Sosio-mədəni modernləşmə xətti ölkədə güclü fəlsəfənin olmasını tələb edir
08.01.2010 [01:26]
Dünən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İnstitutunda “Prezident İlham Əliyevin modernləşmə xətti və fəlsəfənin, sosiologiyanın, hüququn əsas prioritetləri” mövzusunda “dəyirmi masa” keçirilib. SİA-nın məlumatına görə, tədbirdə çıxış edən institutun direktoru, fəlsəfə elmləri doktoru İlham Məmmədzadə bildirib ki, dövlət başçısı İlham Əliyevin həyata keçirdiyi sosio-mədəni modernləşmə xətti ölkədə güclü fəlsəfənin olmasını tələb edir: “Ona görə ki, ictimai elmlərin inkişafı ilk növbədə fəlsəfədən asılıdır. Bu Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İnstitutunun üzərinə böyük məsuliyyət qoyur. ötən il noyabrın 21-də Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında Prezident Administrasiyasının rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyevin sədrliyi ilə respublikada ictimai və humanitar elmlər sahəsində yaranmış vəziyyətə həsr olunmuş müşavirə keçirilmiş, dekabrın 8-də isə Prezident Administrasiyası rəhbərinin məsələ ilə bağlı “İctimai və humanitar elmlər: zaman kontekstində baxış” məqaləsi dövri mətbuatda nəşr olunmuşdur. Biz istəyirik ki, bu tədbirdə digər institutların alimlər ilə birlikdə məqalədə toxunulan problemləri araşdıraq”.
İctimai və humanitar elmlərin məqalədə qeyd olunan problemlərindən çıxış yollarına toxunan natiq Azərbaycan elminin, o cümlədən fəlsəfə elminin beynəlxalq aləmə inteqrasiya olunmasına xüsusi önəm verib: “Elmlərin inteqrasiyası Azərbaycanın milli elminin inkişafına gətirib cıxaracaq. O zaman Azərbaycan elmi sosio-mədəni xətlə inkişaf edə biləcək”.
İctimai və humanitar elmlərin inkişafı üçün digər vasitə kimi akademiyada yaradıcı mühitin olmasını vurğulayan İ.Məmmədzadə deyib: “Akademiyada yaradıcı mühit olmalıdır. Bir çox işlər görülsə də hələ problemlərimiz var”.
Natiq ictimai elmlərlə bağlı məqalədə yer alan problemlərdən üçüncü çıxış yolu kimi alimlərin beynəlxalq konfranslarda, beynəlxalq jurnallarda yazılarla çıxış etməsini göstərib: “Fəlsəfə və sosiologiya, hüquqşünaslıq və digər elmlər beynəlxalq elmlər səviyyəsinə qalxmalıdır. Keyfiyyətli, beynəlxalq səviyyəli jurnallar yaratmalıyıq”.
“Müdafiə Şuralarında ciddi elmi diskusiyaları bərpa etməliyik”, - deyən İ.Məmmədzadə alimlər arasında elmi diskusiyaların təşkilini vacib sayıb: “Şöbələrdə işgüzarlıq və tələbkarlıq artmalıdır”.
Alimlərin son illərdəki əsərlərindəki çatışmazlıqlara toxunan natiq əsərlərdə daha çox ümumi elmi tezislərin üstünlük təşkil etməsinə diqqət çəkib: “Açıq danışsaq, bizim əsərlərdə umimilik çoxluq təşkil edir. Bunun əvəzində alimlərimizin əsərlərində sosioliji dəqiqlik çox azdır. Keçən il 40-dan çox kitab çap olunub. Amma bu əsərlər kifayət qədər yüksək səviyyədə deyil. Alimlər bu boşluğu doldurmalı, dəyərli əsərlərini ortaya qoymalıdırlar”.
İqtisadiyyat İnstitutunun direktoru, iqtisad elmləri doktoru İsa Alıyev yüksək səviyyəli iqtisadi əsərlərin meydana gəlməməsi barədə danışıb. İqtisadçı alim əsas səbəb kimi gənclərin elmə gəlməməsini, alimlərin maddi vəziyyətinin aşağı olmasını və bu səbəbdən alimlərin bu sahədən getməsini qeyd edib. Vəziyyətdən çıxış yolu kimi, natiq elm adamlarının maddi vəziyyətinin yüksəldilməsini və gənc alimlərin elmə cəlb edilməsi üçün stimullaşdırıcı addımların atılmasını vacib sayıb. İnstitutun sosiologiya şöbəsinin müdiri, fəlsəfə elmləri doktoru Rəfiqə Əzimova akademik Ramiz Mehdiyevin məqaləsini son dövrün dərin fəlsəfi əsəri adlandıraraq deyib ki, bu məqalənin əsas qayəsi alimləri keçid dövründən sonrakı dövrün əsas hədəflərinə yönəltməkdir: “Mənə elə gəlir ki, əvvəlcə biz fəlsəfədən mühazirələr kursunu hazırlayıb ali məktəblərə göndərməliyik. Fəndən asılı olmayaraq bütün fakutələrdə bu elm tədris olunmalıdır. Hətta bunu orta məktəblərə də göndərmək lazımdır”.
