Tərəvəzçiliyin inkişafı istiqamətində atılan addımlar mühüm nəticələr verir

Bakı:

15°C

82%

5m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / MEDİA / Tərəvəzçiliyin inkişafı istiqamətində atılan addımlar mühüm nəticələr verir

Tərəvəzçiliyin inkişafı istiqamətində atılan addımlar mühüm nəticələr verir

15.06.2021 [08:05]

Regionlarda istixanalarda və çöl sahələrində yetişdirilən məhsulların istehsalı prosesi uğurla davam etməkdədir

Məlum olduğu kimi, ölkəmizdə həyata keçirilən məqsədyönlü siyasət nəticəsində iqtisadiyyatın digər sahələri ilə yanaşı, aqrar sektorun inkişafında da ciddi nailiyyətlər əldə edilməkdədir. Ümumiyyətlə, son 17 il ərzində həyata keçirilən regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət proqramları çərçivəsində görülən işlər kənd təsərrüfatının inkişafı üçün də mühüm əhəmiyyət daşıyıb. Onu da qeyd edək ki, ötən dövrdə atılan addımlar həmçinin aqrar sahədə məhsul istehsalçılarına göstərilən dövlət dəstəyi, kənd təsərrüfatının digər sahələri kimi, tərəvəzçiliyin və kartofçuluğun inkişafı üçün də geniş imkanlar yaradıb. Əksər ekspertlərin də fikrincə aqrar sektorun bu sahələrinin inkişafına son illərdə dövlət tərəfindən ciddi diqqət yetirilməsi idxaldan asılılığı azaltmaq baxımından da mühüm əhəmiyyət daşıyır.

Bu məqamda vurğulanmalıdır ki, son illərdə ölkə üzrə fermerlərə dəstək tədbirləri çərçivəsində edilən yardımların həcmi artırılır, onların xarici bazarlara çıxış imkanları genişləndirilir. Regionlarda lazımi infrastrukturun yaradılması sayəsində məhsulunu qoruyub saxlaya bilən fermer yeni innovativ tədbirlər nəticəsində bu məhsulun yüksək qiymətə satabilmə imkanı da əldə edir. Bu isə öz növbəsində, kənd təsərrüfatının digər gəlirli sahələri kimi, tərəvəzçiliyə də marağın hər keçən gün artmasına yol açır.

Yeri gəlmişkən, qeyd edək ki, ölkəmizdə tərəvəzçiliyin və kartofçuluğun inkişafı istiqamətində də mühüm layihələr həyata keçirilir. Elə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Tərəvəzçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun yenidən qurulması, “Kartof və tərəvəz toxumları istehsalı” kompleksinin yaradılması da bu istiqamətdə atılan mühüm addımlar sırasındadır. Xatırladaq ki, əsaslı şəkildə yenidən qurulan Tərəvəzçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun və “Kartof və tərəvəz toxumları istehsalı” kompleksinin açılışında Prezident İlham Əliyev də iştirak edib və bu sahə ilə bağlı mühüm göstəriş və tövsiyələrini verib. Ümumiyyətlə, sözügedən kompleks tərəvəzçiliyin inkişafında yeni texnologiyaların tətbiqində, yeni toxum sortlarının yetişdirilməsində də mühüm addımları ilə seçilir.

Yeri gəlmişkən, bu il iyunun 7-də Tərəvəzçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunda yeni tərəvəz və kartof sortlarının dequstasiyası keçirilib. Tədbirdə institutda yaradılmış dequstasiya komissiyasının üzvləri, həmçinin Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin müvafiq şöbələrinin məsul şəxsləri, nazirliyin elmi-tədqiqat institutlarının rəhbərləri və digər qonaqlar iştirak ediblər. Yeni yaradılmış sortlar haqqında institutun rəhbəri Elmar Allahverdiyev və seleksiyaçı alimlər iştirakçılara ətraflı məlumat veriblər. Dequstasiya üçün institutun seleksiyaçı alim və mütəxəssisləri tərəfindən yaradılmış pomidor, bibər, xiyar və kartof bitkilərinin yeni sortları təqdim olunub. Təqdim olunmuş tərəvəz və kartof sortları təyinatına, yetişkənliyinə, biokimyəvi tərkibinə görə bir-birindən fərqlənir. Qeyd edilməlidir ki, yeni sortlar bir neçə parametr üzrə qiymətləndirilib. Belə ki, burada dad keyfiyyəti, əmtəəlik forması, biokimyəvi tərkib və digər parametrlər əsas götürülüb. Qiymətləndirmə beş ballıq sistem üzrə aparılıb. Burada pomidorun 10, xiyarın 3, bibərin 2 və kartofun 6 yeni sortu təqdim olunub. Pomidor, xiyar və bibər sortlarının istixana şəraitində becərilməsi nəzərdə tutulur.

