Valideynlərin nəzərinə...

Bakı:

17°C

82%

6m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / MEDİA / Valideynlərin nəzərinə...

Valideynlərin nəzərinə...

07.06.2024 [10:35]

Sağlam qida sağlam fiziki inkişaf deməkdir!

Hər bir uşağın özünəməxsus xüsusiyyətləri var. Bu xüsusiyyətlər təkrarolunmaz sayılsa da, uşaqlar inkişaf dövründə eyni mərhələləri keçir və bu mərhələləri müşayiət edən ehtiyaclarla üzləşirlər. Ona görə də valideynlərin uşağın inkişafı mərhələləri, onların fizioloji böyümə prosesi və mənəvi inkişafı haqqında maariflənməsi çox vacibdir.

ABŞ-da uşaq həkimləri arasında populyar bir inam var. Onlar hesab edirlər ki, uşağın fiziki sağlamlığının əsasında onun psixososial sağlamlığı dayanır. Belə ki, uşağın psixososial durumu qaydasında olarsa, o zaman onun fiziki sağlamlığı da yerində olacaq.

Uşaqların fiziki və mənəvi inkişafı üçün sağlam qidalanma da mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Uşaq orqanizminin hərtərəfli inkişafı və sağlamlığı üçün düzgün və səmərəli qidalanma ən vacib şərtlərdən biridir. Belə ki, uşaqlıq dövrü insan orqanizminin sonrakı fiziki, əqli inkişafında xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Araşdırmalara görə, meyvə və tərəvəz yeyən uşaqların psixi sağlamlığı daha yaxşı olur və bu, onların akademik nailiyyətlərinə birbaşa təsir edir.

Qeyri-düzgün və nizamsız qidalanma nəticəsində isə uşaqlar əqli və fiziki inkişafdan geri qalır, eləcə də çəki problemləri ilə qarşılaşırlar ki, bu da gələcəkdə ciddi sağlamlıq problemlərinə yol açır. Xüsusən də zərərli qidalanma vərdişləri uşaqlarda piylənmənin inkişaf etməsində əsas rol oynayır.

Valideyn övladının fiziki inkişafını istəyirsə...

Həkim-pediatr Ramilə Məmmədova “Yeni Azərbaycan”a açıqlamasında bildirib ki, sağlam qida sağlam fiziki inkişafdır: “Qidalar və qidalanma vərdişləri uşaqların psixi və fiziki sağlamlığında açar rolunu oynayır. Düzgün və balanslaşdırılmış qidalanma uşaqların sağlamlığını müəyyən edən vacib amillərdəndir. Qida rasionu uşağın əqli qabiliyyətinin, yaddaşının və intellektinin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Valideynlər övladının fiziki və zehni inkişafının artmasını istəyirlərsə, onların qida rasionuna diqqət etməlidirlər. Balanslı səhər yeməyi beynin işini gücləndirir, yaddaş və düşünmə qabiliyyətini yaxşılaşdırır, biliyin qavranılmasına kömək edir”.

Zəif qidalanma zəif sağlamlıq...

Həkim vurğulayıb ki, bir çox uşağın gündəlik qida rasionunda yüksək miqdarda şəkər, rafinə olunmuş nişasta, asitli içkilər, süni yağlar, qida boyaları, müxtəlif qatqı və qoruyucu maddələr olur. Bu qidalanma tərzi çox yüksək enerjini əhatə edir və eyni zamanda təməl qida maddələrindən əskik qidalanma sistemi deməkdir: “Həmin qidalar övladlarımızın öyrənmə bacarıqlarında, psixi hallarında və davranışlarında dalğalanmalara səbəb olur. Zəif qidalanma zəif sağlamlıq deməkdir. Çox zaman hazırlanması və alınması rahat olan hazır qidalarla övladlarımızın sağlamlığını öz əllərimizlə zədələyirik. Bu cür qidalanma ilə bədənimizin və beynimizin yaşamaq funksiyası üçün vacib olan qidaları ya əskik, ya da heç qəbul etmirik”.

Maye qəbulu vacibdir...

R.Məmmədovanın sözlərinə görə, uşaqların qidalanması ilə bağlı vacib amillərdən biri də maye qəbuludur: “Onların suya olan tələbatı daha çoxdur. Buna görə də uşaqlar gün ərzində kifayət qədər su və maye qəbul etməlidirlər. Xüsusən də piylənmə riskindən qorumaq üçün uşaqların gündəlik qida rasionunda isti duru yeməklərin, meyvə-tərəvəzin olması da şərtdir. Uşaqların qidalanmasında yaşı, fiziki yüklənməsi, əqli gərginliyi və digər amillər mütləq nəzərə alınmalıdır. Bunun üçün uşaqların psixi və fiziki sağlamlıqlarını qorumaq naminə onlara yedirtdiyimiz qidalar haqqında ətraflı məlumata sahib olmalıyıq”.

Omeqa yağının faydaları

Peditar həmçinin uşaqların beyin inkişafı və lazımi funksiyaları yerinə yetirməsi üçün Omeqa-3, Omeqa-6 kimi təməl yağların faydasından da danışıb: “Bunlar orqanizm tərəfindən istehsal oluna bilmədiyi üçün onları qida yolu ilə almağımız vacibdir. Esensial yağlar üçün ən yaxşı mənbə dəniz məhsullarıdır. Son tədqiqatlar göstərir ki, immun sistemi, ürək və beyin sağlamlığı üçün uşaqlarımıza verdiyimiz Omeqa-3 onların tez oxuma, hesablama, diqqət və yaddaşlarında olan problemlərinin həllinə kömək edir”.

Yeganə BAYRAMOVA

Məqalə “Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi”nin maliyyə dəstəyi ilə “Uşaq və gənclərin fiziki və mənəvi inkişafı” istiqaməti üzrə hazırlanmışdır

Paylaş:

Baxılıb: 485 dəfə