R.Əzimovanın ikinci təklifi kadr hazırlığında sərt addımlar atılması ilə bağlı olub. Onun fikrincə, belə addımlar atılmasa elmə təsadüfi adamların gəlişinin qarşısı alınmayacaq: “Gənc alimlər akademiyaya hazırlıqlı gəlmirlər. Akademiyaya tanış-bilişlə gəlmək olmaz. Biz ilk növbədə bunun qarşısını almalıyıq”.
İnstitutun sosial-fəlsəfə şöbəsinin əməkdaşı, fəlsəfə elmləri doktoru Aydın Şirinov televizayalarda fəlsəfi mövzuların şou nümayəndələri tərəfindən müzakirə edilməsini qəbuledilməz sayıb.
İnstitutun şöbə müdiri Rəna Mirzəzadə akademik Ramiz Mehdiyevin yazdığı məqalələrə qədər ictimai elmlərə münasibətin biganə olmasını xatırladıb. Onun fikrincə, akademikin məlum məqalələrindən sonra ictimai elmlərin fəaliyyət istiqamətləri konkretləşməklə yanaşı, fəaliyyəti də canlanıb. İnstitutun hüquq şöbəsinin əməkdaşı, hüquq elmləri doktoru İsaxan Vəliyev, PA rəhbərinin yazdığı məqalələri fəlsəfə elminin istiqamətlərini müəyyənləşdirən lokomotiv kimi xarakterzə edib. Məqalədən irəli gələn vəzifələrdən danışan natiq hüquqşünasların təhsili sahəsinə ciddi onəm verilməli olduğunu önə çəkib və bu sahədəki problemləri sadalayıb: “Qarabağ probleminin hüquqi əsaslarının öyrənilməməsi, müqayisəli hüququn öyrənilməməsi, hüququn sosiologiasının zəif öyrənilməsi, gənc alimlərin sovet dövründə işlənmiş mövzuları yenidən işləməyə maraqlı olmaları bu günün əsas problemləridir”.
İnstitutun sosiologiya şöbəsinin əməkdaşı, iqtisad elmləri doktoru Əhməd Qəşəmoğlu hazırkı dövrü ölkədə yeni intibah dövrünün başlağıcı kimi qiymətləndirərək akademik Ramiz Mehdiyevin məqaləsini həmin başlanğıcın istiqamətlərini müəyyənləşdirən yazı kimi şərh edib.
İnstitutun əməkdaşı, fəlsəfə elmləri doktoru Əbülhəsən Abbasov bildirib ki, bu gün Azərbaycan fəlsəfəsi dünya fəlsəfə elmi ilə ayaqlaşmalıdır. Dünya neoklassik fəlsəfi nəzəriyyənin Azərbaycanda formalaşmasını vacıb sayan natiq bu istiqamətdə addımların atılmasını vacib sayıb. Fəlsəfə elmlər doktoru Adil Əsədov hazırda fəlsəfə elminin əsas vəzifələrindən danışarkən azərbaycançılıq ideologiyasının modelləşmə və modernləşdirilməsinin vacib olduğunu söyləyib. Fəlsəfə elmlər doktoru Aydın Əlizadə birinci növbədə xalqın maarifləndirilməsi istiqamətində əsərlər yazılmalı olduğunu deyib: “Alimlər fəlsəfi baxımdan aktual mövzular haqda publisistik yazılar yazmalıdırlar”.
Alim həmkarlarını internetdə və mediada hüquqi və sosioloji problemlərlə bağlı aktual movzulara həsr olunan forumlara qatılmağa, müzakirələrdə aktiv iştirak etməyə çağırıb.