Kartofçuluqdan söz düşmüşkən, vurğulamaq yerinə düşər ki, hazırda da regionlarda bu sahədə uğurlu nəticələr əldə edilir. Belə ki, cari ilin əvvəlindən mayın 1-dək tarlalardan ümumilikdə 44,5 min ton və ya əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən 2,1 faiz çox kartof, 108,8 min ton və ya 1,8 faiz çox tərəvəz toplanıb. Dövlət Statistika Komitəsinin yaydığı məlumata əsasən, ötən ilin yanvar-aprel ayları ilə müqayisədə kənd təsərrüfatının ümumi məhsulu 2,3 faiz, o cümlədən heyvandarlıq məhsulları istehsalı 2,3 faiz, bitkiçilik məhsulları istehsalı isə 2,6 faiz artıb.

Məlum olduğu kimi, mövsümün başlanğıcı ilə əlaqədar olaraq hazırda regionlarda istər istixanalarda, istərsə də çöl sahələrində yetişdirilən məhsulların istehsalı prosesi gedir, istehlakçılara məhz bu şəraitdə yetişdirilən tərəvəz və kartofun təklif edildiyi müşahidə olunur.

Eyni zamanda, hazırda ölkənin, artıq regionlarında tərəvəz əkini və biçini işləri uğurla davam etdirilməkdədir. Məsələn, Neftçala rayonundan olan fermerlər cari ilin məhsulu üçün 442,5 hektar sahədə tərəvəz əkiblər. Məhsul istehsalçıları bitkiyə yaxşı qulluq etdiklərindən sahələrdə bol məhsul yetişib. Artıq bir neçə gündür ki, əkinçilər tərəvəz sahələrində yetişmiş məhsulun yığımına başlayıblar. Rayon Statistika İdarəsinin rəisi Şahin Mənəfov bildirib ki, bu mövsüm neftçalalı əkinçilər 442,5 hektar sahədə tərəvəz becəriblər. Artıq əkinçilər sahələrdə yetişmiş məhsulun yığımına başlayıblar və bu günədək 442,5 hektar tərəvəz sahəsinin 10 hektarından 70,1 ton məhsul toplayıblar. Yığılmış məhsulun 30 tonunu xiyar, 13 tonunu pomidor, 15 tonunu sarımsaq, 12,1 tonunu isə digər tərəvəzlər təşkil edib. Həmçinin 146,7 hektar kartof sahəsinin 50,2 hektarından 433 ton məhsul tədarük olunub.

Kürdəmir rayonunda isə kartof yığımı başa çatıb və sahələrdən 11 min 750 ton məhsul götürülüb. Vurğulanmalıdır ki, cari ilin məhsulu üçün 897 hektarda kartof yetişdirilib. Əkin sahələri ötən ildəkindən 2 hektar çox olub. Məhsul istehsalı isə 473 ton artıb. Hər hektardan məhsuldarlıq 131 sentnerə çatıb ki, bu da 2020-ci ildəki göstəricidən 5 sentner çoxdur. Rayonun daha çox kartof əkilən Axtaçı, Mehdili, Köhünlü, Carlı, Şilyan, Qarasu və bir sıra digər ərazi nümayəndəliklərində ailə fermer təsərrüfatları və fiziki şəxslər daha yüksək göstəriciyə nail olublar.

İsmayıllı rayonunun cənub ərazilərində isə iyun ayının əvvəlindən başlayaraq kartof yığımına başlanılıb, artıq yerli və ətraf rayonların bazarlarına təzə məhsul çıxarılır. Vurğulanmalıdır ki, cari mövsümdə rayonda 976 hektar sahədə kartof əkilib. Əkin sahələri ötən ildəkindən 6 hektar çoxdur. Məhsul ilkin olaraq rayonun cənub ərazilərində, o cümlədən Qubaxəlilli, Kəlbənd, Kürdmaşı kəndlərində yığılır. Ailə fermer təsərrüfatları və fiziki şəxslər tərəfindən artıq 30 tondan çox kartof tədarük olunub. Qeyd edək ki, ötən il bölgədə 14 min 482 ton kartof istehsal edilib. Cari mövsümdə bu göstəricinin 15 min tona çatacağı gözlənilir.

