünyasının Ali Ordeni ilə təltif olunması isə bu baxımdan xüsusi qeyd edilməlidir.

İkitərəfli münasibətlər çərçivəsində səmərəli və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq əlaqələrinin uğurla davam etdirilməsi də Azərbaycanın geosiyasi fəallığının göstəricisi, həmçinin uğurlu strateji kursun real nəticəsidir. Bu səpkidə son olaraq Prezident İlham Əliyevin Ukraynaya işgüzar səfərini xüsusi qeyd etmək lazımdır. Bu səfər, ilk növbədə, iki ölkə arasında çoxşaxəli münasibətlərin inkişafı baxımından olduqca mühüm əhəmiyyətə malikdir. Xüsusilə də, digər bir sıra sənədlərlə yanaşı, dövlət başçıları tərəfindən Birgə Bəyannamənin imzalanması Azərbaycan-Ukrayna münasibətlərində yeni səhifənin açıldığını göstərir. Təsadüfi deyil ki, Prezident Volodimir Zelenski “Mən bunu tarixi bir səfər adlandırıram. Bizim çox əhatəli əməkdaşlığımız var”,-deyə bildirib. Ən mühüm məqamlardan biri isə Azərbaycan ilə Ukrayna arasında strateji təmasların regional təhlükəsizlik baxımından mühüm əhəmiyyət daşımasıdır. Bu baxımdan, suverenlik və ərazi bütövlüyü məsələlərində, beynəlxalq səviyyədə müəyyən edilmiş sərhədlərin qorunması ilə əlaqədar qarşılıqlı dəstəyin göstərilməsi fundamental məsələdir. Paralel olaraq Xəzər və Qara dəniz hövzələrində təhlükəsizlik məsələləri ilə bağlı birgə təşəbbüslərin irəli sürülməsi və ortaq yanaşmanın sərgilənməsi Azərbaycan-Ukrayna münasibətlərinin regionda sabitlik və əməkdaşlıq baxımından vacib önəm daşıdığını göstərir. Yeri gəlmişkən, Prezident İlham Əliyev “Müstəqillik dövründə Ukrayna və Azərbaycan hər zaman bir-birini dəstəkləmişlər, hər zaman bir-birinin müstəqilliyini, ərazi bütövlüyünü, suverenliyini dəstəkləmişlər və bu dəstək bu gün birgə imzaladığımız Birgə Bəyannamədə də öz əksini tapır”, - deyə bildirib. Nəticə etibarilə, bütün bu reallıqlar ölkəmizin regional və beynəlxalq siyasətdə önəmli rolunu - müstəsna yerini göstərir.

Paylaş:

Baxılıb: 976 dəfə