“Səs” qəzetinin baş redaktoru və “Səs” İnformasiya Agentliyinin baş direktoru Bəhruz Quliyev bildirib ki, akademik Ramiz Mehdiyevin PA-nın rəhbəri kimi bu problemləri qaldırması ictimai və humanitar sahədə çox ciddi dəyişikliklərin zəruriliyinə zəmin yaradır: “Buna görə də alimlərimiz qeyd olunan problemlərlə bağlı gərgin iş aparmalıdırlar. Alimlər ictimai və humanitar elmlərin inkişafı üçün bir konsepsiya hazırlamalı və bu konsepsiya təhsil haqqında dövlət proqramının tərkibinə salınmalıdır. Fikrimcə, konsepsiyada alimlərin maddi vəziyyəti, gənc alimlərin yetişdirilməsinə mane olan faktorların aradan qaldırılması yolları və digər faktorlar əksini tapmalıdır. Bu ona görə lazımdır ki, əsərlərinin və ya kitablarının təqdimatı üçün alimlər maddi çətinlik çəkməsinlər”.
Bundan başqa B.Quliyev alimlərin əsərlərinin və kitabların təqdimatının geniş auditoriyalarda keçirilməsini də təklif edib.
Sonda institutun direktor müavini, hüquq elməri doktoru Bəhram Zahidov “dəyirmi masa”da səslənmiş fikirlərin və təkliflərin toplanacağını və akademik Ramiz Mehdiyevin məqaləsində qeyd olunan iradların aradan qaldırılması üçün istifadə olunacağını söyləyib.
Xəbər lenti
Hamısına baxHadisə
11 Noyabr 10:59
İdman
11 Noyabr 10:21
Hadisə
11 Noyabr 09:42
İdman
11 Noyabr 09:17
Dünya
11 Noyabr 08:55
Hadisə
10 Noyabr 23:20
Hadisə
10 Noyabr 22:19
COP29
10 Noyabr 21:32
Dünya
10 Noyabr 20:21
Hadisə
10 Noyabr 19:40
Sosial
10 Noyabr 18:37
Analitik
10 Noyabr 18:11
Dünya
10 Noyabr 17:45
Xəbər lenti
10 Noyabr 16:39
İqtisadiyyat
10 Noyabr 15:28
Dünya
10 Noyabr 14:41
Maraqlı
10 Noyabr 13:24
Dünya
10 Noyabr 12:30
Dünya
10 Noyabr 11:18
Siyasət
10 Noyabr 10:44
Formula 1
10 Noyabr 10:25
Hadisə
10 Noyabr 09:58
Dünya
10 Noyabr 09:32
Sosial
10 Noyabr 08:19
Diaspor
09 Noyabr 23:21
İdman
09 Noyabr 22:19
Siyasət
09 Noyabr 21:31
Siyasət
09 Noyabr 20:31
Gündəm
09 Noyabr 18:56
İqtisadiyyat
09 Noyabr 18:41
Xəbər lenti
09 Noyabr 18:14
YAP xəbərləri
09 Noyabr 17:56
Siyasət
09 Noyabr 17:20
Sosial
09 Noyabr 16:32
YAP xəbərləri
09 Noyabr 15:58
Dünya
09 Noyabr 15:18
YAP xəbərləri
09 Noyabr 14:58
Xəbər lenti
09 Noyabr 14:52
Siyasət
09 Noyabr 13:25
Gündəm
09 Noyabr 13:22
YAP xəbərləri
09 Noyabr 12:48
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:55
YAP xəbərləri
09 Noyabr 11:37
İdman
09 Noyabr 11:14
Gündəm
09 Noyabr 10:35
Siyasət
09 Noyabr 10:13
Siyasət
09 Noyabr 10:12
Gündəm
09 Noyabr 09:56
MEDİA
09 Noyabr 09:29
Sosial
08 Noyabr 23:19
Sosial
08 Noyabr 22:54
Hərbi
08 Noyabr 22:16
İqtisadiyyat
08 Noyabr 21:31
Siyasət
08 Noyabr 20:55
Dünya
08 Noyabr 20:32
Sosial
08 Noyabr 19:20
Siyasət
08 Noyabr 19:19
Siyasət
08 Noyabr 19:18
Sosial
08 Noyabr 19:17
Xəbər lenti
08 Noyabr 19:16
Gündəm
08 Noyabr 18:49
Dünya
08 Noyabr 18:25
Xəbər lenti
08 Noyabr 18:02
Dünya
08 Noyabr 17:42
Gündəm
08 Noyabr 17:24
Gündəm
08 Noyabr 17:13
Dünya
08 Noyabr 16:30
Dünya
08 Noyabr 15:26
Dünya
08 Noyabr 14:51
Dünya
08 Noyabr 14:39

