Qalmaqallı qanun qəbul edildi...

Bakı:

19°C

72%

7m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Analitik / Qalmaqallı qanun qəbul edildi...

Qalmaqallı qanun qəbul edildi...

18.05.2024 [11:15]

ABŞ Prezidenti veto hüququndan istifadə edəcəkmi?

N.BAYRAMLI

ABŞ Konqresinin Nümayəndələr Palatası Prezident Cozef Baydenin administrasiyasından İsrailə fasiləsiz silah tədarükünü təmin etməyi tələb edən qanun layihəsini təsdiqləyib. Sənədin lehinə 224 konqresmen çıxış edib, 187 nəfər isə əleyhinə səs verib. Bundan əvvəl İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu bildirmişdi ki, ölkə ABŞ-ın köməyi olmadan Qəzzada qalib gələ bilər. Lakin Ağ Ev bəyan etmişdi ki, ABŞ Rəfahda hərbi əməliyyatların başlayacağı təqdirdə İsrailə bir sıra silahlar verməyəcək. Buna görə də, hələ öncədən Nümayəndələr Palatasının təqdim etdiyi qanuna Prezident Co Baydenin veto qoymaq niyyətində olduğu bildirilirdi. Bu barədə “The Hill” qəzeti Ağ Evə istinadən xəbər yaymışdı. Qanun layihəsi israilliləri dərhal müdafiə vasitələri ilə təmin etməyə çağırır, Baydenin təchizatı dayandırmaq qərarını pisləyir və İsrailin özünümüdafiə hüququnu təsdiqləyir.

Belə bir şəraitdə “The Wall Street Journal” (WSJ) məlumat yayıb ki, ABŞ Prezidenti Cozef Baydenin administrasiyası İsrailə dəyəri 1 milyard dollardan çox olan yeni silahların verilməsi təklifi üzərində işləyir. Məlumata görə, buna 700 milyon dollarlıq tank sursatları, 500 milyon dollarlıq taktiki maşınlar və 60 milyon dollarlıq minaatan mərmiləri daxildir. Nəşrin qeyd etdiyi kimi, silah tədarükünü davam etdirmək qərarı Baydenin İsrail hakimiyyəti ilə fikir ayrılıqlarını dərinləşdirmək istəmədiyini göstərir. Göründüyü kimi, bir tərəfdən Baydenin Nümayəndələr Palatasının qəbul etdiyi qanuna veto qoyacağı bildirilsə də, digər tərəfdən ABŞ administrasiyası yaxın müttəfiqi olan İsraili silahlandırmaqda davam edir. Əslində, sözügedən qanunla bağlı Bayden administrasiyası veto qərarı ilə İsrailə müəyyən silahların verilməsinin bloklanmasını nəzərdə tutur. Yəni burada İsrailə silah göndərilməsinin tamamilə dayandırılmasından söhbət getmir. Bu səbəbdən də, qanuna veto qoymaq istəyən Bayden paralel olaraq İsrailə 1 milyard dollarlıq silah tədarük edilməsini nəzərdən keçirir.

Ümumiyyətlə, Yaxın Şərqdə vəziyyət gərgin olaraq qalır. Qəzza bölgəsində baş verənlər İsrail ilə Fələstin arasında uzun illərdir ki, davam edən ədavətin bitməsi üçün indiyədək görülən bütün işlərin fiaskoya uğradığını göstərir. Müəyyən beynəlxalq güclər bu regionda münaqişənin davam etməsinə maraqlıdır. Burada əsas rolu isə ABŞ oynayır. Ötən ilin oktyabrında münaqişənin yenindən alovlanmasından sonra rəsmi Vaşinqton digər ölkələrin sülh təşəbbüslərinin qarşısını alır, eləcə də yüksək rəsmi şəxslər region ölkələrinə səfər edərək onları vəziyyətə müdaxilə etməmək üçün təhdid edir.

Bu arada Baş nazir Binyamin Netanyahu ABŞ-ın dəstəyi olmadan da Rəfahda əməliyyat keçirməsini istisna etməyib: “Ümid edirəm ki, Birləşmiş Ştatlar ilə ortaq anlaşmaya gələ bilərik, onlarla danışırıq, lakin son nəticədə millətimizin həyatını qorumaq üçün etməli olduğumuzu edirik”. O, Rəfahdakı hərəkətlərlə bağlı ABŞ ilə fikir ayrılıqlarını etiraf edib, lakin deyib ki, İsrailin səyləri ölkənin yaşaması və gələcəyini təmin etmək üçün zəruridir.

Netanyahu həmçinin qeyd edib ki, Qəzza zolağında hakimiyyətin ötürülməsi üçün əsas şərt Fələstinin radikal HƏMAS hərəkatının məhv edilməsidir. Baş nazir yayımladığı videomüraciətdə bildirib: “Qəzza zolağında hakimiyyətin başqasına təhvil verilməsinin hazırlanmasının ilk şərti HƏMAS-ın məhv edilməsidir. Bunu bəhanəsiz etmək lazımdır”. Netanyahu əlavə edib ki, 2023-cü il oktyabrın 7-də baş vermiş dəhşətli qırğından sonra hərəkatın məhv edilməsi əm?ini verib: “Nə qədər ki, HƏMAS yerində qalacaq, başqa heç kim Qəzzada mülki idarəçiliyi öz üzərinə götürməyəcək”. Qeyd edək ki, bundan əvvəl İsrailin müdafiə naziri Yoav Qallant da keçirdiyi mətbuat konfransı zamanı HƏMAS-ın məğlubiyyətindən sonra Qəzza zolağında İsrailin hərbi və mülki idarəçiliyinin tətbiqinə qarşı çıxış edib və gələcəkdə anklavı idarə etmək üçün yerli, düşmən olmayan alternativin yaradılmasına çağırıb.

Bir sıra dövlətlər bölgədə atəşkəsin elan olunmasına, tərəfləri sülhə gəlməyə çağırır. Türkiyə, regiondakı ölkələr, xüsusilə, Qətər, Misir və Səudiyyə Ərəbistanı sabitliyin bərpası üçün müxtəlif təşəbbüslərlə çıxış edir. Amma ortada müsbət nəticə yoxdur. Bugünlərdə Dohada keçirilən Qətər İqtisadi Forumunda Qətər hökumətinin başçısı, xarici işlər naziri Şeyx Məhəmməd bin Əbdül Rəhman Əl Tani deyib ki, Qəzza zolağında atəşkəs danışıqları fələstinli məcburi köçkünlərin əksəriyyətinin sığındığı Rəfahda İsrailin başlatdığı əməliyyat səbəbindən dalana dirənib: “Son bir neçə həftədə biz müəyyən impuls görürdük, lakin təəssüf ki, danışıqlar prosesi düzgün istiqamətdə getmədi. Biz indi demək olar ki, tamamilə dalana dirənmiş vəziyyətdəyik. Rəfahla bağlı baş verənlər bizi geri atdı”.

Görünən odur ki, müəyyən beynəlxalq güclər Yaxın Şərqdə sülhün təmin olunmasını istəmir. Bu səbəbdən də, regionda qanlı hadisələr səngimir.

Paylaş:

Baxılıb: 582 dəfə