İslamofobiya, yoxsa religiyafobiya...
08.06.2022 [10:31]
Rəsmi Dehli müsəlmanlara qarşı aparılan terrorun qarşısını alacaqmı?
Pərviz SADAYOĞLU
Qlobalizmin geniş vüsət aldığı müasir dövrdə tolerantlıq, dözümlülük və qarşılıqlı anlaşma kimi dəyərlər ikinci plana inteqrasiya edilməkdədir. Uzun illərdən sonra yenidən faşizm, rasizm, dini və irqi dözümsüzlük, ayrı-seçkilik kimi hallar intensivləşərək davam edir. Bunun nəticəsidir ki, leksikona islamofobiya kimi sözlər əlavə olunub. Dünyanın “demokratiya beşiyi” sayılan ölkələrdən zaman-zaman bu kimi addımlar və bəyanatlar səslənsə də, sivilizasiyanın beşiklərindən sayılan qoca şərqdə də eyni mühit formalaşmaqdadır. Məsələn, Hindistan son illərdə bu hallara görə “öncül” sırada yer alır desək, yanılmarıq. Hətta son dövrlərdə bu addımlar daha da intensivləşib. Bunun nəticəsidir ki, Hindistan hökumətinin dini konsepsiyasını radikalizm üzərində yeniləmək cəhdləri və ölkədə islam inancında olan əhalini sıxışdırmağına başqa adlarla haqq qazandırmağa çalışması beynəlxalq mətbuatın əsas müzakirə mövzusuna çevrilib. Qeyd edək ki, Hindistan hökuməti BMT-yə müraciət edərək “islamofobiya” ifadəsinin “religiyafobiya” ifadəsi ilə dəyişdirilməsini istəyir. Hindistan mövqeyini belə əsaslandırır ki, dünyada dini dözümsüzlük, diskriminasiya bir çox dinlərə qarşı həyata keçirilir, ancaq səmavi dinlərə qarşı aktlar önə çıxarılır. İlk baxışda normal qarşılana biləcək bu təklifin arxasında fərqli maraqların dayandığı ortadadır. Belə ki, Hindistan bununla özünün müsəlmanlara qarşı yeritdiyi siyasətinin üzərinə pərdə salmağa salışır. Eləcə də, özünə qarşı islam amili ilə presedent yaradılmaması üçün “narahat olduğunu” sərgiləyir. Son illərdə Hindistan hökuməti ictimai rəyi özünün diplomatik arqumentinə çevirmək üçün əlinin altında olan siyasi qüvvələrdən də maksimum istifadə etməkdədir. Başqa sözlə, Hindistan hökumətinin islamofobiya yanaşması ilə həmin gedişləri paralellik təşkil edir.
Zorakılıq və ekstremizm çağırışları günü-gündən artır
Bir müddət öncə Hindistanın “Bharatia Canata” partiyasının funksionerləri Məhəmməd peyğəmbərə qarşı təhqiramiz ifadələr işlədiblər. İslam peyğəmbərinin təhqir edilməsi isə bir sıra müsəlman ölkələrinin etirazı ilə qarşılanıb. Hətta həmin dövlətlərin ali strukturları ölkələrindəki Hindistan səfirlərini çağıraraq nota təqdim ediblər. Qətər və Küveyt Hindistandakı islamofobiya meyillərinin peyğəmbərin təhqiri ilə müşayiət olunmasına görə üzrxahlıq tələbi səsləndiriblər. Hər iki ölkə hesab edir ki, bu cür mesajlar İslam dini haqqında məlumatsızlıqdan irəli gəlir. Nəzərə alsaq ki, İslam dini Hindistan da daxil olmaqla, dünya sivilizasiyasında böyük rol oynayıb, görünür rəsmi Dehli bu düşüncənin üzərindən xətt çəkmək niyyətindən əl götürmür. Bu, müsəlmanların hədəfə alınmasının davam edəcəyini, zorakılıq və ekstremizm çağırışlarının artacağını deməyə əsas verir. Çünki Hindistan məqsədli niyyətlərini sistemli və döyüşə hazır vəziyyətə gətirib. Bu ölkənin ictimai-siyasi həyatının bütün sahələrində İslama qarşı təhlükəli meyillər formalaşdırılır.