Cəlilabad rayonunda da açıq sahədə yetişdirilmiş kartofun yığımı davam edir. Ölkəmizin cənub bölgəsində ən böyük kartof istehsalçısı olan Cəlilabad rayonunda sahələrdən yığılan faraş məhsul yerli bazarlarla yanaşı, xarici ölkələrə də ixrac edilir. Bu il rayonda 5 min 400 hektarda kartof əkilib. Rayonun kartof sahələrindən indiyədək 42 min 68 ton məhsul yığılıb. Qeyd etmək yerinə düşər ki, cəlilabadlı fermerlər öz məhsullarını bazara çıxarmaqda da hər hansı bir çətinliklə üzləşmirlər. Kartofun bir kiloqramını yerində 45 qəpiyə satan fermerlər indiyədək Rusiya bazarlarına 30 min tona yaxın Cəlilabad kartofu ixrac ediblər. Vurğulanmalıdır ki, ötən il Cəlilabadda 5300 hektardan çox sahədə kartof əkilib, sahələrdən 140 min 660 ton məhsul yığılıb. Orta hesabla hər hektarda məhsuldarlıq 26 sentner təşkil edib.

Ağdam rayonunda tərəvəzçiliklə məşğul olan fermerlər və torpaq mülkiyyətçiləri də artıq may ayının birinci ongünlüyündən etibarən becərilmiş xiyarın yığımına başlayıblar. Qeyd edilməlidir ki, Ağdam rayonunda xiyar becərilməsi ilə əsasən, İmamqulubəyli kəndinin əhalisi məşğuldur. Bu kənddə, demək olar ki, təsərrüfatların əksəriyyətində xiyar bitkisi becərilir. İstehsalçılar may ayının əvvəlindən başlayaraq becərdikləri məhsulun satışını həyata keçirirlər. İmamqulubəyli kənd sakini Fariz Quliyev uzun illərdir həyətyanı sahəsində xiyar bitkisi becərir. O, bu il 30 sot sahədə 4500 ədəd xiyar şitili əkdiyini və bir həftədir məhsul yığımına başladığını deyib: “Xiyar toxumları fevral ayında əkilir, mart ayının 15-dən sonra şitillər açıq sahəyə köçürülür. Soyuq vurmasın deyə şitillərin üzəri may ayına kimi polietilen örtüklə örtülür. Bitkinin becərilməsi zamanı mineral gübrələrdən daha çox, peyinə üstünlük verilir. Məhsul yığımı isə may ayının 15-dən başlayır”.

Vurğulanmalıdır ki, sahələrdən may-iyun ayları ərzində orta hesabla 30 dəfə məhsul yığıldığını deyən fermer təsərrüfatından mövsüm ərzində 20 tondan çox məhsul götürəcəyini söyləyib.

Lənkəran rayonunda da tərəvəz əkininə mart ayında başlanılıb. Fermerlər əldə olunan məhsuldarlıqdan razıdırlar. Rayonda tərəvəzçiliklə məşğul olan məhsul istehsalçıları istixana şəraitində xiyarın yetişdirilməsinə diqqəti artırıblar. Təsərrüfatlarda əsasən, məhsuldarlığı və dözümlülüyü ilə seçilən Hollandiyadan gətirilmiş xiyar növləri əkilib. Bu növ xiyarın bir şitilindən üç kiloqrama qədər məhsul yığmaq olur. Yığılan məhsul əsasən, yerli bazara çıxarılır. Bol məhsul əldə etmək üçün düzgün aqrotexniki qulluğun da böyük əhəmiyyəti var. Mütəxəssislərin sözlərinə görə, düzgün aqrotexniki qulluğun nəticəsidir ki, bu il tərəvəz bitkilərində heç bir xəstəlik aşkarlanmayıb. Qeyd edək ki, rayonda xiyar yığımı bu ayın sonuna qədər davam edəcək.

Yardımlı rayonunun tərəvəz sahələrindən isə may ayının ikinci yarısından etibarən sarımsaq yığımına başlanılıb. Qeyd edək ki, ötən il sahələrdən bol məhsul əldə edən fermerlər bu il sarımsaq sahələrini bir qədər də genişləndiriblər. Əkilən sarımsaq bitkisinə göstərilən düzgün aqrotexniki qulluq və vaxtında zərərvericilərə qarşı aparılan tədbirlər bu il məhsuldarlığı ötən illə müqayisədə təxminən 20 faiz artırmağa zəmin yaradıb. Vurğulanmalıdır ki, rayon ərazisində əsasən, dəmyə üsulu ilə becərilən sarımsağın keyfiyyəti də yüksəkdir.

Pərviz SADAYOĞLU

Paylaş:

Baxılıb: 759 dəfə