Hindistanda müsəlman olmaq risk faktoruna çevrilib
Bu ilin aprelində Hindistanda “Bharatia Canata” partiyasının (BJP) lideri Yaşpal Suvarna ölkədə ictimai yerlərdə hicabın qadağan ediləcəyini söyləmişdi. Hindistanda müsəlmanlara qarşı ən böyükmiqyaslı hücumlardan biri də elə aprel ayında hicablı qadınlara qarşı həyata keçirilmişdi. Hindistanın cənubundakı Karnataka əyalətində hicablı tələbələr indi “persona non qrata” kimi qəbul edilirlər. Hindu millətçi partiyası olan BJP bir neçə gün ərzində bütün hicablı tələbələrin məktəblərə daxil olmasını qadağan edib. Bu qadınlar iş yerinə ancaq hicablarını çıxarmaqla daxil ola bilirdilər. Fransada nəşr olunan “Liberation” qəzetinin əlaqə saxladığı 17 yaşlı hindistanlı müsəlman tələbə deyir ki, onlara hicabla sinifdə otura bilməyəcəkləri deyilib: “Ona görə də dostlarım və mən içəri girməkdən imtina etdik. Bəs niyə birdən-birə qaydaları dəyişirlər? Gələn həftə imtahanlarımız olanda bu normaldır? 10-18 yaş arası minlərlə tələbə bu qadağanın qurbanı olur”.
Xarici mətbuatın yazdığına görə, ölkədə müsəlman olmaq son zamanlar risk faktoruna çevrilib. Anti-islam siyasəti son dövrlərdə açıq-aşkar hal alıb. Bu siyasətin məqsədi “işğalçı” kimi təqdim edilən Hindistan müsəlmanlarının sosial, siyasi və iqtisadi hüquqlarını zəiflətmək və təcrid etməkdir. Ölkədə ən azı ayda bir dəfə müsəlmanlara qarşı yüksək təzyiq hadisəsi müşahidə olunur.
Bu ilin aprelində Hindistanın Racastan əyalətində Karauli seçki dairəsində də komendant saatı elan edilmişdi. Təxribat törətmək istəyən hinduların başçılığı ilə keçirilən mitinqdən sonra bölgədə gərginlik artmışdı. Hindu fəalları iddia edirdilər ki, müsəlmanlar hinduların Yeni ili münasibəti ilə Ramın qarşısında baş əyərək “Qələbə Allah Ramaya məxsusdur” deyəcəklər. Həmin zaman toqquşmalarda 35 nəfər yaralanmışdı.
Bu ölkədəki dini ayrı-seçkilik özünü bir çox faktlarla ortaya qoyur. Məsələn, ?? əsrdə tikilmiş və 1992-ci ildə radikal hindular tərəfindən dağıdılmış Babri məscidi ilə bağlı Hindistanda ən yüksək məhkəmə instansiyasının bəraət qərarı bunun əsl sübutudur. Babri məscidinin dağıdılmasına rəhbərlik edən keçmiş baş nazir Lal Krişna Advani də daxil olmaqla, 32 hindu lideri 2020-ci ildə irəli sürülən ittihamlardan bəraət aldı. Bəraət qərarından Ali Məhkəmə məscidin yerləşdiyi torpağın hindulara aid olduğunu bəyan etdi. Mübahisəli qərardan cəmi 4 ay sonra baş hakim Ranjan Qoqoin parlamentin yuxarı palatasına təyin edilib.
Müsəlman qadınlara qarşı aparılan təhlükəli kampaniyalar genişlənir
Bu kimi faktlar sadalandıqca bitməz. 2002-ci ildə Hindistanın qərbindəki Qucarat əyalətində hindular tərəfindən 2000-dən çox müsəlmanın qətlə yetirilməsi ölkə tarixində qara iz buraxıb. Keçmişdən bu günə qədər təkrar-təkrar yaranan islamofobiya dalğası hər cür cinayət əməllərinə təkan verən ekstremist qruplar tərəfindən qızışdırılır. “Mübariz faşist qrupu” sayılan Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) ideologiyasından ilhamlanan hindu millətçilərindən ibarət Sanq Parivar bu qrupların ən məşhurudur. Sanq Parivarın hökumətdəki təsiri və mövcudluğu isə hamıya məlumdur. Xarici mətbuatın bildirdiyinə görə, Sangh Parivarın alt qrupları halal qida və digər dini mövzuları hədəf alan müsəlmanlara qarşı hücumlara başlayıb. Bununla yanaşı, Hindistanda müsəlmanlara qarşı soyqırım ideyalarını, hətta müsəlman qadınların cinsi alçaldılmasını təbliğ edən və onları kölələşdirməyə çalışan “Sulli Deals” və “Bulli Bai” kimi təcrübələrdən istifadə edən bir çox sosial media hesabları belə mövcuddur.
“The Indian Express”in məlumatına görə, yüzdən çox müsəlman qadın, jurnalist və fəal onların adlarının “hərracda satmağı” təklif edən saytda qeyd edildiyini öyrənib. Ötən ilin iyul ayında BBC 80-dən çox müsəlman qadının “Sulli Deals” saytında və proqramında fotoprofillərinin yaradıldığını, onların “günün sövdələşmələri” kimi təsvir edildiyini yayımlamışdı. Burada işlədilən “Sulli” ifadəsi hindu sağçı trolları tərəfindən müsəlman qadınlara istinad etmək üçün istifadə olunur və hindi dilində aşağılayıcı termindir. Bu təcrübə Hindistan hakimiyyətinin hindu millətçiliyinə qarşı çıxan qadınları alçaltmaq məqsədi daşıyır. Düzdür, sonradan bununla bağlı ilk şübhəlinin, 21 yaşlı gəncin həbs edildiyi söylənsə də, onun bu fəaliyyətdə tək olmasına inananlar az olmuşdu.
Dünya bu ayrı-seçkiliyə susmamalıdır...
Hindistanda müsəlmanlara qarşı baş verən dəhşətli faktlar dünyanın aparıcı dövlətlərinin diqqətindən də yayınmır. Bunun nəticəsidir ki, Amerika Birləşmiş Ştatları sözügedən mövzuda Hindistana qarşı münasibətdə sərtlik nümayiş etdirir, dövlət katibi Entoni Blinken Hindistanda insanlara və ibadət yerlərinə artan hücumlardan narahatlığını ifadə edir. Bununla belə, Hindistan dünyanın çağırışlarına məhəl qoymadan öz bildiyini etməkdə israrlı görünür. Çoxmillətli və çoxdinli ölkə olsa da, multikultural həyat tərzini tam şəkildə rədd edən Hindistan primitiv insan hüquq və azadlıqlarını təmin etmir. Bunun qarşılığında isə “ayrı-seçkilik bəlası” pərdəsinə bürünmək üçün BMT-yə məlum müraciəti edir.
Xəbər lenti
Hamısına baxSiyasət
09 Noyabr 21:31
Siyasət
09 Noyabr 20:31
Gündəm
09 Noyabr 18:56
İqtisadiyyat
09 Noyabr 18:41
Xəbər lenti
09 Noyabr 18:14
Siyasət
09 Noyabr 17:20
Sosial
09 Noyabr 16:32
Dünya
09 Noyabr 15:18
YAP xəbərləri
09 Noyabr 14:58
Siyasət
09 Noyabr 13:25
Gündəm
09 Noyabr 13:22
YAP xəbərləri
09 Noyabr 12:48
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:55
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:37
İdman
09 Noyabr 11:14
Gündəm
09 Noyabr 10:35
Siyasət
09 Noyabr 10:13
Siyasət
09 Noyabr 10:12
Gündəm
09 Noyabr 09:56
MEDİA
09 Noyabr 09:29
Sosial
08 Noyabr 23:19
Sosial
08 Noyabr 22:54
Hərbi
08 Noyabr 22:16
İqtisadiyyat
08 Noyabr 21:31
Siyasət
08 Noyabr 20:55
Dünya
08 Noyabr 20:32
Sosial
08 Noyabr 19:20
Siyasət
08 Noyabr 19:19
Siyasət
08 Noyabr 19:18
Sosial
08 Noyabr 19:17
Xəbər lenti
08 Noyabr 19:16
Gündəm
08 Noyabr 18:49
Dünya
08 Noyabr 18:25
Xəbər lenti
08 Noyabr 18:02
Dünya
08 Noyabr 17:42
Gündəm
08 Noyabr 17:24
Gündəm
08 Noyabr 17:13
Dünya
08 Noyabr 16:30
Dünya
08 Noyabr 15:26
Dünya
08 Noyabr 14:51
Dünya
08 Noyabr 14:39
Xəbər lenti
08 Noyabr 13:42
Dünya
08 Noyabr 13:14
Siyasət
08 Noyabr 13:11
Dünya
08 Noyabr 12:48
Gündəm
08 Noyabr 12:16
Gündəm
08 Noyabr 12:15
Gündəm
08 Noyabr 12:12
Gündəm
08 Noyabr 11:42
Gündəm
08 Noyabr 11:25
Siyasət
08 Noyabr 10:58
YAP xəbərləri
08 Noyabr 10:35
Sosial
08 Noyabr 10:12
İqtisadiyyat
08 Noyabr 09:56
Xəbər lenti
08 Noyabr 09:39
MEDİA
08 Noyabr 09:34
Analitik
08 Noyabr 09:12
Siyasət
08 Noyabr 08:52
Ədəbiyyat
08 Noyabr 08:28
Gündəm
08 Noyabr 00:26
YAP xəbərləri
07 Noyabr 23:52
Gündəm
07 Noyabr 21:41
Gündəm
07 Noyabr 21:10
YAP xəbərləri
07 Noyabr 21:08
Gündəm
07 Noyabr 20:24
YAP xəbərləri
07 Noyabr 18:30
Sosial
07 Noyabr 18:22
Dünya
07 Noyabr 17:51
Elanlar
07 Noyabr 16:51
Xəbər lenti
07 Noyabr 16:48

